Курск облысындағы шайқастар (2024): Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Мазмұны өшірілді Content added
Жаңа бетте: {{Ағымдағы оқиғалар}} {{Қарулы қақтығыс |қақтығыс = Курск облысындағы шайқастар (2024) |бөлім = Ресейдің Украинаға басып кіруі |сурет = August 2024 Kursk Oblast incursion.svg |сурет атауы = |дата = 6 тамыз 2024 – қазір<br>(~1 апта) |орын = Курск облысы және Белгород об...
(Айырмашылық жоқ)

07:02, 2024 ж. тамыздың 14 кезіндегі нұсқа

Курск облысындағы шайқастар (2024)
Негізгі қақтығыс: Ресейдің Украинаға басып кіруі
Дата

6 тамыз 2024 – қазір
(~1 апта)

Орын

Курск облысы және Белгород облысы,[1] Ресей

Статусы

жалғасуда

Қарсыластар

 Украина

 Ресей

Қолбасшылары

белгісіз

Алексей Дюмин[2]
Александр Бортников[3]
Апти Алаудинов[4]

Тараптар күші

Ресей мәліметінше:
300 сарбаз (6 тамыз 2024)
11 танк
20 ҚҚСМ[5]
1,000 сарбаз (7 тамыз 2024)[6][7]
Батыс шамалап бағалауы:
10,000 сарбаз бен 600 құрышпен қапталған машина (9 тамыз 2024)[8]

белгісіз

Шығындар

бірнеше құрышпен қапталған машина[9]
1 Бук-М1 басқарылатын зениттік зымыран жүйесі[9][10]
Ресей мәліметінше:
1,350 қаза тапқандар[11]
102 құрышпен қапталған машина[12][13] (танк, ЖӘЖМ, бронетранспортерлар)[14]
26 ҰҰА[15]
55 берілгендер[13]

2 Т-62М танкі[10]
2 Ка-52 тікұшағы[10][16][17]
1 Ми-28 тікұшағы[18]
40 сарбаз тұтқынға алынды[19][9]

Жалпы шығындар
6 бейбіт адам қаза тапты[20]
31 бейбіт адам жарақаттанды[9][21][22]
121,000 бейбіт адам эвакуацияланды[23]

2024 жылғы 6 тамызда, Орыс-украин соғысы барысында Украина қарулы күштері (ЗСУ) Ресейдің Курск облысына басып кірді де, содан бері Ресей Қарулы күштері мен Шекара қызметімен шайқасуда.[24][25][26] Ресей мәліметінше, шекарадан түрлі танк пен құрышпен қапталған машина мінген кем дегенде 1,000 сарбаз өтті.[27] Соғыс зерттеу институты мәліметінше, украин күштері екі-ақ күн ішінде Курск облысының 10 километр жеріне кірді де, Суджа ауданының бірнеше елді мекендерін басып алған.[28] Облыста төтенше жағдай жарияланды да,[27] ресейлік резервтегі әскерилер бірден оқиға орнына жіберілді.[28] 10 тамызға қараған түні ресейлік билік Курск, Белгород және Брянск облыстарында «терроризмге қарсы операция» режімін жариялады.[29][30]

Ресейдің Украинаға басып кіруінің 2022 жылы басталғалы Украинаны қолдайтын күштердің Ресейге бірнеше кішігірім басып кіруі орын алған еді.[31] Украина бұл жер үсті шабуылдарын қолдады, бірақ оған деген ұпайластығын жоққа шығарды.[28] Курск облысына шабуыл Ресейдің де, Украинаның да одақтастарын таңдандырды.[28] Ол 2022 жылғы басып кіруден бергі ең ірі шекараға шабуыл болды да,[32] украин күштерінің Ресей жеріне жасаған тұңғыш шабуылы болды.

Алғышарттары

Ресейдің 2022 жылғы 24 ақпанда бастаған Украинаға басып кіруінің нәтижесінде материктік Ресейде де бірнеше шабуылдар орын алған еді. Негізгі нысана әскери, қару-жарақ өнеркәсібі және мұнай өнеркәсібі болды. Шабуылдардың көпшілігі ұшқышсыз соққылар, бомбалар мен теміржол диверсиялары болды. Украинаның арнайы қызметтері бұл шабуылдардың кейбірін жасағанын мойындаса, басқаларын Ресейдегі соғысқа қарсы белсенділер жүзеге асырды деді. Сондай-ақ Украинадан, негізінен, Белгород, Курск және Брянск облыстарында шекарадан атқылау, зымырандық соққылар мен жерүсті рейдтері болды. Бірнеше рет украиншыл күштер Украинадан Ресейге басып кіріп, шекарадағы ауылдарды басып алып, ресейлік әскерилермен соғысқан. Украина бұл жердегі шабуылдарды қолдағанымен, өзінің тікелей араласуын жоққа шығарды.

Ресей әскери қолбасшысы Валерий Герасимовтың Украина әскерлері Ресей мен Украина шекарасына жақын жерде жиналып жатыр деген барлау қызметінің ескертулерін елемегені хабарланды.[33]

Барысы

6 тамыз

2024 жылғы 6 тамызда Ресей Украинаның шекарадағы Курск облысына басып кіруіне қарсы тұру үшін әуе және артиллериялық күштерін орналастырды. Танктері мен құрышпен қапталған машиналарымен жабдықталған украиналық жауынгерлер Ресей аумағына өтіп кетті. Ресей Қорғаныс министрлігі жауап ретінде аймаққа әскерлер мен авиация бөлімшелерін жіберді. Ресейдің мәліметінше, шабуылға 300-ге жуық украин әскері, 11 танк және 20-дан астам бронетранспортер тартылған[5] және ол екі бағытта жүрді: Сумының шығыс-солтүстік-шығысындағы Суджа бағытындағы Олешняға және Сумыдан солтүстік-солтүстік-шығыс жердегі, Николаево-Дарьиноға бағытталды.[34] Аймаққа шешен Ахмадшыларының жіберілгені де хабарланды.[34]

Шабуыл MSK сағат 08:00-де басталды. Telegram-да сағат 18:20 шамасында ресейлік күштердің украиналықтарды шекарадан кері ығыстырып, артиллерия, әуе соққылары және ұшқышсыз ұшақтар арқылы айтарлықтай шығынға ұшыратқаны туралы мәлімдемесін кейінірек олар шайқас әлі жүріп жатқанын білдіретіндей өңдеді. Мәскеу украин танктерінің әуеден нысанаға алынғанын көрсететін бейнероликтерді жариялады. Әлеуметтік желідегі бейнежазбаларда ресейлік әскери ұшақтардың шабуылға тойтарыс беру үшін Курск облысының үстінде төмен биіктікте жұмыс істегені айтылған. Курск облысы губернаторының міндетін атқарушы Алексей Смирнов оқиға кезінде үш адамның қаза тапқанын хабарлады: бір әйел мен ұшқышсыз ұшақтардың жеке шабуылынан екі адам.[35] Ресейлік әскер блогерлері (милблогерлер) де рейдтерді БАҚ үшін ғана жасалған деді де, «сәтсіз» деп сипаттады.[34]

