Թաշքենթ

Թաշքենթ
Քաղաք
	Թաշքենթ
	ուզպ.՝ Тошкент
Դրօշակ	Զինանշան
Երկիր	Ուզպեքիստան-1">[1]
Ենթարկում	Մայրաքաղաք
Ներքին բաժանում	Բեկթեմիր?, Չիլանզար?, Համզա?, Միրաբադ?, Միրզա Ուլուգբեկ?, Սերգելի?, Շայխանտախուր?, Ալմազար?, Ուչթեփա?, Յաքասարայ? եւ Յունուսաբադ?
	Jahongir Abidovich Artykhodzhaev?
Առաջին յիշատակում	2. century BCE
Տարածութիւն	334,8 քմ²
ԲԾՄ	455 մեթր
Պաշտօնական լեզու	Ուզպեքերէն
Բնակչութիւն	2 956 384 մարդ (1 Յունուար 2023)-2">[2]
Խտութիւն	6859,3 մարդ/քմ²
Ագլոմերացիա	6.5 մլն
Կը գտնուի ափին	Չիրչիկ?
Ժամային գօտի	UTC 5?
Փոստային ցուցանիշ	100000
Շրջագայութեան պետ-համարագիր	01—09, (10 եւ 30 — старые)
Պարգեւներ	Լենինի շքանշան Order of "Mustakillik"?
Պաշտօնական կայքէջ	tashkent.uz

Թաշքենթ (ուզպ.՝ Toshkent, Тошкент), Ուզպեքիստանի մայրաքաղաքը, Թաշքենթ շրջանի շրջկեդրոնը։

Ուզպեքիստանի եւ Կեդրոնական Ասիայի ամէնամեծ քաղաքը։ Երկրի քաղաքական, տնտեսութեան, գիտական եւ մշակութային կեդրոնն է։

Բնակչութիւն

Տարի	Բնակչութիւն
1897	156 000 մարդ	^{[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)\|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]_/_под_ред._[[:ru:Прохоров,_Александр_Михайлович\|А. М. Прохорова]]_—_3-е_изд._—_М.:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)\|Советская_энциклопедия]],_1969._—_Т. 25.-3">[3]}
1926	314 000 մարդ	^{[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)\|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]_/_под_ред._[[:ru:Прохоров,_Александр_Михайлович\|А. М. Прохорова]]_—_3-е_изд._—_М.:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)\|Советская_энциклопедия]],_1969._—_Т. 25.-3">[3]}
1939	556 000 մարդ	^{[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)\|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]_/_под_ред._[[:ru:Прохоров,_Александр_Михайлович\|А. М. Прохорова]]_—_3-е_изд._—_М.:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)\|Советская_энциклопедия]],_1969._—_Т. 25.-3">[3]}
1959	927 000 մարդ	^{[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)\|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]_/_под_ред._[[:ru:Прохоров,_Александр_Михайлович\|А. М. Прохорова]]_—_3-е_изд._—_М.:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)\|Советская_энциклопедия]],_1969._—_Т. 25.-3">[3]}

Տարի	Բնակչութիւն
1970	1 385 000 մարդ	^{[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)\|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]_/_под_ред._[[:ru:Прохоров,_Александр_Михайлович\|А. М. Прохорова]]_—_3-е_изд._—_М.:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)\|Советская_энциклопедия]],_1969._—_Т. 25.-3">[3]}
1975	1 595 000 մարդ	^{[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)\|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]_/_под_ред._[[:ru:Прохоров,_Александр_Михайлович\|А. М. Прохорова]]_—_3-е_изд._—_М.:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)\|Советская_энциклопедия]],_1969._—_Т. 25.-3">[3]}
1987	2 124 000 մարդ
1997	2 200 000 մարդ	^{''(unspecified_title)''_/_под_ред._[[:ru:Котляков,_Владимир_Михайлович\|В. М. Котляков]]_—_[[:ru:Екатеринбург\|Екатеринбург]]:_[[:ru:Русское_географическое_общество\|Русское_географическое_общество]],_2003._—_С. 631._—_832 с._—_ISBN_5-94799-148-9-4">[4]}

Տարի	Բնակչութիւն
2014	2 352 900 ± 0 մարդ	^{[https://old.bigenc.ru/geography/text/4184234_Большая_российская_энциклопедия]_—_М.:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)\|Большая_российская_энциклопедия]],_2004.-5">[5]}
2017	2 424 100 մարդ
2018	2 497 900 մարդ	^-6">[6]
2019	2 522 800 մարդ	^-7">[7]

Տարի	Բնակչութիւն
2023	2 956 384 մարդ	^-2">[2]

