Корея Республикасындағы әскери жағдай (2024)
| 2024 жылғы Корея Республикасындағы әскери жағдай | |||
 Әскери жағдайға қарсы наразылық, 4 желтоқсан, Сеул | |||
| Дата |
3–4 желтоқсан | ||
|---|---|---|---|
| Орын | |||
| Себеп |
Прокурорларға қарсы импичмент әрекеті мен парламенттің қарсылығы. | ||
| Статусы |
Ұлттық кеңес әскери жағдайды алып тастауға дауыс берді. Юн Әскери жағдайды алып тастады.[1] | ||
| Қарсыластар | |||
| |||
| Қолбасшылары | |||
|
| |||
.svg){kind=small}
_%EB%A1%9C%EA%B3%A0.svg){kind=small}
Корея Республикасындағы әскери жағдай — 2024 жылғы 3 желтоқсанда Корея Республикасының президенті Юн Сок Ёль елде әскери жағдай жариялады. Бұл шешім YTN телеарнасынан тікелей эфирде көрсетілген түнгі үндеу барысында мәлім болды. Өз мәлімдемесінде ол негізгі оппозициялық «Демократиялық партия» Солтүстік Кореяға (КХДР) симпатия танытты және «мемлекетке қарсы әрекеттер» жасады деп айыптады.[2][3]
Бұл — Корея Республикасында 1980 жылғы әскери төңкерістен бергі жарияланған тұңғыш әскери жағдай, ол сол кездегі оңтүстіккореялық диктатор Пак Чоң Хидің өлтірілуінен соң болған.[1][4] Сондай-ақ, бұл — 1987 жылғы елдің демократиялануынан бергі тұңғыш әскери жағдай. 1948 жылғы үкімет құрылуынан бері бұл 17-әскери жағдай жариялануы болды. Ұлттық жиын мүшелері сот қудалауынан парламенттік иммунитетке ие емес және қылмыс жасағаны дәлелденсе, тұтқындалуы мүмкін.[5]
Кейіннен Юн Ұлттық жиын осы жарлыққа қарсы дауыс бергеннен кейін соғыс жағдайын алып тастайтынын мәлімдеді.[6][7]
Барысы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Әскери жағдайды жариялау
[өңдеу | қайнарын өңдеу]2024 жылғы 3 желтоқсанда, Корея уақытынша сағат 22:22-де, Оңтүстік Корея президенті Юн Сок Ёль елде әскери жағдай жариялады. Өзінің ұлттық телеарнадағы үндеуінде Юн оппозицияны «еркін демократияны құлату әрекетінде болды» деп айыптады да, бұл әрекет оның үкімет мүшелерін импичментке ұшыратуға және оның бюджеттік жоспарларын блоктауға бағытталған еді. Сондай-ақ, ол «кейбір қолайсыздықтарды» төзе тұрыңдар деді. Бұл Оңтүстік Кореядағы 1979 жылдан бергі[4] Чон Ду Хванның әскери диктатурасы кезінде болған алғашқы әскери жағдай жариялау оқиғасы.[8][9]
«Рёнхап» ақпарат агенттігінің мәліметінше, Қорғаныс министрі Ким Ён Хён Біріккен штаб бастықтары комитетінің төрағасы Ким Мён Сумен кездесу өткізуді тапсырды.[10][11] Юн Пак Ан Суды әскери жағдайдың қолбасшысы етіп тағайындады.[12]
Әскери жағдай енгізілген кезде президент Ұлттық жиынды дереу хабардар етуі тиіс. Әскери жағдайды Ұлттық жиынның көпшілік даусымен алып тастауға болады.[13]
Корея уақытынша сағат 23:00-де әскери жағдай қолбасшылығының өкілі Пак Ан Су әскери жағдай енгізу туралы келесі жарлықты жариялады:[14][15][16]
Әскери жағдай қолбасшылығы 2024 жылғы 3 желтоқсанда сағат 23:00-ден бастап еркін Корея Республикасында, мемлекетке қарсы күштердің әрекеттері мен мемлекетке төнген қауіп-қатерден либералды демократияны қорғау және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында келесі шараларды жариялайды.
- Кез келген саяси қызметке, соның ішінде Ұлттық жиынның, жергілікті кеңестердің, саяси партиялар мен саяси бірлестіктердің қызметіне, митингілер мен демонстрацияларға тыйым салынады.
- Еркін демократиялық жүйені жоққа шығаратын немесе оны құлатуға тырысатын кез келген әрекеттерге тыйым салынады. Жалған ақпарат тарату, қоғамдық пікірді манипуляциялау және жалған насихат жүргізу де тыйым салынған.
- Барлық бұқаралық ақпарат құралдары мен басылымдар әскери жағдай қолбасшылығының бақылауында болады.
- Әлеуметтік хаос тудыратын ереуілдер, жұмыс тоқтатулар мен митингілерге тыйым салынады.
- Дәрігерлер мен басқа да медициналық персонал 48 сағат ішінде жұмыс орындарына оралып, өз міндеттерін адал орындауы тиіс. Бұйрықты бұзғандар Әскери жағдай туралы заңға сәйкес жазаланады.
- Мемлекетке қарсы және басқа да бүлдіргіш күштерді қоспағанда, кінәсіз қарапайым азаматтарға күнделікті өмірдегі қолайсыздықтарды барынша азайтуға бағытталған шаралар қолданылады.