Ресейлік милблогерлер шабуылды Орыс еріктілер корпусы (РДК) жасап жатыр деп мәлімдеді, ал Украинаның жаңа даусы (укр.) баспасы Украинаның Бас әскери барлауындағы дереккөзге сілтеме жасап, РДК әскерінің оқиға орнында болғанын жоққа шығарды.[34] РДК одақтасы болған және сол жылы сонымен бірге рейдке қатысқан Ресей бостандығы легионы өзінің бұл оқиғаға қатыспаған, не қатысқаны жайлы сұраққа жауап бермей қойды.[34]

7 тамыз

7 тамызда Ресей күштері Украина әскерін Курск облысынан кері ығыстыру әрекетін жалғастырды. Милблогер украиналық күштер 11 елді мекенді басып алып, облыстың 14 шақырым тереңдігіне ілгерілегенін айтты.[36] Президент Владимир Путин мемлекеттік органдарға «тұрғындарға қажетті көмек көрсетсін» деп бұйырды да, олардың жұмысын қадағалау үшін премьер-министрдің орынбасары Денис Мантуровты жіберді.[37] Облыс губернаторының міндетін атқарушы Алексей Смирнов облыс бойынша төтенше жағдай жариялады да,[38][39][40] Ресей Сыртқы істер министрлігінің өкілі Мария Захарова «Киев қылмыскер режиміне» қарсы шығып, «[Ресейге басып кіруі] арқылы украиналық неонацистердің жазасыз қалуы одан әрі нығайды» деді.[41] Путин кейін Ресей қорғаныс органдарының өкілдері болған Александр Бортников, Сергей Шойгу, Андрей Белоусов пен Валерий Герасимовтармен кездесті.[42]

Геолокацияланған бейнелер украин күштерінің кем дегенде екі ресейлік қорғаныс шебі мен бекінісін басып өтіп, Ресей шекарасына дейін кемінде 10 шақырым алға жылжығанын растады. Ресейлік дереккөздердің хабарлауынша, украин күштері 38К-030 Суджа-Коренево тас жолы бойымен алға жылжуға тырысып жатыр, ал Кремльге қатысы бар танымал бір блогер 7 тамызда жергілікті уақыт бойынша сағат 18:00-де украин күштері тас жолдың бойымен солтүстік-батысқа да, оңтүстік-шығысқа да алға жылжыды және енді Коренево мен Суджаның шетінде соғысып жатты деп мәлімдеді. Сонымен қатар, геолокацияланған кадрларда төрт украиндық қызметкердің кем дегенде 40 ресейлікті тұтқынға алғаны, сондай-ақ Суджа қаласының шегінде соғысып жатқаны, украиналық күштердің жанармай құю бекеті мен кіру бекетін басып алғаны көрсетілген. Алдыңғы күні 35 ресейлік әскери шабуылға қол жеткізе алмай қалды да, украин күштеріне тұтқын болды делінді. Ал «Алекс» деген украиналық лейтенант екі күн ішінде «Курск халық республикасында»[a] 300 ресейлік сарбазды «белгісіз қарулы құрылымдардың контингенті жүргізген» деп тұтқындағанын мәлімдеді. Ол өз бөлімшесіне тапсырылады деп үміттенетінін айтты.[19][43]

Украиналық депутат Олексій Гончаренко украин күштері Уренгой—Помары—Ужгород (укр.) құбырын Еуропаның қалған бөлігіне жеткізетін Суджа газ торабын басып алғанын хабарлады. Оған қоса, шекарадан 24 км жерде орналасқан ауыл Ивницадағы (орыс.) шайқастар туралы хабарлар да жария болған.[44]

8 тамыз

РИА Новости агенттігінің хабарлауынша, шайқастың үшінші күнінде[45][46] Украина қарулы күштерінің шабуылдары нәтижесінде облыстағы төрт адам қаза тапқан.[47] Ресейлік милблогер Юрий Подоляка «біз, негізінен, Суджадан айырылдық» деді де, украин күштерінің Льговқа қарай ығысып жатқанын айтты.[48]

Украина күштері Суджаның батыс бөлігін және оның айналасындағы жолдарды өз бақылауына алды; қалада қақтығыстар жалғасты.[49]

Курск облысы губернаторының міндетін атқарушы Смирнов сөзінше, түнде және таңертең алты украиналық ұшқышсыз ұшақ пен бес зымыран атып түсірілді.[50]

Хабарламаларда шайқас аймағы 430 шаршы шақырымға дейін кеңейіп, украин әскерлерінің Мирный (орыс.) елді мекеніне кіргені және Казачья Локня (орыс.), Богдановка (орыс.), 1-Княжий (орыс.) және 2-Княжий (орыс.) елді мекендерін басып алғаны хабарланды. Снагость (орыс.) ауылындағы қақтығыстар туралы да хабар болды.[51] Украин әскерлері Украина шекарасынан 35 шақырым жердегі аймақтарда жүргені де белгілі болды.[52]

9 тамыз

Хабарламаларда украин әскерлерінің шамамен 100[53]–200 шаршы шақырым аумақты, орташа есеппен шамамен 10 шақырым тереңдікте басып алғаны айтылған.[54] Тәуелсіз және жеке талдауына сүйене отырып, CNN Ресей кем дегенде 250 шаршы шақырым жерден айырылған деді.[55]

Глушково ауданы мен Курск қаласын байланыстыратын және Рыльск және Льгов аудандары арқылы өтетін бағыт бойынша қозғалып келе жатқан Ресей әскерлерінің колоннасы Октябрьское ауылында HIMARS соққысынан жойылды деп хабарланды. Оқиғадан кейінгі бейнежазбаларда өртеніп кеткен 15 әскери жүк көлігі мен солардың ішінде болған бірнеше мәйіт көрінді.[12] Украиналық NEXTA сарапшы тобының айтуынша, «бұл жүк көліктерінің әрқайсысы толық жабдықталған 35 сарбазды тасымалдай алады. Бейнежазбада қираған 14 көлік көрсетілген және содан біздің тарапымыздан Ресей армиясы бір түнде 200-ден 490-ға дейін сарбазынан айырылған көрінеді... Бұл толық ауқымды соғыс басталғалы Ресей армиясы үшін бірден болған ең ірі шығынның бірі болса керек».[56][57][58][59] Ресейлік Telegram арнасы: «Бағананың сыртқы түріне қарағанда, шамамен жартысы қаза тапты. Бұл бүкіл соғыстағы ең қанды және ең жаппай ереуілдердің бірі көрінеді» деп жазды.[60]

