Իսամ Մահֆուզ

Իսամ Մահֆուզ
Ծնած է	12 Սեպտեմբեր 1939(1939-09-12)
Ծննդավայր	Ճտէյտէթ Մարժա՛յուն, Մարժա՛յուն, Նապաթիէ, Լիբանան^{Արաբերեն_Վիքիպեդիա_—_2003.}-1">[1]
Մահացած է	3 Փետրուար 2006(2006-02-03) (66 տարեկանին)
Մահուան վայր	Պէյրութ, Լիբանան^{Արաբերեն_Վիքիպեդիա_—_2003.}-1">[1]
Քաղաքացիութիւն	Լիբանան
Մասնագիտութիւն	բանաստեղծ, թատերագիր, համալսարանի դասախօս, լրագրող

Իսամ Մահֆուզ (արաբերէն՝ عصام محفوظ‎, 12 Սեպտեմբեր 1939(1939-09-12), Ճտէյտէթ Մարժա՛յուն, Մարժա՛յուն, Նապաթիէ, Լիբանան^{Արաբերեն_Վիքիպեդիա_—_2003.}

-1">[1] - 3 Փետրուար 2006, Պէյրութ, Լիբանան^{Արաբերեն_Վիքիպեդիա_—_2003.}

-1">[1]), լիբանանցի բանաստեղծ, թատերագիր, թարգմանիչ, գրականագէտ, գրականութեան ու արուեստի քննադատ եւ մտաւորական։

Կենսագրական գիծեր

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծնած է Հարաւային Լիբանանի Ճտէյտէթ Մարժա՛յուն գիւղաքաղաքը^[2]: Նախնական եւ երկրորդական ուսումը ծննդավայրին մէջ ստանալէ ետք, քսան տարեկան հասակին մամլոյ ասպարէզ նետուելէ ետք՝ շուրջ երեք տասնամեակ, պաշտօնավարած է «Ան-Նահար» օրաթերթին մէջ` իբրեւ գրականութեան ու մշակութային առօրեայ էջի եւ «Յաւելուած»ի խմբագիր: Միաժամանակ մաս կազմած է լիբանանցի յառաջապահ բանաստեղծ Եուսէֆ էլ-Խալի 1957-ին հիմնած «Շը՛ըր»` (Բանաստեղծութիւն) անուն զուտ բանաստեղծական հանդէսին, որ մեծ յեղափոխութիւն առաջացուցած է ո՛չ միայն լիբանանեան, այլեւ` արաբական բանաստեղծութեան մէջ։

1970-էն մինչեւ իր մահը աւանդած է թատերական ստեղծագործութեան նիւթը` Լիբանանեան Պետական Համալսարանի մէջ:

Աշխատութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

1959-ին լոյս կը տեսնէ «Մեռած բաներ» քերթողագիրքը,
«Ամրան խոտեր» (1961),
«Սուրը եւ կոյսի աստղը» (1963),
«Առաջին մահը» բանաստեղծական ժողովածուները:

Տակաւին Պէյրութ չտեղափոխուած` ծննդավայրի թատերասէրներու բեմական փորձերուն իր գործօն մասնակցութիւնը բերած Իսամ Մահֆուզ 1963-ին գրած է իր անդրանիկ թատերախաղը` «Զանզալախդ»ը, որուն բեմադրութիւնը մէկէ աւելի անգամ յետաձգուած է` բախելով գործնական եւ վարչական արգելքներու: Այս թատերգութիւնը կը բեմադրուի միայն հինգ տարի ետք` 1968-ին, գլխաւորութեամբ բեմադրիչ Պերճ Ֆազլեանի: «Զանզալախդ»ի մէջ հանդէս կու գան լիբանանեան թատրոնի երիտասարդ գլխաւորագոյն ուժերը, ինչպէս ապագայի նշանաւոր հեղինակ ու բեմադրիչ Ռեմոն Ժպարա, դերասանուհի Մատոնա Ղազի եւ ուրիշներ:

Այնուհետեւ Իսամ Մահֆուզ կը յօրինած է նոր թատերախաղեր`

«Սպանութիւնը» (1968),
«Քարթ պլանշ» (1970),
«Տիքտաթորը» (1972),
«Ինչո՞ւ Սարհան Սարհան մերժեց ինչ որ Զա՛իմը ըսաւ իրեն Ֆարաժալայի մասին, թիւ 71 սթե- րիոյին մէջ» (1972),
«Ժպրան. անձնական պատկեր» (1983),
«Մերկացումը» (2003) եւ շարք մը միարար թատերախաղեր:

Հեղինակ է նաեւ չորս երկխօսութիւններու` արաբ դասական դէմքերու եւ մանաւանդ ըմբոստ ու յառաջապահ գրողներու եւ փիլիսոփաներու հետ:

Բանաստեղծական եւ թատերական հատորներուն զուգահեռ` յառաջապահ մտաւորական Իսամ Մահֆուզի ստորագրութիւնը կը վայելեն գրաքննադատական, գրականագիտական, քաղաքական, թարգմանական եւ պատմուածքներու բազմաթիւ հատորներ, որոնք հեղինակին հրատարակուած մեծածաւալ, միջակ տարողութեամբ եւ փոքրածաւալ գիրքերուն թիւը կը բարձրացնեն 48-ի:

Բանաստեղծ եւ թատերագիր Իսամ Մահֆուզի բնորոշ գործերէն բազմաթիւ նմուշներ թարգմանուած են զանազան լեզուներու, ինչպէս ֆրանսերէնի, անգլերէնի, գերմաներէնի, հայերէնի եւ այլ լեզուներու:

Իր հեղինակած կարգ մը թատերախաղերուն բեմականացումները արժանացած են մրցանակներու: Ան նաեւ իր գործօն մասնակցութիւնը բերած է արաբական եւ միջազգային թատերական փառատօներու^[3]:

Կը մահանայ յետ կարճատեւ հիւանդութեան^[4]:

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

↑ ^{Արաբերեն_Վիքիպեդիա_—_2003.}

_1-0">1,0 ^{Արաբերեն_Վիքիպեդիա_—_2003.}

_1-1">1,1 ^{Արաբերեն_Վիքիպեդիա_—_2003.}

_1-2">1,2 ^{Արաբերեն_Վիքիպեդիա_—_2003.}