Kristian ba Malaysia
(Jaku Melayu: Orang Kristian Malaysia) | |
|---|---|
 | |
| Penyampau tubuh | |
| 2,941,049 (2020 census) | |
| Kandang endur ti mayuh mensia | |
| Sabah · Sarawak · Semenanjung Malaysia | |
| Jaku | |
| Jaku Melayu · Jaku Inggeris Jaku-jaku ba Borneo · Jaku Cina · Jaku-jaku ba India | |
| Pengarap | |
| Katolik (50%) · Protestan (40%) · Orthodoks Oriental · Orthodoks Timur |
| Kristian nitihka menua |
|---|
 |
| Ralat Lua: bad argument #2 to 'title.new' (unrecognized namespace name 'Portal'). |
Pengarap Kristian nya pengarap minoriti di Malaysia. Dalam pengawa ngitung tubuh taun 2020, 9.1% ari penyampau tubuh peranak Malaysia madahka diri orang Kristian.[1] Urung dua pertiga ari rayat Malaysia ti bepengarap Kristian diau di Malaysia Timur, ba negeri Sabah enggau Sarawak. Penitih pengarap Kristian ngarika majoriti (50.1%) ari penyampau tubuh peranak di Sarawak, iya nya negeri pemadu besai ba Malaysia nitihka pemesai tanah. Pengarap Kristian siti ari empat pengarap besai, nyengkaum Islam, Hindu, enggau Buddha, ti ngembuan pengelepas ti dijaga undang-undang di Malaysia bepelasarka undang-undang penyelai kelebih agi di Malaysia Timur.
Dalam taun 2020, setengah ari orang Kristian Malaysia nya Katolik, 40% Protestan lalu 10% ari denominasyen bukai.
Dalam taun 2008, denominasyen Kristian ke besai di menua tu nyengkaum Roman Katolik, Anglikan (diarika Gerija Provinsi Asia Tenggara, ke mega mungkur Anglikan di Singapura enggau Brunei), Baptist, Brethren, gerija enda-denominasyen, gerija Karismatik bibas , Lutheran, Methodist, Presbyterian enggau Sidang Injil Borneo.
Sejarah
[edit | edit bunsu]Penatai orang Kristian keterubah ba Kepulauan Melayu ulih dipansik ari orang dagang Persia enggau Turki ti beasal ari Nestorian ari pun abad ke-7[2] enggau ngagai orang dagang Kristian Arab, Persia enggau Nestorian ke dulu suba di Melaka sebedau Portugis datai dalam taun 1511.[3] British ngerampas Pulau Pinang dalam taun 1786, lalu dalam taun 1795 ngambi Melaka, ti udah dipegai Belanda dalam taun 1641. Paderi Katolik ari Thailand numbuhka Seminari Besai di Pulau Pinang dalam taun 1810. LMS bepalan di Melaka enggau Pulau Pinang ari taun 1815, tang mayuh Misi Protestan runtuh pengudah taun 1842 lebuh ulih tama ngagai menua China. Tuai Katolik agi mengkang, tang dibagi entara Portugis enggau Perancis. Pengawa nginjil Open Brethren berengkah ari taun 1860 lalu Methodist berengkah ari taun 1885. Pengarap Presbiterian ngerembai nengah gerija China di Johore enggau eklisia ekspatriat di Pulau Pinang, Ipoh enggau Kuala Lumpur. Misi ngagai orang asal Senoi berengkah dalam taun 1932. Pentakosta nyadi pengaruh ti besai agi nengah Gerakan Karismatik taun 1970-an, tang indu misi Pentakosta Amerika Utara enggau Ceylon (Gerija Pentakosta Malaysia) udah chakah ari taun 1935.[4]
Anglika enggau Roman Katolik datai ke Borneo Utara dalam taun 1882 sepengudah penumbuh Borneo Utara British,[5] taja pan bisi pengawa nguji dulu agi baka misi Katolik ti betuaika siku pelaut Sepanyol ti nyadi paderi, Carlos Cuarteroni dalam taun 1857 di Labuan, enggau stesyen ti ditumbuhka di Brunei enggau Looc Porin (diatu Kota Kinabalu), taja pia enggau pemujur ti kurang agi.[6]Siti pengawa indu misi ti lebih luas, ambika chunto Misionari Roman Katolik Mill Hill berengkah dalam taun 1882, fokus kelebih agi ngagai komuniti China enggau bansa asal, baka bansa Kadazan-Dusun.[7][8] Pengawa mindah kin kitu mega nyadika pekara ti beguna dalam pengawa ngerembaika pengarap Kristian. Misi Basel mega kala gawa di Sabah dalam taun 1882 ba raban bansa China Hakka ti mindah kin kitu, mayuh ari sida nya megai pengarap Kristian. Orang Tamil ke pindah ke Malaya nyengkaum orang ke megai denominasyen Katolik, Lutheran, Anglikan, enggau Methodist. Pemindah majak nambah pengudah Penyarut Boxer, kelebih agi ngagai Sitiawan enggau Sibu, ke agi tegap nyadi palan Methodist China. Gerija Mar Thoma enggau Gerija Ortodoks Siriak ditumbuhka dalam taun 1930-an berindik ari pemindah ari Pantai Kerala India.