Соңғы шабуылдан бері Белгород пен Курскіде тұрған шешен Ахмат бөлімшелерінің командирі Апти Алаудинов ресейлік БАҚ-қа ол және оның күштері украин әскерлері позицияларынан өтіп бара жатқанда олармен соғыспағанын, орнына Ресейдің қосымша күштері келгенше шегінуді жөн көргенін хабарлады. Кейбір ресейлік милблогерлер олар шайқастан мүлдем қашып та кетті деп мәлімдеді.[61][62][4] Оған қоса, Алаудинов — украиндардың шекара маңындағы елді мекендерді жаулап алғанын мойындаған жалғыз ресейлік шенеуніктердің бірі және тұңғышы.[4]

Ресейдің әуе шабуылын күткен украиналық Сумы облысынан 20 мың адамға эвакуациялау туралы бұйрық берілді. Ресей-Украина шекарасы маңында орналастырылған[63] Ресей күштерінің көбі Суджа үшін шайқас жүріп жатқан Курск облысындағы майдан шебіне қарай жақындауын жалғастырды.[64][65][63] Ресейлік милблогерлер Ресей әскерінің Сумы облысындағы Лукашовка (укр.) ауылын жаулағанын және Украина әскерінің Ресей жерінде жаңа бағытқа қарай басып кіруін хабарлады.[63]

Ресей Қорғаныс министрлігі 152 мм өздігінен жүретін «Мста-С» артиллериялық қондырғылары мен жауынгерлік қолдау машиналары бар әскери колоннаның Белгород облысынан Суджа ауданына қозғалысы туралы хабарлама жариялады.[66] Жауынгерлік белгілер Ресей қолбасшылығының шайқаста шыңдалған әскерлерді Курск облысына ауыстырып жатқанын көрсетті.[67]

Курчатов қалалық әкімшілігінің басшысы Игорь Корпунков Курск АЭС-нан 30 км жерде бір шайқас жүргенін хабарлады.[68][69] Билік атом стансасына баратын барлық жолдарды жауып тастады, алаңдағы құрылысшыларды аумақтан шығарды да, стансадағы жабдықтарды тоқтан ажыратты. Росатом аумақтағы қызметкерлер санының уақытша қысқарғанын хабарлады. Сағат 15:00 шамасында Курчатов қаласында жарылыс даусы естілді. Ресейлік радиациялық, химиялық және биологиялық қауіптен қорғаныс әскерлері (орыс.) де зауытты қорғауға жіберілді.[70]

Курск облысы губернаторының міндетін атқарушы Алексей Смирнов Украина қарулы күштерінің трансформаторлық қосалқы стансаға шабуылы салдарынан аудандардың бірінде өрт шыққанын хабарлады. ҰҰА шабуылы нәтижесінде Курчатов қаласы, сондай-ақ Курчатов, Октябрьский, Большое Солдатское, Обоянь және Белая аудандарының бір бөлігі электр қуатынсыз қалды.[71]

Украинаның «Оңтүстік» ерікті армиясының баспасөз хатшысы Сергій Братчуктың айтуынша, Украина қарулы күштері Суджадағы оқ-дәрі қоймаларын басып алған.[72][73]

9 тамызға қарай ресейлік күштер Снагость ауылын қайтарып алды да, солтүстікте Украина әскерін Милютино (орыс.) мен Генераловкадағы (орыс.) позицияларынан солтүстіктегі Малая Локня ауылына қарай кері ығыстырды. Курск облысындағы украин әскерлерінің санын Карнеги қорының аға қызметкері Дара Массикот шамамен 10,000–12,000 деп бағалады, оның құрамында төрт-бес украин бригадасының элементтері бар болғаны да айтылады.[74]

Курск, Брянск және Белгород облыстарындағы жағдайдың қалыпына келуінше аймақтарды уақытша бақылауға алу мақсатымен оларда ФСБ жанындағы терроризмге қарсы операциялық режим енгізілді.[75][76] Бұл іс жүзінде «қозғалыс шектеледі, көліктер ұсталады, телефон қоңыраулары қадағаланады, аймақтар тыйым салынған аймақ болып жарияланады да, бақылау-өткізу пункттері енгізіліп, инфрақұрылымның негізгі нысандарында қауіпсіздік күшейтіледі» дегенді білдіреді.[30] Терроризмге қарсы операциялардың басына Федералдық қауіпсіздік қызметінің директоры Александр Бортников қойылды.[3]

10 тамыз

252-батальон Грайворон ауданына қарасты Пороз ауылындағы қақтығысқа қатысып, кейін оны басып алды деп мәлімдеген украин әскерлері Белгород облысына кішігірім шабуыл жасады.[77][78][79]

The New York Times газетіне сілтеме жасаған сарапшылардың пікірінше, Украинаның Курск облысындағы ілгерілеуі Ресейдің қосымша күштерімен негізінен тоқтатылды және жағдай жалпы тұрақтанды, бірақ украин күштері өзі басып алған территориясын ұстап тұруды жалғастырды.[80] The Washington Post және Frankfurter Rundschau сияқты басқа дереккөздер, керісінше, Украина ілгерілеуін жалғастырып жатыр деп, Ресей жағдайды бақылай алмай жүр деп хабарлады.[79][81] Ресей Қорғаныс министрлігі өзінің Курск облысындағы Украинаның әр ілгерілеуін тоқтатқаны туралы ұқсас мәлімдеме жасады.[82]

Шайқас Коренево маңындағы Ольговкада, Ивашковское фермасында және Малая Локняда болды.[83]

Ресей қарулы күштері Суджаның шығысындағы Махновка ауылын өз бақылауына қайтарып алғанын айтты.[84] Хабарламаларда шайқас аймағы 650 шаршы километрге дейін кеңейгені айтылды.[85]

Кешке Курск облысы губернаторының міндетін атқарушы Смирнов Курск қаласында ұсталған украин зымыранының сынықтары тұрғын үйлерге құлап, 15 адам зардап шекті деді.[86]

11 тамыз

Ресей Қорғаныс министрлігі таңертеңгі баяндамасында түнде Курск облысының аспанында төрт «Точка-У» тактикалық зымыраны мен 14 ұшқышсыз ұшақтың жойылғаны жайлы хабарлады.[87]

11 тамыз түні Украина қарулы күштері Суджа ауданының оңтүстік-шығысында орналасқан Белая ауданына кірді, оны аудан басшысы мен губернатордың міндетін атқарушы растады. Аудан басшысы эвакуацияланғандарды қайтып оралмауды өтінді.[88]

Проект жобасының мәліметінше, шайқас аймағы 720 шаршы километрге дейін ұлғайды.[89]

12 тамыз

Украина шабуылының кеңеюіне байланысты 12 тамызда Ресей билігі Белгород облысындағы Красная Яруга ауданынан бейбіт тұрғындарды эвакуациялай бастады. Красная Яруга ауданы Курск облысының оңтүстігінде орналасқан, Украинамен шектеседі.[90]

