Мазмұнға өту

Алып қалқаншалылар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Алып қалқаншалылар
Қазбалық ауқымы: OrdovicianPermian
Eurypterid from Ernst Haeckel's Kunstformen der Natur (1904)
Eurypterid from Ernst Haeckel's Kunstformen der Natur (1904)
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Буынаяқтылар
Кіші жамағаты: Хелицералылар
Табы: Merostomata
Сабы: Eurypterida
Burmeister, 1843
Suborders

Stylonurina Diener, 1924
Eurypterina Burmeister, 1843

Алып қалқаншалылар (лат. Gigantostraca) – буынаяқтылардың толығымен жойылып кеткен класы, палеозой дәуірінде суда тіршілік еткен жыртқыштар. Олардың 200-ге жуық түрі болған, ұзындығы 1,8 м-ге жеткен. Қалдықтары Шотландияның ерте заманнан сақталған қызыл құмынан табылған. Денесі бас-көкіректен және артына қарай жіңішкерген 12 сегментті ұзын құрсақтан құралған. Құрсағы алдыңғы және артқы бөлімдерге бөлінген. Соңғы сегменті аналь қалқаншасына (тельсонға) айналып, тақта, тікенек немесе ине түріне өзгерген. Алдыңғы құрсағында жапырақ тәрізді, 4 жұп желбезек аяқтары болған. Бас-көкірек бөлімі бірігіп, тұтас біткен қалқаншамен жабылған, оның жоғ. жағында қарапайым көзшелері, ал бүйірінде күрделі көздері және 6 жұп аяқтары (хелицералары, яғни 1-ші жұп аяқтары қысқаш тәрізді) жақсы дамыған.