Sa'i

Sa'i antara Shafa lan Marwah.

Ibadah Sa'i minangka salah siji rukun ngibadah kaji lan umrah sing diayahi kanthi lumaku (lan lumayu rindhik-rindhik) bola-bali kaping 7 saka Bukit Shafa menyang Bukit Marwah lan suwaliké. Kaloro bukit sing leté watara 405 mèter. Nalika ngiwati Bathnul Waadi ya iku kawasan sing dumunung antarané bukit Shafa lan bukit Marwah (wektu iki ditandhani nganggo lampu neon awarna ijo) para jama'ah priya disunataké lumayu thimik-thimik déné jama'ah wanita lumaku rikat. Ibadah Sa'i olèh diayahi sajeroning kaanan ora wudhu lan wanita yang nuju Haid utawa Nifas.

Tata cara

1. Tumuju/munggah bukit Shafa, kanthi maca donga: "Bismillahirrahmanirrahim. Abda u bimabada allahu bihi warasuluh. Innassafa walmarwata min sya'airillah. Faman hajjal baita awi'atamara fala junaha 'alaihi ayyatawwafa bihima waman tatawwa'a khairan fa innallaha syakirun 'alim"
2. Satekaning pucuk bukit Safa, madhep ka'bah kanthi maca donga: "Allahu Akbar, Allahu Akbar, Allahu Akbar, walillahil hamdu. Allahu akbar 'alama hadana walhamdu lillahi 'alama aulana la ilaha illallahu wahdahu la syarikalahu, lahul mulku walahul hamdu yuhyi wayumitu biyadihil khairu wahuwa 'la kulli sayiin qadir. La ilaha illallahu wahdahu lasyarika lah, anjaza wa'dahu wanasara 'abdahu wahazamal ahzaba wahdah. La illaha illallahu wala na'buduilla iyyahu mukhlisina lahuddina walau karihal kafirun
3. Miwiti lumaku saka Shafa nuju menyang bukit Marwa kanthi maca donga: "Allahu Akbar, Allahu Akbar, Allahu Akbar kabira, walhamdu lillahi kasira. Wasubhanallahil'azimi wabiham dihil karimi bukratawwa asila. Waminal laili fasjud lahu wasabbih-hu lailan tarwila. La ilaha illallahu wahdah anjaza wa'dah. Wanasara 'abdah wahazamal ahzaba wahda. La syai-a qablahu wala ba'dah. La ilaha illallahu wala na'buduilla iyyahu mukhlisina lahuddina walau karihal kafirun".
4. Tumuju bukit Marwah kanthi maca: "Allahu Akbar, Allahu Akbar, Allahu Akbar kabira, walhamdulillahi katsira. Wasubhanallahil'azimi wabiham dihil karimi bukratawwa-asila. Waminal laili fasjud lahu wasabbih-hu lailan tawilla. La ilaha illallahu wahdah anjaza wahdah. Wanasara abdah wahazamal ahzaba wahda. La syai-a qabilahu wala ba'dah. Yuhyi wayumitu wahuwa hayyun da imun layamutu walayafutu abada. Biyadihil khairu wailaihil masir. Wahuwa 'ala kulli syai in qadir".
5. Lumayu thimik-thimik (tumrap priya) lan lumaku rikat (tumrap wanita) nalika ngliwati tlatah antara lampu-lampu ijo, kanthi maca donga: "Rabbigfir warham wa'fu watakarram watajawaz 'amma ta'lam, innaka ta'lamu mala na'lam. Innaka antallahul a'azzul akram".
6. Sawisé ngliwati lampu ijo maca donga: "Robbana najjina minannari salimina gamimina farihina musytabsyirina ma'a 'ibadika-ssalihina ma'alazina 'an'amallahu 'alaihim minannabiyyina was-siddiqina wasy-syuhada wassalihina wahasuna ulaika rafiqa. Zalikal fadlu minallahi wakafa billahi 'alima. La ilaha illallah haqqan la ilaha illallah ta'abbudan wariqqan. Lailaha illallah wala na'budu illaiyyahu muchlisina lahuddin walau karihal kafirun".
7. Munggah bukit Marwa, kanthi maca donga: "Innas safa walmarwata min sya'airillah. Faman hajjal baita awi'tamara fala junaha 'alaihi ayyatawwafa bihima. Waman tatawwa'a khairan fainnallaha syakirun 'alim".
8. Sabanjuré tumuju bukit Safa bali manèh menyang bukit Marwa nganti rambah kaping pitu kanthi maca donga.
9. Mungkasi Sa'i ing bukit Marwa, tahalul (potong rambut) tegesé ngibadah Sa'i wis rampung.

Tahallul

Sawisé ngayahi sa'i, para jama'ah umrah lan ngibadah kaji kudu nggunting sawatara lembar rambut. Kanggo priya disunnahaké cukur. Sing wis dipotong rambuté duwé hak kanggo motong rambuté wong liya. Kanthi ritual tahhalul iki ngibadah sa'i wis rampung.

Hikmah Sa'i

1. Ngidinaké wanita golèk nafkah kanggo kulawarga angger nyélaki fitnah
2. Ngajaraké sikap optimis sajeroning usaha
3. Mènèhi isyarat ndadèkaké kauripan donya minangka wasilah kanggo nambah tabungan akhirat.

Uga delengen

• Ihram
• Thawaf
• Ibadah kaji
• Umrah

Pranala njaba

• Ibadah Haji Archived 2009-12-15 at the Wayback Machine.
• Media informasi Haji Indonesia: Tips tawaf dan sa'i Archived 2009-06-26 at the Wayback Machine.