Одақтастардың бір-біріне атып қалу оқиғасында ресейлік Ка-52 тікұшағы Белая ауданындағы Кривицкие Буды (орыс.) ауылында 2S19M2 Msta-S ӨЖАҚ ұстаған ресейлік жаяу әскер колоннасына атып қалды.[91]

Ресей билігі украиналықтардың кем дегенде 28 елді мекенді өз бақылауға алғанын растаса,[92] украиналық дереккөздер бұл санның 44 болғанын мәлімдеді.[93] Украина қарулы күштерінің бас қолбасшысы Олександр Сирський оның күштері өз бақылауына 1,000 шаршы км аумақ алғанын айтты.[94]

Украиналық сарбаздар Суджаның орталығымен өтіп бара жатқан видеосын жариялап, қала орталығы Украина қарулы күштерінің бақылауында екенін айтты.[95]

13 тамыз

13 тамызда Путин Алексей Дюминді Курск облысының қорғанысын басқаруға тағайындады.[96][97] Украинаның мәліметінше, ресейлік әскерлердің «салыстырмалы түрде аз» саны Запорожье мен Херсоннан Курскіге көшірілді, бірақ әлі де шабуылды жалғастыруда.[98]

Байланысты оқиғалар

Липецк облысы

9 тамызда сағат 03:00 шамасында Липецк облысындағы көршілес Курск қаласындағы Липецк-2 аэродромына ұшқышсыз ұшу аппараты шабуыл жасап, тұрғындар күшті жарылыс түсірілген видеоны жариялады. Төтенше жағдай жарияланып, төрт ауыл қауіпсіз жерге көшірілді. Украинаның мәліметінше, шабуыл кезінде аэродромда 700 басқарылатын әуе бомбасы мен ресейлік әскери ұшақ болған, ал ұшқышсыз ұшақтар басқарылатын әуе бомбалары бар қоймаларға және аэродром аймағындағы басқа да бірқатар нысандарға соққы жасаған. Шабуылдан кем дегенде алты адам жарақат алды.[99][100]

Белгород облысы

9 тамызда Ресей билігі шекарадағы Шебекино қаласына әуе шабуылынан бір адамның қаза тапқанын, оның салдарынан екі адам жараланғанын және тоғыз көпқабатты үй, 18 үй мен 10 көлікке зақым келгенін хабарлады.[101] 10 тамыздағы таңда украинашыл да, ресейшіл де дереккөздер украин әскерінің Белгород облысындағы Пороз ауылын жаулағанын мәлімдеді.[79][102]

Беларусь–Украина шекарасы

10 тамызда Беларусь Украинамен шекаралас аймақтарға «Искандер» зымыранын, «Полонез» ДАРЖ және арнайы жасақтар жібергенін хабарлады. Бұл мәлімдеме президент Александр Лукашенконың Беларусь әуе кеңістігінде атып түсірілген украиналық ұшқышсыз ұшқыштар туралы мәлімдемесінен кейін жасалды. Украина ұлттық қауіпсіздік және қорғаныс кеңесінің (ҰҚҚК) жалған ақпаратпен күрес орталығының басшысы Андрій Коваленко Минскінің бұл әрекетін Ресейге көмектесу және украиналық қолбасшылықтың назарын Беларусь бағытына аудару әрекеті деп түсіндірді.[103]

11 тамызда Беларусь Қорғаныс министрлігі өз танктерін Украинамен шекарадағы әскерлер тобын күшейту үшін жылжытатынын хабарлады.[104]

Реакция

Ресей

Ресей Қорғаныс министрлігі әуелі 6 тамызда шабуылға қарсы тойтарыс бергенін мәлімдеді. Министрлік «Украинаның диверсиялық тобы шығынға ұшырағаннан кейін өз аумағына шегінді, кейбір жауынгерлер мемлекеттік шекараға іргелес аумақта позиция орнатуға әрекеттенді, алайда оларды Ресей армиясының бөлімшелері тоқтатты» деп мәлімдеді.[105][106] Президент Владимир Путин Украина қарулы күштерінің Курск облысына басып кіруін «кең ауқымды арандатушылық» деді. Ол «Киев режимін» «түрлі қару түрлерін, соның ішінде зымырандарды азаматтық ғимараттарға, үйлерге және жедел жәрдем көліктеріне бей-берекет атқылауда» деп айыптады. Путин қауіпсіздік органдарының, соның ішінде қорғаныс министрлігі мен Федералдық қауіпсіздік қызметінің (ФСБ) басшыларымен кездесуді жоспарлап отырғанын мәлімдеді.[36][9]

Ресейдің бұрынғы президенті және Қауіпсіздік кеңесі төрағасының орынбасары Дмитрий Медведев «Бұл [соғыс] енді ресми аумақтарымызды қайтарып алу және фашистерді жазалау операциясы емес. Енді Одессаға, Харьковке, Днепропетровскіге, Киевке және одан тыс Украинаның жеріне барғанымыз мүмкін және жөн» деді де, «қазіргі әскери жорықтың Ресейдің сөзсіз жеңісімен аяқталатынын» айтып кетті.[44]

8 тамыздан 9 тамызға қараған түні HIMARS шабуылы нәтижесінде ресейлік батальон жойылды да, көптеген ресейлік милблогерлер ашумен жауап берді. Олардың көпшілігі колоннаның қозғалысына рұқсат берген командирлерді жазалауға шақырды, мысалы, ресейлік әскери сарапшы Роман Алехин «оларды өлім жазасына кесу керек» десе, «Екі майор» блогы «Ауданда бағандарға көшуге бұйрық берген адам... соғыс заңы бойынша сотталсын» деп жазды. Вагнер тобымен байланысы бар Он үшінші арна жауаптыларды «миы жоқ» деді. «Майдан аймағында осындай маршқа бұйрық беру сияқты қателікті жасамауды соғыстың үшінші жылында тіпті маймыл да үйрене алатын нәрсе еді» деген де сөз айтылды.[107]

11 тамызда Ресей Сыртқы істер министрлігінің баспасөз хатшысы Мария Захарова «Киев режимі өзінің лаңкестік әрекетін тек Ресейдің бейбіт тұрғындарын қорқыту мақсатында жалғастыруда» деп мәлімдеді де, басып кірудің «әскери тұрғыдан еш мәні жоқ» деді.[108]

Украина

Украинаның жалған ақпаратқа қарсы күрес орталығының басшысы Андрій Коваленко 6 тамызда шекарадағы жағдай Ресей бақылауында болды деген ресейлік мәлімдемелерді жоққа шығарып, «Ресей өз шекарасына да билік етпейді» деп мәлімдеді.[109]