Թաշքենթը տարիներու ընթացքին

Կլիմա

Tashkent (1991–2020, extremes 1867–present)ի կլիմայական տուեալները
Ամիս	յունու	փետ	մարտ	ապր	մայ	յուն	յուլ	օգոս	սեպ	հոկ	նոյ	դեկ	Տարի
ցուցանշային բարձր °C (°F)	22.6 (72.7)	27.0 (80.6)	32.5 (90.5)	36.4 (97.5)	39.9 (103.8)	43.0 (109.4)	44.6 (112.3)	43.1 (109.6)	40.0 (104)	37.5 (99.5)	31.6 (88.9)	27.3 (81.1)	44.6 (112.3)
Միջին բարձր °C (°F)	7.2 (45)	9.5 (49.1)	16.0 (60.8)	22.3 (72.1)	28.0 (82.4)	33.6 (92.5)	35.9 (96.6)	34.9 (94.8)	29.5 (85.1)	22.2 (72)	14.1 (57.4)	8.6 (47.5)	21.82 (71.27)
Միջին օրական °C (°F)	2.3 (36.1)	4.2 (39.6)	10.2 (50.4)	15.9 (60.6)	21.1 (70)	26.2 (79.2)	28.3 (82.9)	26.6 (79.9)	21.0 (69.8)	14.4 (57.9)	8.1 (46.6)	3.5 (38.3)	15.15 (59.27)
Միջին ցած °C (°F)	−1.3 (29.7)	0.1 (32.2)	5.3 (41.5)	10.1 (50.2)	14.3 (57.7)	18.4 (65.1)	20.1 (68.2)	18.4 (65.1)	13.4 (56.1)	8.3 (46.9)	3.6 (38.5)	−0.1 (31.8)	9.22 (48.58)
ցուցանշային ցած °C (°F)	−28 (−18)	−25.6 (−14.1)	−16.9 (1.6)	−6.3 (20.7)	−1.7 (28.9)	3.8 (38.8)	8.2 (46.8)	5.7 (42.3)	0.1 (32.2)	−11.2 (11.8)	−22.1 (−7.8)	−29.5 (−21.1)	−29.5 (−21.1)
Տեղումներ մմ (մատնաչափ)	55 (2.17)	72 (2.83)	66 (2.6)	63 (2.48)	41 (1.61)	17 (0.67)	3 (0.12)	2 (0.08)	5 (0.2)	24 (0.94)	51 (2.01)	58 (2.28)	457 (17.99)
Միջ. անձրեւոտ օրեր	14	13	14	12	11	7	4	3	3	7	10	12	110
Միջ. ձնառատ օրեր	9	7	2	0	0	0	0	0	0	1	2	6	27
% խոնաւութիւն	73	68	61	60	53	40	39	42	45	57	66	73	56
Միջին ամսական արեւային ժամ	104.7	119.4	169.2	222.7	303.0	352.8	386.5	353.4	283.8	220.4	135.0	104.7	2755,6
Աղբիւր #1: Pogoda.ru.net^[8]
Աղբիւր #2: NOAA^[9]

Ուզպեքիստանի մայրաքաղաք Թաշքենթը յայտնի է իր հարուստ պատմութեամբ, կենսունակ մշակոյթով եւ ժամանակակից ճարտարապետութեամբ։ Ահա քանի մը հիմնական կէտեր քաղաքին մասին.

Պատմական նշանակութիւն.-

Թաշքենթն ունի աւելի քան 2000 տարուան պատմութիւն: Անիկա կարեւոր կանգառ էր Մետաքսի ճանապարհին, որ կը հեշտացնէր առեւտուրը Արեւելքի եւ Արեւմուտքի միջեւ:

Ճարտարապետութիւն.-

Քաղաքը իւրայատուկ է հնագոյն եւ ժամանակակից ճարտարապետութեան խառնուրդով: Նշանաւոր վայրերէն են Խաստ Իմամ համալիրը, ուր կը գտնուի հյայտնի Ղուրանը եւ ժամանակակից Թաշքենթի մեթրօն, որ յայտնի է իր գեղեցիկ զարդարուած կայարաններով:

Մշակութային հանգոյց.-

Թաշքենթը մշակութային կեդրոն է՝ բազմաթիւ թանգարաններով, թատրոններով եւ պատկերասրահներով: Ուզպեքիստանի պատմութեան պետական թանգարանը եւ Ալիշեր Նավոյի օփերայի եւ պալեթի թատրոնը նշանաւոր տեսարժան վայրեր են:

Զբօսայգիներ եւ հանգիստ.-

Քաղաքին մէջ կան բազմաթիւ այգիներ եւ կանաչ տարածքներ, ինչպիսիք են Ամիր Թիմուրի հրապարակը եւ Բուսաբանական այգին, ինչ որ զայն կը դարձնէ հաճելի վայր հանգիստի եւ ժամանցի համար:

Խոհանոց.-

Ուզբեկական խոհանոցը կարեւոր է, ուր ճաշատեսակները, ինչպիսիք են պլովը (բրինձով փիլաւ), սամսան (համեղ խմորեղէն) եւ զանազան խորովածները յայտնի են տեղացիներուն եւ այցելուներուն համար:

Երթեւեկութիւն.-

Թաշքենթն ունի լաւ զարգացած երթեւեկութեան համակարգ, ներառեալ մեթրօն, ավթոպուսները եւ թաքսիները, ինչ որ կը հեշտացնէ շրջագայութիւնը քաղաքին մէջ^[10]:

Պատկերասրահ

Թաշքենթի համայնապատկեր
Ալի-Շիր Նավաիին արձանը Թաշքենթի մէջ

Տե՛ս նաեւ

Stronski, Paul, Tashkent: Forging a Soviet City, 1930–1966 (Pittsburgh, University of Pittsburgh Press, 2010).
Jeff Sahadeo, Russian Colonial Society in Tashkent, 1865–1923 (Bloomington, IN, Indiana University Press, 2010).

Արտաքին յղումներ

Ծանօթագրութիւններ

archINFORM_—_1994.

_1-0">↑ archINFORM — 1994.

↑

_2-0">2,0

_2-1">2,1 https://citypopulation.de/en/uzbekistan/admin/UZ26__toshkent_shahri/

↑ ^{[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]_/_под_ред._[[:ru:Прохоров,_Александр_Михайлович|А. М. Прохорова]]_—_3-е_изд._—_М.}:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969._—_Т. 25.

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127_citetype_Q7094076"_data-entity-id="Q265049">archINFORM<span_class="wef_low_priority_links">_—_1994.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q265049"></a></div>-1] rchINFORM_—_1994.

archINFORM_—_1994.

-6">[6]

-7">[7]

-2">[2]

[8]

[9]

[10]