Menyang kontèn

Alas Białowieża

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Sana Warisan Donya UNESCO
Puszcza Białowieska / Biełaviežskaja Pušča /
Białowieża Forest*
Janeng ing Pratélan Warisan Donya
Taman Nasional Białowieża
Taman Nasional Białowieża
JinisNatural
Wewatonvii
Rujukan33bis
Tlatah UNESCOÉropa dan Amérika Utara
Sujarah prasasti
Prasasti1979 (Sési 3)
Èkstènsi1992

Alas Bialowieza ya iku sawijining alas reservasi kang dumunung ing 145 mil sisih wétan Warsawa, Polen lan wewatesan karo nagara Bélarus.[1] [2] Alas taman nasional iki dadi panggonan perlindungan tumrap bison eropa, rusa elk, babi alas, rusa, srenggala lan lynx sarta berang-berang lan uga minangka habitat alas primer, campuran alas rontok lan alas konifer.[2][3]

Alas iki dadi Situs Warisan Dunia UNESCO ing taun 1992 lan pérangan Bélarus didadèkaké minangka Biosphere Reserve under UNESCO's Man and the Biosphere Programme (Cagar Biosfer di bawah Program Manusia dan Biosfer UNESCO) ing taun 1993 (pérangan Polen wis disahke ing taun 1976).[3]

Sajarah lan proteksi

[besut | besut sumber]

Suwene nganti 500 taun alas Bialowieza dadi panggonan ngajag favorit ratu-ratu Polen lan tsar Ruslan, kang dadekake minangka panggonan kang dilarang kanggo dieksploitasi.[2] Proteksi iki dadekake wewengkon Bialowieza minangka sisa alas Éropa kang isih asri nganti abad kaping 20, nanging suwéné Perang Dunia I, status perlindungan mau rampung.[2] Antarane taun 1915 lan 1918 alas iki dikuasai déning wadya Jerman kang nebang akèhé 5 juta mèter kubik kayu kanggo keperluan perang lan ngrusak pérangan kang gedhé saka uripé kang alasan.[2] Akeh-akèhé karusakane ana ing 3 wulan wiwitan ya iku nalika akèh spésies-spésies gedhé diajag kanggo konsumsi wadya.[2] aNalika wiwitane perang, ana 700 rusa elk ing Bialowieza lan nalika perang bubar, mung ana 3 kang isih sisa.[2] Babi alas mula-mulane ana 2300 lan rusa abang knag mula-mulane akèh mung sisa 6.[2] Bison kang minangka kéwan gedhé dhéwé ing kéné dadi kalong ya iku saka 727 ing wulan Agustus taun 1915 dadi 120 ing wulan Dhésèmber 1915, lan sudane iki nalika ana perang.[2]

Alas Bialowieza duwé habitat fauna kang akèh, ing antarané ya iku 8500 jinis gegremet, 206 spésies laba-laba, 24 spésies iwak, 228 spésies manuk (48 endemis) – kalebu black sork lan bangau, garudha, beluk, kite, ruff, grouse ireng, capercaillie, roller, hoopoe, crossbill lan ortolan.[2] Spesies mamalia ing antarané ya iku mamalia cilik kaya ta landak, mole, vole lan shrew, 13 spésies lawa, 19 spésies pengerat, uga ana rubah, luwak, berang-berang, rakun, marten, polecat dlan hare coklat.[2] Kucing alas sarta srenggala kang wis suwé cures lan bruwang coklat kang pungkasan cures ing taun 1963.[2] Nalika taun 1976 dhedhasar panaliten ilmuwan Polen, populasi mamalia gedhé ana 936 rusa abang, 522 rusa roe, 803 babi alas, 49 rusa elk, 13 lynx, 3 srenggala lan punjul 250 buntut bison eropa.[2]

Cathetan suku

[besut | besut sumber]
  1. Andrzej Bobiec (2002). "Bialowieza Primeval Forest" (PDF). Wilderness Europe (ing basa Inggris). 8 (3). Diarsip saka sing asli (PDF) ing 2009-11-27. Dibukak ing 8 Mèi 2010. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameters: |lay-date=, |lay-source=, and |laysummary= (pitulung)
  2. a b c d e f g h i j k l m Botting, Douglas (1976). Wilderness Europe. Time-Life International Nederland, Amsterdam.
  3. a b UNEP-WCMC. "Belavezhskaya Pushcha/Białowieża Forest, Bélarus and Poland" (PDF). United Nations Environment Programme World Conservation Monitoring Center (ing basa Inggris). Diarsip saka sing asli (PDF) ing 2010-08-02. Dibukak ing 8 Mèi 2010. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameters: |lay-date=, |lay-source=, and |laysummary= (pitulung)