Украина тұрғысынан оқиға жайлы болған тұңғыш реакция Украина президенті Володимир Зеленськийдың көмекшісі Михайло Подоляктың сөзі еді. Ол Украина билігінің басып кіруге қатысқанын жоққа шығарды да, бұл ресейліктердің өз билігіне қарсы шығуы ғана деді. Подоляк бұл шабуылдар «қарапайым ресейліктердің Ресейдегі қазіргі билікпен қарым-қатынасын көруге мүмкіндік береді» деді, бірақ халықтың соғысты қолдауына байланысты ресейліктер «Путинге қарсы танктерді қарсы алғанда гүл ұстап шықпайтынын» атап өтті.[110]

Украинаның өз күштерінің басып кіру кезінде соғысып жатқанын бірінші мойындауы Зеленськийдың 2024 жылғы 10 тамыздағы кешкі сөзінде келді.[111]

Америка Құрама Штаттары

Ақ Үй Украинадан шабуылға қатысты түсініктеме іздеп жатқанын айтып, шабуыл туралы алдын ала хабары жоқ болғанын айтып кетті.[112] 8 тамызда Пентагон баспасөз хатшысының орынбасары Сабрина Сингх басып кіру АҚШ-тың қару қолдану саясатына сәйкес келеді деп мәлімдеді.[113] 12 тамызда АҚШ Ұлттық қауіпсіздік кеңесінің баспасөз хатшысы Джон Кёрби Путинді Украинаның Курск облысына басып кіруі «ұнамаса» өз күштерін Украинадан шығаруға шақырды.[114]

Ұйымдар

10 тамызда Курск атом электр стансасы маңындағы шайқастар туралы хабарлардан кейін Атом қуаты халықаралық агенттігінің басшысы Рафаэль Гросси Ресей мен Украинаны ядролық апатты болдырмау үшін «максималды ұстамдылық» сақтауға шақырды.[115]

Талдау

2024 жылғы тамыздағы шабуыл бұрынғы жерүсті рейдтерінен үлкенірек болды, оған Украинаның тұрақты күштерінің кемінде екі бригадасы қатысты. Бұл күштер механикаландырылған, жоғары мобильді және маңызды әуе қорғанысымен қорғалған. Бұл шабуыл Ресейді таңдандырған көрінді. Соғысты зерттеу институты ресейлік дереккөздерге сүйеніп, украиналықтар «жаңашыл тактикаларды» қолданады; шағын құрышталған бөлімшелер Ресей қорғанысын айналып өтіп, тылға соққы беріп, кейін шегінетін болды.[52] Forbes «соғыстың жаңа стилі» туралы хабарлады, мұнда бірінші қадам ресейлік дрондарды физикалық шабуылдармен және радиобайланысқа әсер ететін кептелістермен бейтараптандыру болып табылады. Содан кейін топ-тобымен жұмыс істейтін жоғары дәлдіктегі ұшқышсыз ұшақтар ресейлік күштерге шабуыл жасайды. Ақырында, украин әскерлері траншеяларды бекіту үшін қозғалады да, радио кептелістері алға тартылып, бәрі қайталанады.[116]

Украинаның Ресеймен шекаралас Курск облысындағы тосын шабуылы Ресейге қарсы серпінді өзгерту әрекеті сияқты көрінеді. Украина үшін маңызды сынақ Ресейдің майдан шебін кеңейту стратегиясына жауап беру, әсіресе Харьков төңірегіндегі шайқастардың күшеюі болды. Сыртқы саясатты зерттеу институтының Еуразия бағдарламасының аға ғылыми қызметкері Роб Лидің айтуынша, бұл шабуыл Украина күштерін одан әрі кеңейтіп, Ресейдің Покровск, Часов Яр және Торецкке қарай ілгерілеуіне қарсы тұру үшін олардың резервтерін азайтты.[117] 10 тамызда Украина өз аумағында 10 маусымнан бергі ең аз «жауынгерлік шайқастар» тіркелгенін айтты, мұны кейбір бақылаушылар басып кіру украин күштеріне жеңілдік әкелгенінің белгісі дейді.[69]

Отставкадағы генерал-майор Мик Райан басып кіру үшін бірнеше ықтимал мақсаттарды көреді. Тактикалық деңгейде жерді басып алу және орыс әскерлерін жою. Операция деңгейінде ресейлік күштерді Донецкіден алыстату және жалпы Ресейді күштердің орналасуын қайта қарауға мәжбүрлеу. Басқа мақсаттар арасында Курск атом стансасы мен негізгі жолдар мен темір жолдар сияқты жердің өзіне де байланыстылар қарастырылады. Ақырында, стратегиялық деңгейде Ресейдің шабуыл қарқынын бәсеңдету және оның сөзсіз жеңісі туралы орыс пропагандасына қарсы тұру, сондай-ақ украиналық рухты көтеру орын алды.[118]

Германия Қорғаныс министрлігінің бұрынғы штаб бастығы Нико Ланге басып кіру «келіссөздер позициясын орнату және басқа майдан шебіндегі әскерге көмек беру» мүмкін екенін және украин күштерінің жалпы Курскідегі аумақты ұзақ уақыт бойы ұстап тұруы екіталай екенін айтты.[44]

Әсері

Шабуыл Еуропада газ бағасын 5%-дан мегаватт/сағатына 40 еуроға дейін көтерді де,[119] Ресейдегі YouTube пен телефон желілері үзілістеріне әкелді.[120][121][122]

Украинаның газ тасымалдау жүйесі арқылы ресейлік газдың транзиті әдеттегі 42–42.4 миллион текше метрден тәулігіне 37.25 миллион текше метрге дейін қысқарды.[123]

Соғыс салдарынан Ресейде кемінде 121,000 бейбіт тұрғын үйлерін тастап кеткен.[23]

Қаза тапқандар

Ресей 6 тамыздағы алғашқы келіссөзде алты украиндық танк пен он броньды көлік жоғалды деп мәлімдеді.[5][124][125] Курск облысы губернаторының міндетін атқарушы Алексей Смирнов бұл аймақта 26 украиндық ұшқышсыз ұшақ атып түсірілгенін мәлімдеді.[15] Кейінірек Ресей 9 тамызда Украинаның 945 сарбазынан және 102 броньды техникасынан айырылғанын мәлімдеді, бірақ бұл ақпарат әлі расталмады.[12] Украина өз күштері Ми-28 мен екі Ка-52[16][17] тікұшағын атып түсірді деп мәлімдеді.[18]

12 тамызда әскери сарапшы Михайло Жірохов украиндық және ресейлік жұмыс күшін жоғалтудың арақатынасы «1-ден 10-ға жақын», ал ресейлік тұтқындар саны «мың» деп есептелгенін мәлімдеді.[126]

