Pope John Paul II
John Paul II (amụrụ Karol Józef Wojtyła; 18 Mee 1920 – 2 Eprel 2005) bụ onye isi ụka Katọlik na onye na achị Vatican City site na 1978 ruo mgbe ọ nwụrụ n’afọ 2005. A họpụtara pope a site na nkeji conclave nke abụọ nke 1978, nke e zụkọbara mgbe John Paul I, onye a họpụtara na Ọgọst ka ọ nọchie Pope Paul nke Isii, nwụrụ mgbe ụbọchị iri atọ na atọ gachara. Kadịnal Wojtyła ka a họpụtara n'ụbọchị nke atọ nke conclave ma nabata aha onye bu ya ụzọ n'ụzọ ikwanyere ya ugwu, A ghọtara John Paul II dị ka onye na-enyere aka ịkwụsị ọchịchị Kọmunist na Poland na mba Europe ndị ọzọ. John Paul II gbalịrị imeziwanye mmekọrịta Chọọchị Katọlik na okpukpe ndị Juu, Islam, na Chọọchị Ọtọdọks nke Ebe Ọwụwa Anyanwụ. O jigidere ọnọdụ ndị Ụka gara aga n’ihe ndị dị ka ite ime, mgbochi afọ ime, ichi ụmụ nwanyị echichi, na ndị ụkọchukwu na-alụbeghị di, na n’agbanyeghị na ọ kwadoro mgbanwe nke Kansụl Vatican nke Abụọ, a na-ahụta ya dị ka onye na-eche nche n’ozuzu na nkọwa ha. Ọ bụ otu n'ime ndị ndu ụwa kacha eme njem na akụkọ ntolite, na-eleta mba otu narị na iri abụọ na itoolu n'oge ọkwa ya dịka poopu. Dị ka akụkụ nke mmesi ike pụrụ iche o mesiri ike na ọkpụkpọ eluigwe na ụwa maka ịdị nsọ, ọ doro mmadụ otu puku na narị atọ na ịrị anọma kpọpụta mmadụ narị anọ na ịrị asatọ na ato, karịa ngụkọta nke ndị niile bu ya ụzọ na narị afọ ise bu ụzọ. John Paul II bụ poopu nke abụọ kacha ogologo oge n'akụkọ ihe mere eme nke oge a ka Pope Pius IX gachara.
Ihe ndị o kwụrụ
[dezie]Ịgafe ebe olile anya (1994)
[dezie]- Ndị na-eto eto nwere ọnọdụ pụrụ iche n’ime obi nke Nna dị Nsọ, bụ́ onye na-ekwughachikarị na Nzukọ-nsọ nile na-elegidere ha anya pụrụ iche maka mmalite ọhụrụ nke izisa ozi ọma.
- Paul II, Pope John. Ịgafe ọnụ ụzọ nke olileanya, Knopf Doubleday Publishing Group. Ụdị Kindle.
- === Familiaris Consortio (1981) ===
- A na-akpọ Ụka ka o gosi onye ọ bụla ọzọ, na nkwenye doro anya na nke siri ike, ọchịchọ ya ịkwalite ndụ mmadụ site n'ụzọ ọ bụla na iji chebe ya pụọ na mwakpo niile, n'ọnọdụ ọ bụla ma ọ bụ ọnọdụ mmepe a chọtara ya. Ya mere, Ụka na-akatọ dị ka nnukwu mmejọ megide ugwu na ikpe ziri ezi nke mmadụ omume niile nke gọọmentị ma ọ bụ ndị ọchịchị ọzọ na-anwa igbochi n'ụzọ ọ bụla nnwere onwe nke ndị di na nwunye na-ekpebi banyere ụmụaka. N'ihi ya, ime ihe ike ọ bụla ndị ọchịchị dị otú ahụ tinye n'ọrụ maka igbochi afọ ime ma ọ bụ, nke ka njọ, nke ịmụ nwa na ime ime, ga-abụ nke a ga-akatọ kpam kpam ma jụ ya n'ike. N'otu aka ahụ, a ga-akatọ dị ka ikpe na-ezighị ezi bụ ebe, na mmekọrịta mba ụwa, enyemaka akụ na ụba e nyere maka ọganihu nke ndị mmadụ na-adabere n'usoro ihe omume nke igbochi afọ ime, ịmụ nwa na inweta ite ime.
- Ndụmọdụ Ndịozi Familiaris Consortio gbasara ọrụ ezinaụlọ Ndị Kraịst na ụwa ọgbara ọhụrụ, 22 Nọvemba 1981, St Peter's Basilica.
