Ֆրանսեսք Մասիա
Ֆրանսեսք Մասիա (21 Սեպտեմբեր 1859
Ֆրանսեսք Մասիա (21 Սեպտեմբեր 1859(1859-09-21)
Մասիա ծնածէ 1859-ին, Պարսելոնայի նահանգի ծովափնեայ Վիլանովա ի լա Կելթրու քաղաքը։ Ան սպանական բանակի գնդապետ էր: Պարսելոնայի մէջ քաթալան լեզուով լոյս տեսնող «Քուքութ» պարբերաթերթին մէջ ստորագրած յօդուածի մը համար 1905-ին կը դատապարտուի եւ բանակէն կ'արձակուի: Իսկ «Քուքութ» 1905 Դեկտեմբերէն մինչեւ 1906 Ապրիլ, վեց ամիսով կը փակուի:
«Քուքութ»-ի փակման պայմաններուն տակ քաթալան քաղաքական կուսակցութիւններ 1906-ին կը միանան եւ կը կազմեն Քաթալան համերաշխութիւնը «Սոլիթարիթաթ Քաթալանա»:
Ֆրանսեսք Մասիա քաթալան համերաշխութեան ցանկէն 1907-ին` Պարսելոնայէն եւ 1923-ին ալ Լէս Պորկէս Պլանքէսէն երեսփոխան կը ընտրուի:
Մասիա 1922-ին կը հիմնէ Էսթաթ Քաթալա կուսակցութիւնը: Ան հետեւողական պայքար կը մղէ Փրիմօ տէ Ռիվերայի եւ թագաւորութեան դէմ:
Էսթաթ Քաթալա զինուորական բաժանմունքներ կ'ունենայ Էքսերսիթ Քաթալա (քաթալան բանակ) անունով, որուն հրամանատարը Մասիան էր: Կը կազմակերպուի նաեւ Կերմանտաթ Քաթալանա տէ լա Պանտերա Նեկրա (Սուրբ Քաթալան եղբայրութիւն սեւ դրօշակի) յատուկ ջոկատը:
Փրիմօ տէ Ռիվերա կ'արգիլէ քաղաքական կուսակցութիւններու գործունէութիւնը, Էսթաթ Քաթալա կ'անցնի ընդյատակեայ գործունէութեան: Ֆրանսեսք Մասիա հալածուելով Սպանիայէն կը հեռանայ եւ ֆրանսական Քաթալոնիոյ Փրաթս տէ Մոլլօ աւանը կ'ապաստանի, ուր կը բռնուի եւ կը բանտարկուի: 1927 Մարտին ան Պրիւքսէլ կ'անցնի, իսկ 1930 Ապրիլին Սպանիա կը վերադառնայ: Շատ չանցած կրկին կ'աքսորուի եւ 1931-ի Փետրուարին կը վերադառնայ:
Ֆրանսեսք Մասիա 14 Ապրիլ 1931-ին, Ալֆոնսօ ԺԳ. թագաւորի հրաժարումէն ետք, եւ Մատրիտի մէջ սպանական երկրորդ հանրապետութեան հռչակումէն քանի մը ժամ առաջ Պարսելոնայի մէջ Իպերիական դաշնակցութեան կազմէն ներս Քաթալոնիոյ անկախութիւնը կը հռչակէ:
Երեք օր ետք, 17 Ապրիլին, հանրապետական կառավարութիւնը երեք նախարարներ կ'ուղարկէ Պարսելոնա, որոնք բանակցութեան մէջ կը մտնեն Մասիայի հետ: Մասիա կ'ընդառաջէ: Քաթալան հանրապետութիւնը ջնջուած կը հռչակուի եւ կը փոխարինուի ինքնավար մարմիններու կազմաւորումով:
Կեներալեթաթ տէ Քաթալունիա (քաթալան կառավարութիւնը), որ 18-րդ դարու սկիզբը ջնջուած էր արքայական Նուէվա Փլաթա հրովարտակով, կը վերահաստատուի: Մասիա կը դառնայ քաթալան կառավարութեան ղեկավարը:
Ֆրանսեսք Մասիա մահացաւ 25 Դեկտեմբեր 1933-ին, Պարսելոնայի մէջ: