Figuralı ushıw

Figuralı ushıw — sport túri. Onıń tiykarında konkide júgiriwshi sportshınıń muz ústinde háreket baǵdarın ózgertiwi, aylanıw hám sekiriwler menen baylanıslı arnawlı háreketleri jatadı. Áyeller hám er adamlardıń jalǵız halda, jup halda ushıwı hám sport oyınları boyınsha jarıslardı óz ishine aladı. Jalǵız halda ushıw mektep dep atalǵan 3 májburiy súwretfigura, 7 májburiy elementten ibarat qısqa erkin baǵdarlama (orınlaw waqtı 2 minutqa shekem) hám jeke erkin baǵdarlamasın (áyeller ushın 4 minut, er adamlar ushın 5 minut) orınlawdı quraydı. Jup halda ushıw qısqa baǵdarlama (6 májburiy element — qádemler kombinaciyası, kóteriw; bólek hám birgelikte aylanıwlar, sekiriwler; 3 minutqa shekem dawam etedi) hám erkin baǵdarlamadan (5 minut) ibarat. Sport oyınları baǵdarlamasında 3 májburiy, original hám erkin oyınlar boladı. Figurashılardıń uqıbı 6 ballı sistema menen bahalanadı. Figuralı ushıw sport túri retinde XIX ásirdiń 60-jıllarında payda boldı. Evropa chempionatları — 1891-jıldan jalǵız halda ushıwda (áyeller — 1930-jıldan), 1930-jıldan jup halda ushıwda; jáhán chempionatları — 1896-jıldan jalǵız halda ushıwda (áyeller — 1906-jıldan), 1908-jıldan jup halda ushıwda ótkeriledi. Sport oyınları boyınsha jáhán birinshiligi 1952-jıldan ótkeriledi. Figuralı ushıw 1924-jıldan qısqı olimpiada oyınları baǵdarlamasına kirgizildi (sport oyınları — 1976-jıldan; 1908 hám 1920-jıllarda jarıslar Olimpiada oyınları baǵdarlamasında ótkerilgen).

Ózbekstanda 1972-jıl Figuralı ushıw mektep (Tashkentte) shólkemlestirildi. Onda 200 ge jaqın sportshı shuǵıllandı. Figuralı ushıw boyınsha olimpiada orınbasarların tayarlaytuǵın respublika arnawlı balalar hám jas óspirimler sport mektebiniń tárbiyalanıwshıları Marina Nikityuk hám Rashid Kodirkaevler jup bolıp ushıwda óspirimler ortasında jáhán chempionatınıń gúmis medalına iye boldı (1980). Tashkentli Alina Spirgiadu hám Yuriy Razgulyaev sport oyınları boyınsha óspirimler ortasında jáhán chempionı (1991), keyin úlkenler ortasında birneshe márte Aziya chempionatı hám iri xalıqaralıq turnirleriniń jeńimpazı boldı. Sonıń menen birge, jalǵız halda ushıwda Aziya oyınları, 4 kontinent (Aziya, Afrika, Avstraliya hám Amerika) chempionı, Gran-pri bellesiwleriniń finalshısı Tatyana Malinina hám Roman Skornyakov, jup halda ushıwda Natalya Ponomareva menen Evgeniy Sviridov Ózbekstannıń ataqlı figuralı ushıwshıları esaplanadı.