Ресейлік Россия-24 мемлекеттік телеарнасы журналистерінің бірі Евгений Поддубный 7 тамызда зардап шеккен аудандардағы шайқас туралы хабар беріп жатқан кезінде көлігіне ұшқышсыз ұшақпен шабуыл жасалып, жарақат алғанын хабарлады.[127] Ресей билігі шабуыл басталғаннан бері кемінде 12 бейбіт тұрғынның қаза тапқанын, кем дегенде 121 адам,[128] оның ішінде тоғыз бала жараланғанын хабарлады.[129]

Қосымша ақпарат

  1. Курск облысын «Курськ Халық Республикасы» деп атау — мойындалмаған Донецк және Луганск Халық Республикаларына сілтеме жасайтын интернет-мем

Дереккөздер

  1. Ресейдің Белгород облысының тағы бір ауданында эвакуация жарияланды  (қаз.). Азаттық радиосы (12 тамыз 2024). Тексерілді, 13 тамыз 2024.
  2. Intel Slava Z. Telegram.
  3. a b Harward, Christina; Gasparyan, Davit; Mappes, Grace; Evans, Angelica; Barros, George; Stepanenko, Kateryna Russian Offensive Campaign Assessment, August 10, 2024. Institute for the Study of War (10 тамыз 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024.
  4. a b c Fornusek, Martin Chechen commander admits Russian losses, Ukrainian advances in Kursk Oblast. The Kyiv Independent. Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  5. a b c Moscow Rushes Troops to Kursk Region as 3 Killed in Ukrainian Attacks  (ағыл.). The Moscow Times (6 August 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  6. Thousands evacuated as Russia battles major Ukrainian border incursion  (ағыл.). Yahoo News (8 August 2024). Тексерілді, 7 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  7. Battles rage in Kursk region after Ukraine's largest incursion yet into Russia  (ағыл.). France 24. Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  8. Axe, David More Ukrainian Brigades Roll Into Russia's Kursk Oblast As Ukrainian Artillery Blocks Russian Reinforcements. Forbes (9 тамыз 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024.
  9. a b c d e Fighting continues in Russia's Kursk region as Ukrainian troops reportedly advance further into Russian territory. Медуза (7 тамыз 2024). Тексерілді, 7 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  10. a b c Russia begins evacuating residents from Kursk Region border areas as Ukrainian forces reportedly occupy 11 settlements. The Insider (7 тамыз 2024). Тексерілді, 7 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  11. Russia-Ukraine Conflict: Ukrainian Forces Suffer Heavy Losses in Kursk Region  (ағыл.). efe.com (11 August 2024).
  12. a b c Trevelyan, Mark. Russia reinforces Kursk region as video shows evidence of Ukrainian attack, Reuters (9 тамыз 2024). Тексерілді 9 тамыздың 2024.
  13. a b Russia boosts defenses in Kursk amid Ukrainian conflict. Anadolu Agency (10 тамыз 2024).
  14. Russia says it halted a Ukrainian incursion into its territory. Evidence suggests it hasn't. Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  15. a b Russia says it's fighting a cross-border attack by Ukrainian forces. Kyiv officials have no comment. ABC News. Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 6 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  16. a b Ostiller, Nate Russian helicopter, tanks reportedly destroyed in fighting across border in Kursk Oblast. The Kyiv Independent (6 тамыз 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  17. a b ЗСУ збили російський гелікоптер Ка-52 у Курській області – росЗМІ  (укр.). Слово і Діло (10 тамыз 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 10 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  18. a b Fornusek, Martin Ukrainian FPV drone hit Russian Mi-28 helicopter in 'historic' feat, source says. Kyiv Independent (7 тамыз 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  19. a b Wolkov, Nicole; Mappes, Grace; Harward, Christina; Hird, Karolina; Kagan, Frederick W. Russian Offensive Campaign Assessment, August 7, 2024. Соғыс зерттеу институты. Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  20. Список жертв войны в российских регионах. semnasem.org.
  21. Russian officials say 5 civilians killed, 20 injured in fighting across border in Kursk Oblast  (ағыл.). The Kyiv Independent (7 August 2024). Тексерілді, 7 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  22. Russia battling major Ukrainian cross-border incursion for third day  (ағыл.). Әл-Жазира телеарнасы. Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  23. a b Russia evacuates 121,000 people from Kursk region as Ukraine advances  (ағыл.), France 24 (12 August 2024). Тексерілді 12 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 12 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  24. Russia says it moves troop reserves to border after Ukrainian attack  (ағыл.). Reuters (6 August 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024.
  25. Russia claims it is repelling Ukrainian border attack  (ағыл.). Неміс толқыны (6 August 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 6 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  26. Moscow claims Ukraine has launched offensive inside Russia  (ағыл.), Financial Times (6 August 2024). Тексерілді 6 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  27. a b State of emergency declared as Ukraine launches raid into Russia, BBC News (8 August 2024). Тексерілді 9 тамыздың 2024. August 2024/https://web.archive.org/web/20240809033309/https://www.bbc.co.uk/news/articles/cm2n9y4nm3lo Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  28. a b c d Cursino, Malu. Russia must feel war consequences, says Zelensky amid Ukrainian attack, BBC News (9 тамыз 2024). Тексерілді 9 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  29. Russian authorities impose counter-terrorist operation regime in 3 oblasts  (ағыл.), Українська правда (10 August 2024).
  30. a b Russia evacuates tens of thousands amid Ukraine incursion. Америка даусы (10 August 2024).
  31. Russia battling major Ukrainian cross-border incursion for third day  (ағыл.). Әл-Жазира телеарнасы. Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  32. Ukraine braces for reprisals as Russia to send more troops to Kursk  (ағыл.), Әл-Жазира телеарнасы (10 August 2024).
  33. Russia Declares Border Area Emergency as Ukraine Troops Strike, Bloomberg (8 тамыз 2024).
  34. a b c d e Wolkov, Nicole; Gasparyan, Davit; Mappes, Grace; Evans, Angelica; Kagan, Frederick W. Russian Offensive Campaign Assessment, August 6, 2024. Соғыс зерттеу институты (6 тамыз 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  35. Russia Says Deployed Aviation, Artillery To Repel Ukrainian Border Attack. Barron's (6 тамыз 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  36. a b Talmazan, Yuliya Russia says it's battling a surprise cross-border assault by Ukraine. NBC News (7 тамыз 2024). Тексерілді, 7 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  37. Putin Blasts 'Indiscriminate' Ukrainian Incursion into Border Region. Тексерілді 7 тамыздың 2024. August 2024/https://web.archive.org/web/20240807172737/https://www.themoscowtimes.com/2024/08/07/putin-blasts-indiscriminate-ukrainian-incursion-into-border-region-a85957 Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  38. Russia: State of emergency in Kursk amid incursion (7 August 2024). Тексерілді 7 тамыздың 2024. August 2024/https://web.archive.org/web/20240807184143/https://www.dw.com/en/russia-state-of-emergency-in-kursk-amid-incursion/a-69873333 Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  39. Дереккөз қатесі: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named CNBC_2024-08-08