Бұл жарлықты бұзғандар тұтқындалуы, қамауға алынуы және заңсыз тінтуге ұшырауы мүмкін, бұл Әскери жағдай туралы заңның 9-бабына сәйкес. Олар Әскери жағдай туралы заңның 14-бабына (Айыппұлдар) сәйкес жазаланады.
– Әскери жағдайдың қолбасшысы – армия генералы Пак Ан Су.
Бұл мәлімдемелерден кейін «Демократиялық партияның» көмекшілерінің оларға кедергі жасау әрекеттеріне қарамастан, әскери қызметкерлер Ұлттық кеңес ғимаратына кірді.[17][18]
Әскери жағдайды жою
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Юн Сок Ёль кворум жиналған соң әскери жағдайды алып тастайтынын алға тартты. Ел басшысының мәлімдемесін YTN телеарнасы трансляциялады.
Мен министрлер кабинеті арқылы ұлттық құрылтай талаптарын қабылдай отырып, әскери режимді алып тастаймын, – деді Юн Сок Ёль.
Айтуынша, кабинет жиынға шақырылған, алайда тәуліктің ерте уақытына байланысты кворум жинау мүмкін болмаған.[19]
Нәтижесінде, жиын залына кіре алған 300 депутаттың 190-ы әскери жағдайды тоқтату туралы шешімге дауыс берді.[1][18][3]
Бағалануы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Sky News журналисі Доминик Вагхорн алдын ала бақылаулар негізінде әскери күштердің әскери жағдай енгізуге нашар дайындалғанын атап өтіп, Юнның бұл әрекеттерді біржақты тәртіпте жүзеге асырғанын болжады.[20]
The Economist бұл жағдайды конституциялық дағдарыс ретінде сипаттады, өйткені Ұлттық жиынның әскери жағдай кезінде дауыс беру құқығы бар-жоғы белгісіз, бұл оның күшін жоюға арналған дауыс беруді заңсыз етеді.[21]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ a b c Парламент талабы. Оңтүстік Кореяда әскери жағдай 6 сағаттан соң тоқтатылды (қаз.). adyrna.kz.
- ↑ Корея президенті елде әскери режим жариялады (қаз.). 24.kz. Тексерілді, 3 желтоқсан 2024.
- ↑ a b Оңтүстік Корея Парламенті әскери жағдайды тоқтатуға дауыс берді (қаз.). kz.kursiv.media. Тексерілді, 3 желтоқсан 2024.
- ↑ a b South Korean military announces suspension of all parliamentary activity, says report – live (ағыл.), the Guardian (3 December 2024). Тексерілді 3 желтоқсанның 2024.
- ↑ 박, 소연 44년 만에 전격 비상계엄 선포…국회의원 과반수 찬성 땐 '해제' (кор.). 머니투데이 (4 желтоқсан 2024).
- ↑ South Korea's president says he will lift martial law after parliament votes to block order (ағыл.). Sky News. Тексерілді, 3 желтоқсан 2024.
- ↑ 송상, 호 (URGENT) S. Korean Cabinet approves motion to lift emergency martial law. Yonhap News Agency (4 желтоқсан 2024).
- ↑ South Korean President Yoon declares martial law, accusing opposition of 'anti-state' activities. France 24 (3 желтоқсан 2024).
- ↑ South Korean Leader Declares Martial Law. The New York Times.
- ↑ South Korea's Yoon Declares Martial Law in Emergency Address (3 желтоқсан 2024).
- ↑ south Korea martial law: South Korean President Yoon Suk Yeol has declared martial law in the country. headlinestoday (3 желтоқсан 2024).
- ↑ 이, 재연 미 백악관 "한국 정부와 연락 중, 상황 긴밀 모니터링" (кор.). 서울신문 (4 желтоқсан 2024). Тексерілді, 3 желтоқсан 2024.
- ↑ 주, 영재 더불어민주당 인천시당, '윤석열 독재 시대' 질타…"국민과 함께 대한민국 구할 것" (кор.). 경기일보 (4 желтоқсан 2024). Тексерілді, 3 желтоқсан 2024.
- ↑ 서, 정명 [속보 계엄사령부 포고령(제1호) 전문] (кор.). 서울경제 (3 желтоқсан 2024). Тексерілді, 3 желтоқсан 2024.
- ↑ South Korea president declares emergency martial law, warns of "communist forces" (ағыл.). CBS News (3 December 2024). Тексерілді, 3 желтоқсан 2024.
- ↑ Oh, Seok-min Full text of martial law decree. Yonhap News Agency (4 желтоқсан 2024). Тексерілді, 3 желтоқсан 2024.
- ↑ 계엄군, 유리창 깨고 국회 본청 강제 진입…최루탄 흔적도 (кор.). 뉴시스 (4 желтоқсан 2024). Тексерілді, 3 желтоқсан 2024.
- ↑ a b Сеулде қақтығыс болған: Оңтүстік Корея парламенті төтенше әскери жағдайды алып тастады (қаз.). stan.kz. Тексерілді, 3 желтоқсан 2024.
- ↑ Оңтүстік Корея президенті әскери режимді алып тастайтынын айтты (қаз.). baq.kz. Тексерілді, 4 желтоқсан 2024.
- ↑ South Korea's president says he will lift martial law after order sparks fury | World News | Sky News (ағыл.). Sky News (3 December 2024). Тексерілді, 4 желтоқсан 2024.
- ↑ Martial law in South Korea—and then not. What comes next? (ағыл.). The Economist (3 December 2024). Тексерілді, 4 желтоқсан 2024.