Di Sarawak, perintah Rajah Brooke nyengkaum sukung ngagai sebengkah opis menteri Anglika ari taun 1847 lalu udah nya mega orang Katolik diterima.[9] Dalam taun 1928 Misi Injil Borneo Australia[10] berengkah gawa ngena perengka guna ti mit ti taja pia ngujungka gerija orang asal ti pemadu besai di Malaysia kemaya hari tu, iya nya Sidang Injil Borneo (SIB).
Perang Dunya Kedua ngujungka pengawa muai ketuai ekspatriat lalu jalai nuju gerija asal ditetapka enggau terang agi. Kaunsil Kristian Malaya (MCC) ti ditumbuhka dalam taun 1948, ngatur raban misi maya Penusah Ngenyit Malaya. Orang China ke dipindahka ngagai ‘Kampung Baru’ dilayan bala indu misi, kekadang ex-China, ke gawa begulai enggau orang Kristian setempat dalam pengawa rama enggau perubat. Taja pia, pengudah merdeka dalam taun 1957, mayuh gerija kelalu bepanggai ba orang ke datai ari menua bukai. Dalam taun 1970-an gerija ngaga struktur ti bebas ari Singapura sereta mega ari sukung ari menua tasik. Penumbuh gerija ke merdeka apin lama ke udah nya siti agi kelai pengingin deka numbuhka identiti Kristian Malaysia.[4]
Komitmen Kristian ngagai pelajar udah tegap nengah sekula Anglika, Katolik enggau Methodist, ke diatu nyadi sebagi ari sistem pelajar perintah. Pengirau rama dipadahka nengah pengawa berubat, enggau gerempung baka Malaysian CARE. The Salvation Army enggay YMCA mega ngaga pengawa pemeri ke bukai.
Kenyau ari taun 1983 Fellowship Kristian Injil Nasional (NECF) udah nyendiaka fokus ngagai eklisia evangelikal enggau bebas. Persekutuan Kristian Malaysia ti ngempung Kaunsil Kristian Malaysia (sebedau tu MCC), Roman Katolik, enggau NECF ditumbuhka dalam taun 1986. Kaunsil Gerija Sabah enggau Gerempung Gereja Sarawak bejalaika pengawa ke sebaka di Malaysia Timur.
Malaysia tu konteks mayuh pengarap ke alai pengirau ati teologi Barat enda seruran relevan. Ketuai awam udah mansang enggau tegap ba tebal agi gerija. Taja pan mayuh pemar nengah ubah gaya politik enggau ekonomi, baka Malaysia empu, gerija-gereja berengkah meda sida bisi pemeri ti patut diberi ba panggau ti besai agi.[11]
Malin
[edit | edit bunsu]- ↑ Workbook: 1202 Tableau.dosm.gov.my. 4 April 2021. Diambi 15 Julai 2024.
- ↑ Ralat Lua pada baris 3162 di Modul:Citation/CS1: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- ↑ Brian E., Colless (1969–1970). "The Traders of the Pearl. The Mercantile and Missionary Activities of Persian and Armenian Christians in South East-Asia". Abr-Nahrain. IX: 102–121.
- ↑ 4.0 4.1 Ralat Lua pada baris 3162 di Modul:Citation/CS1: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- ↑ Whinfrey-Koepping, Elizabeth (30 September 2017). Food, Friends and Funerals: On Lived Religion. LIT Verlag Münster. ISBN 9783825811105 – via Google Books.
- ↑ "Part 6: The Borneo Mission – Mill Hill Missionaries". www.millhillmissionaries.co.uk (in Inggeris British). Archived from the original on 10 June 2018. Retrieved 2018-06-07.
- ↑ "The Mill Hill Missionaries - St.Josephs Missionary Society". Archived from the original on 11 Julai 2016. Retrieved 11 Julai 2016.
- ↑ "Assessment for Kadazans in Malaysia". Archived from the original on 22 Jun 2012.
- ↑ Ralat Lua pada baris 3162 di Modul:Citation/CS1: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- ↑ Lees, Shirley, 'Drunk before Dawn', OMF, ISBN 0-85363-128-X
- ↑ Ralat Lua pada baris 3162 di Modul:Citation/CS1: attempt to call field 'year_check' (a nil value).