  40. Ostiller, Natalia. Governor declares 'state of emergency' in Russia's Kursk Oblast, says situation remains 'very difficult'  (ағыл.), The Kyiv Independent (7 August 2024). Тексерілді 8 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  41. Russian MFA sees Ukraine's attack on Kursk Region as 'semblance of activity' amid failures. Тексерілді 7 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  42. Герасимов назвал целью ВСУ в Курской области захват Суджанского района  (орыс.), Коммерсантъ (7 августа 2024). Тексерілді 7 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  43. About 300 Russian Soldiers Surrendered To AFU In Kursk Region. charter97.org (8 тамыз 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024.
  44. a b c Jochecová, Ketrin; Posaner, Joshua; Nöstlinger, Nette; Cienski, Jan Russia declares state of emergency in Kursk as Ukraine pushes incursion. Politico. Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  45. Дереккөз қатесі: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named Reuters_2024-08-08
  46. Дереккөз қатесі: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named AlJazeera_2024-08-08
  47. Дереккөз қатесі: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named Rai_2024-08-08-2
  48. Battles rage in Kursk region after Ukraine's largest incursion yet into Russia. France 24. Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  49. Oglobin, Slava Z-каналы сообщили о боях в Судже  (орыс.). Агентство (8 августа 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  50. Война Восемьсот девяносто седьмой день  (орыс.). Медуза (8 августа 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  51. Зона боевых действий в Курской области расширилась до 430 кв км  (орыс.). Агентство (8 августа 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  52. a b Russian Offensive Campaign Assessment, August 8, 2024  (ағыл.). Соғыс зерттеу институы. Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  53. Khurshudyan, Isabelle. Ukraine, powered by Western arms, stuns Russia in cross-border assault, Washington Post (8 тамыз 2024).
  54. Brooke, James Ukraine's Counter-Invasion of Russia Could Gain Bargaining Chips for Kyiv in the Event of Negotiated Peace With Moscow. New York Sun (9 тамыз 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  55. Lister, Tim 'Doing the least obvious thing': Ukraine embarrasses Putin with surprise assault on southern Russia. CNN (10 тамыз 2024). Тексерілді, 12 тамыз 2024.
  56. The authorities of the Kursk region are panicking as the Ukrainian Armed Forces approach the Kursk NPP. news.online.ua (9 тамыз 2024).
  57. Column of Russian vehicles, personnel destroyed in Kursk Oblast, multiple sources say  (ағыл.). The Kyiv Independent (9 August 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024.
  58. Trevelyan, Mark. Russia reinforces Kursk region, videos show Ukrainian presence, evidence of attack, Reuters.
  59. Pro-War Bloggers Slam Military Command Over Destroyed Russian Column in Kursk  (ағыл.). The Moscow Times (9 August 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024.
  60. Russia sends reinforcements to retake Kursk, The Telegraph (9 тамыз 2024).
  61. Alaudinov: We have enough forces to stop the Ukrainian Armed Forces in the Kursk direction. eadaily.com. Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  62. Ukraine employed units from the border with Belarus to attack Kursk. Prensa Latina. Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  63. a b c Barros, George; Gasparyan, Davit; Bailey, Riley; Evans, Angelica; Mappes, Grace; Harward, Christina Russian Offensive Campaign Assessment, August 9, 2024. Соғысты зерттеу институты (9 August 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024.
  64. Méheut, Constant As Ukraine Pushes Deeper, Russia Sends Reinforcements to Border Area. The New York Times (9 August 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024. August 2024/https://web.archive.org/web/20240809133529/https://www.nytimes.com/2024/08/09/world/europe/ukraine-russia-kursk-lipetsk.html Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  65. Samya, Barry; Hatton, Kullab Russia declares an emergency in Kursk, under attack by Ukraine. 14 die in a Russian strike on a mall. Associated Press (9 August 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  66. Россия перебросила в Курскую область военных и технику из Белгородской и Донецкой областей  (орыс.). Агентство (9 августа 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024.
  67. Российское командование перебрасывает резервы в Курскую область с харьковского направления  (орыс.). The Insider (9 августа 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024.
  68. Власти Курской области заявили о приближении ВСУ к Курской АЭС  (орыс.). The Moscow Times (9 августа 2024).
  69. a b Russia Launches New Operation to Halt Advancing Ukrainian Troops  (ағыл.). The Moscow Times (10 August 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024.
  70. Курскую АЭС оцепили из-за угрозы атаки ВСУ  (орыс.). The Moscow Times (9 августа 2024). Тексерілді, 13 тамыз 2024.
  71. Курчатов, где расположена АЭС, остался без света после атаки дрона  (орыс.). Азаттық радиосы (9 августа 2024). Тексерілді, 13 тамыз 2024.
  72. Призначалися для наступу на Сумщину: ЗСУ захопили склад з боєприпасами біля Суджі, — Братчук  (укр.), Фокус (Украина) (9 тамыз 2024). Тексерілді 10 тамыздың 2024.
  73. Операція в Курській області: ЗСУ захопили склади та боєприпаси біля Суджи  (укр.), Главком (9 тамыз 2024). Тексерілді 10 тамыздың 2024.
  74. Mallory Yu; Sarah Handel; Mary Louise Kelly Here's what we know about Ukraine's military offensive in Russia  (ағыл.). NPR (9 August 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024.
  75. В Курской, Брянской и Белгородской областях ввели «режим контртеррористической операции»  (орыс.). BBC News.
  76. Дереккөз қатесі: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named BBC_cr7rn98l8kjo
  77. AFU broke into the Belgorod region of the Russian Federation, News Online (Ukraine). Тексерілді 10 тамыздың 2024.
  78. Ukraine Pushes Into New Part of Russia: Reports, Newsweek. Тексерілді 10 тамыздың 2024.
  79. a b c Isabelle Khurshudyan; Galouchka Anastacia. Ukraine appears to expand incursion into Russia, in a morale boost for Kyiv, Washington Post (10 тамыз 2024).
  80. Barker, Kim Russia Pushes Back at Ukraine's Cross-Border Assault, but Kyiv Presses On. The New York Times (10 тамыз 2024).
  81. Fabian, Hartmann Russland bekommt Kursk-Offensive nicht in den Griff: Bewohner senden Video-Appell an Putin  (нем.). Frankfurter Rundschau (Үлгі:TranslateDate/de).
  82. Sabbagh, Dan Russia claims to have thwarted Ukraine's advance in Kursk. The Guardian (10 тамыз 2024).
  83. Минобороны сообщило о боях в 20 км от границы в Курской области. Агентство (9 тамыз 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024.
  84. Бои под Курском. День пятый. Главное  (орыс.). Важные истории (10 августа 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024.
  85. Площадь боевых действий в Курской области в субботу составила 650 кв км, Agents (Russia) (9 тамыз 2024). Тексерілді 9 тамыздың 2024.
  86. Moscow vows 'tough response' to Ukrainian offensive in Russia  (ағыл.), BBC (11 August 2024). Тексерілді 11 тамыздың 2024.