- Alụmdi na Nwunye nke Ndị Kraịst na ezinụlọ Ndị Kraịst na-ewuli Nzukọ-nsọ: n'ihi na n'ime ezinụlọ, ọ bụghị nanị na mmadụ ka a na-ebute site n'ịgụ akwụkwọ n'ime obodo mmadụ, kama site na nlọghachi nke baptism na mmụta na okwukwe, a na-ewebatakwa nwa n’ime ezi-na-ụlọ nke Chineke, nke bụ Nzukọ-nsọ. Ezinụlọ mmadụ, bụ́ nke mmehie kewapụrụ, ka e megharịrị n’ịdị n’otu ya site n’ike mgbapụta nke ọnwụ na mbilite n’ọnwụ nke Kraịst. Alụmdi na Nwunye nke Ndị Kraịst, site n'ikere òkè n'ịdị mma nke emume a, mebere ọnọdụ okike nke ewebata mmadụ n'ime ezi na ụlọ nke Nzukọ-nsọ. Iwu nke itolite na ịmụba, nke enyere nwoke na nwanyị na mmalite, n'ụzọ dị otú a na-erute eziokwu ya dum na nghọta zuru oke.
- Ndụmọdụ Ndịozi Familiaris Consortio gbasara ọrụ ezinaụlọ Ndị Kraịst na ụwa ọgbara ọhụrụ, 22 Nọvemba 1981, St Peter's Basilica.
Fides et Ratio (1998)
[dezie]- Okwukwe na iche echiche dị ka nku abụọ nke mmụọ mmadụ na-ebili na ya na-atụgharị uche eziokwu; ma Chineke etinyewo n’ime obi mmadụ ọchịchọ ịmata eziokwu—n’okwu, ịmara onwe ya—ka, site n’ịma na ịhụ Chineke n’anya, ndị ikom na ndị inyom nwekwara ike bịarute n’uju nke eziokwu banyere onwe ha.’’
- Encyclical Fides et Ratio, 14 Septemba 1998
- Isi mmalite: www.vatcan.va
- Encyclical Fides et Ratio, 14 Septemba 1998
- Amụrụ ma zụọ ya mgbe mbụ mmadụ jụrụ ajụjụ gbasara ihe kpatara ihe na ebumnuche ya, nkà ihe ọmụma na-egosi n'ụdị na ụdị dị iche iche na ọchịchọ maka [[eziokwu] bụ akụkụ nke ọdịdị mmadụ n'onwe ya.
- Encyclical Fides et Ratio, 14 Septemba 1998
- Isi mmalite: www.vatcan.va
- Encyclical Fides et Ratio, 14 Septemba 1998
- nye ndị ikom na ndị inyom ọrụ nke inyocha [[ezi] na [[[ihe] mere] ga-adabara, na nke a ka [[[ndị isi]] mejupụtara.
- Encyclical Fides et Ratio, 14 Septemba 1998
- Isi mmalite: www.vatcan.va
- Encyclical Fides et Ratio, 14 Septemba 1998
- Eziokwu ọ bụla—ọ bụrụ na ọ bụ eziokwu—na-egosi onwe ya n'ebe ọ bụla, ọ bụrụgodị na ọ bụghị eziokwu ahụ dum. Ọ bụrụ na ihe bụ eziokwu, mgbe ahụ ọ ga-abụrịrị eziokwu nye mmadụ niile na mgbe niile.
- Encyclical Fides et Ratio, 14 Septemba 1998
- Isi mmalite: www.vatcan.va
- Encyclical Fides et Ratio, 14 Septemba 1998
- Mmadụ bụ ọkà ihe ọmụma site n'okike
- Encyclical Fides et Ratio, 14 Septemba 1998
- Isi mmalite: www.vatcan.va
- Encyclical Fides et Ratio, 14 Septemba 1998
- Ịrụ ụka dịka usoro ezi uche siri dị bụ ikwe nkwa na nsonaazụ enwetara bara uru n'ụwa niile.
- Encyclical Fides et Ratio, 14 Septemba 1998
- Isi mmalite: www.vatcan.va
- Encyclical Fides et Ratio, 14 Septemba 1998
Okwu ndị ọzọ nke Pope John Paul II
[dezie]- Totus Tuus
- Nke gị niile
- Onye ụkọchukwu Wojtyła na, mgbe e mesịrị, ụkpụrụ papal, na-ekwupụta nraranye ya siri ike nye Mary A gọziri agọzi.
- Isi mmalite: Holy See Press Office
- Ezi ụmụnna anyị, anyị niile ka na-eru uju mgbe ọnwụ nke John Paul I anyị kacha hụ n’anya. Ma ugbua ndị Kadịnal a ma ama akpọwo bishọp ọhụrụ nke Rome. Ha akpọwo ya site n'ala dị anya ... n'ebe dị anya, ma mgbe niile dị nso site na udo nke okwukwe na omenala Ndị Kraịst. (...) Amaghị m ma m nwere ike ime ka onwe m doo anya na gị ... n'asụsụ Italian anyị. Ọ bụrụ na m mehiere, ị ga-agbazi m.
- Mara: poopu kpachapụrụ anya mejọrọ okwu Italy correggerete, "ị ga-agbazi".
- Okwu mbụ nye ndị kwesịrị ntụkwasị obi na ogige Saint Peter, Vatican City, na 16 Ọktoba 1978
- Isi mmalite: Libreria Editrice Vaticana (Italian)
Hụkwa
[dezie]Njikọ Mpuga
[dezie]- Edemede Pope John Paul II na Wikipedia bekee
- John Paul II at the official website of the Holy See