  87. Governor: Debris from a downed missile fell on a nine-story building in Kursk. 13 people were injured  (орыс.). The Insider (11 августа 2024). Тексерілді, 11 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 11 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  88. Украинские военные зашли в Беловский район Курской области — глава района  (орыс.). The Insider (11 августа 2024). Тексерілді, 11 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 11 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  89. Площадь боевых действий в Курской области в воскресенье продолжила расти  (орыс.). Проект (11 августа 2024). Мұрағат көшірмесі 11 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  90. Authorities in Russia's Belgorod Oblast announce evacuation of border region as Ukrainian incursion reportedly widens  (ағыл.). The Kyiv Independent (12 August 2024). Тексерілді, 12 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 12 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  91. "Дружественный огонь" в Курской области: российский вертолет ударил по российской военной колонне  (орыс.), Азаттық радиосы (12 августа 2024). Тексерілді 13 тамыздың 2024.
  92. ВСУ контролируют 28 населенных пунктов в Курской области  (орыс.). Неміс толқыны (12 августа 2024). Мұрағат көшірмесі 12 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  93. Украинский OSINT-проект DeepState заявляет о 44 населенных пунктах в Курской области под контролем ВСУ  (орыс.). Азаттық радиосы (12 августа 2024). Мұрағат көшірмесі 12 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  94. Top Ukrainian commander says his forces now control 1,000 square kilometers of Russia's Kursk region  (ағыл.). AP News (12 August 2024). Тексерілді, 12 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  95. Площадь боевых действий в Курской области превысила 1000 кв км  (орыс.). agents.media. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  96. Alexey Dyumin has been appointed to command WHO in the northern direction — Mass media, eadaily.com (13 тамыз 2024). Тексерілді 13 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  97. Putin Puts Former Bodyguard in Charge of Kursk Defense: Reports, newsweek.com (13 тамыз 2024). Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  98. Putin pulls units out of Ukraine to defend Russia, Kyiv says, POLITICO (13 тамыз 2024). Тексерілді 13 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  99. Russia's Lipetsk region under 'massive' drone attack, governor says  (ағыл.). Әл-Жазира телеарнасы. Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  100. Розбита колона біля Рильська та удари по аеродрому в Липецьку. Що відомо про нові атаки ЗСУ  (укр.). BBC Ukraine (9 тамыз 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  101. Ukrainian Drone, Missile Strike Kills 1 in Russia's Belgorod Region  (ағыл.). The Moscow Times. Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  102. Дереккөз қатесі: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named bbc_crkm08rv5m0o
  103. Война в Украине: Сырский заявил, что ВСУ контролируют 74 населенных пункта в Курской области  (орыс.). BBC News (10 августа 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  104. Belarus sends tanks to border with Ukraine  (орыс.). BBC News (11 августа 2024). Тексерілді, 11 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 11 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  105. Ukrainian forces reportedly enter Kursk Oblast as border fighting continues – Russian media. english.nv.ua. Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 6 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  106. Үлгінің {{cite web}} барлық параметрлері жазылуы тиіс. Moscow says Ukraine has launched cross-border attack into Russia  (ағыл.) (6 August 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  107. Russian milbloggers blame 'incompetence' for Ukrainian HIMARS strike that destroyed Russian battalion. Kyiv Post (9 тамыз 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  108. Murphy, Matt. Ukraine troops now up to 30km inside Russia's Kursk region, Moscow says, www.bbc.com (11 тамыз 2024). Тексерілді 11 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  109. Border breach: Moscow says fighting ongoing as troops repel Ukrainian incursion into Russia's Kursk region. Медуза. Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 6 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  110. Kramer, Andrew E.. Russian Official Declares State of Emergency Near Border as Ukraine Advances, The New York Times. Тексерілді 8 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  111. Kozhukhar, Oleksandr Zelenskiy acknowledges Ukraine's military operation in Russia. Reuters (11 тамыз 2024). Тексерілді, 11 тамыз 2024.
  112. Russia battling major Ukrainian cross-border incursion for third day. Әл-Жазира телеарнасы (8 тамыз 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  113. Joshua Posaner; Nette Nöstlinger; Connor O'Brien Kyiv's offensive gets a greenish light from its allies. Politico (9 тамыз 2024). Тексерілді, 12 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 11 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  114. Fornusek, Martin Putin should leave Ukraine if concerned about Kursk Oblast, White House says. The Kyiv Independent (13 тамыз 2024). Тексерілді, 13 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  115. IAEA chief calls for restraint as fighting remains ongoing 'in the vicinity' of Kursk Nuclear Power Plant. The Kyiv Independent (10 тамыз 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 10 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  116. Hambling, David Ukraine's Kursk Offensive Blitzed Russia With Electronic Warfare And Drones  (ағыл.). Forbes. Тексерілді, 10 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 10 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  117. Miller, Christopher Military briefing: Russia's advances expose 'cracks' in Ukraine's defences  (ағыл.). Financial Times (7 August 2024). Тексерілді, 7 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  118. Ryan, Mick Analysis: The Battle of Kursk 2024  (ағыл.). Kyiv Post (11 August 2024). Тексерілді, 12 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 12 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  119. Дереккөз қатесі: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named Rai_2024-08-08
  120. Mass YouTube outage reported in Russia amid escalating official criticism, Reuters (8 тамыз 2024). Тексерілді 8 тамыздың 2024.
  121. Jowitt, Tom. YouTube Hit By Thousands Of Outages In Russia, Silicon UK (8 тамыз 2024). Тексерілді 8 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  122. В полосе перебоя  (орыс.), Коммерсантъ (8 августа 2024). Тексерілді 8 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  123. Транзит российского газа через Украину упал — «Экономическая правда»  (орыс.). BBC News (8 августа 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  124. Ukrainian troops attempt incursion into Russia's Kursk region  (ағыл.). Новая Газета (6 August 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 6 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  125. Russia says Ukrainian sabotage group retreats after attempt to attack border. Reuters (6 тамыз 2024).
  126. Military expert: Russia's losses in Kursk operation ten times higher than in Donetsk  (ағыл.). english.nv.ua. Тексерілді, 13 тамыз 2024.
  127. Russian State TV War Correspondent Survives Drone Attack. The Moscow Times (8 тамыз 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  128. Putin Orders Military to 'Dislodge' Ukrainian Forces as 120K Flee Border Area. The Moscow Times (12 тамыз 2024). Тексерілді, 13 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  129. Russia Declares Federal Emergency Amid Battle in Kursk Region. The Moscow Times (9 тамыз 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында