VRIN մոդել
VRIN (կամ VRIO), ռազմավարական մոդել, որը թույլ է տալիս գնահատել ընկերության ռազմավարական ուժերը։ Այս մոդելի համաձայն՝ ընկերության մրցակցային առավելությունը պայմանավորված է արժեք ստեղծող, հազվադեպ, դժվար ընդօրինակվող և չփոխարինվող ռեսուրսների և հմտությունների համադրման ունակությամբ[1]։
Հասկացություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գնահատման ցանց
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]VRIN մոդելը մշակվել է ռազմավարության պրոֆեսոր Ջեյ Բարնիի կողմից 1991 թվականին։ Այն վերլուծում է ընկերության ռեսուրսների և հմտությունների կարևորությունը ընկերության համեմատական առավելության մեջ։ Բարնին եզրակացնում է, որ ընկերության ռեսուրսները և հմտությունները պետք է լինեն արժեքավոր, հազվադեպ, անընդօրինակելի և չփոխարինվող[2]։
| Արժեքավո՞ր է | Հազվադե՞պ է | Անընդօրինակելի՞ է | Չփոխարինվո՞ղ է | Մրցակցային առավելություն | |
|---|---|---|---|---|---|
| Ոչ | Ոչ | Ոչ | Ոչ | Գոյություն չունեցող | |
| Այո | Ոչ | Ոչ | Ոչ | Թույլ | |
| Այո | Այո | Այո | Ոչ | Ժամանակավոր | |
| Այո | Այո | Այո | Այո | Տանելի |
Չորս չափանիշներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Առաջին չափանիշը արժեքավորությունն է։ Ընկերության հմտությունը պետք է լինի արժեքավոր, այսինքն՝ կարողանա արժեք ստեղծել։ Արժեքավոր ռեսուրսների կամ հմտությունների օգտագործումը արտադրական գործընթացում հնարավորություն է տալիս խնայողություններ իրականացնել[3]։
Հազվադեպությունն այն է, երբ մրցակիցները չունեն կամ քիչ ունեն անհրաժեշտ ռեսուրս կամ հմտություն արտադրության համար։ Ընկերության համար այս ռեսուրսների ձեռքբերման բարձր ծախսերը հանդիսանում են մուտքի արգելք ոլորտի համար։
Ոչ կրկնօրինակելիության չափանիշը վերաբերում է մրցակից ընկերությունների համար տվյալ ռեսուրսը կամ հմտությունը պատճենելու և կրկնելու անհնարինությանը։ Ընկերության յուրահատուկ գիտելիքները հնարավորություն են տալիս դժվարացնել արտադրանքի ընդօրինակումը։
Վերջին չափանիշը, անփոխարինելիությունը, վերաբերում է ռեսուրսների կամ հմտությունների փոխարինման անհնարինությանը արտադրական գործընթացում։ Հաճախորդը չի կարող ստանալ նույն համեմատական առավելությունները՝ փոխարինելով այդ ռեսուրսները[4]։
Վերջին չափանիշը վերջերս փոխարինվել է կազմակերպչական չափանիշով՝ հաշվի առնելու ընկերության կազմակերպչական կարողությունը՝ ռեսուրսներն ու հմտությունները արդյունավետ օգտագործելու համար[5]։
Քննադատություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Այս մոդելը քննադատվել է 2003 թվականին Հուպսի, Մադսենի և Ուոքերի կողմից։ Նրանք նշում են, որ արժեքի չափանիշը միայն այն դեպքում է ուժի մեջ մտնում, երբ ռեսուրսն ինքնին ունի արժեք, որը չի կարող կրկնօրինակվել մրցակիցների կողմից[6]։
Ռազմավարության պրոֆեսոր Ռոն Սանչեսի կարծիքով՝ մոդելի հիմնական թերությունը չորս չափանիշների վերացականության և հստակեցման պակասն է[7]։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ archive.wikiwix.com https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https://books.google.fr/books?id=b-1BCQAAQBAJ&pg=PT96&dq=Mod%C3%A8le VRIN&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjq9f7JxoHsAhUEzoUKHSWEA-0Q6AEwAHoECAIQAg#v=onepage&q=Mod%C3%A8le%20VRIN&f=false#federation=archive.wikiwix.com&tab=url. Վերցված է 2024-08-13-ին.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(օգնություն) - ↑ archive.wikiwix.com https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https://books.google.fr/books?id=aLcZCwAAQBAJ&pg=PT17&dq=Mod%C3%A8le VRIN&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjq9f7JxoHsAhUEzoUKHSWEA-0Q6AEwAXoECAMQAg#v=onepage&q=Mod%C3%A8le%20VRIN&f=false#federation=archive.wikiwix.com&tab=url. Վերցված է 2024-08-13-ին.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(օգնություն) - ↑ archive.wikiwix.com https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https://books.google.fr/books?id=5P1oDwAAQBAJ&pg=PA30&dq=VRIN framework&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwivqtm0yoHsAhVFJBoKHW_DC1sQ6AEwAnoECAYQAg#v=onepage&q=VRIN%20framework&f=false#federation=archive.wikiwix.com&tab=url. Վերցված է 2024-08-13-ին.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(օգնություն) - ↑ archive.wikiwix.com https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https://books.google.fr/books?id=smX5DwAAQBAJ&pg=PT136&dq=Mod%C3%A8le VRIN&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjq9f7JxoHsAhUEzoUKHSWEA-0Q6AEwBHoECAQQAg#federation=archive.wikiwix.com&tab=url. Վերցված է 2024-08-13-ին.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(օգնություն) - ↑ archive.wikiwix.com https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https://books.google.fr/books?id=fhP70BJplqUC&pg=PT52&dq=VRIN framework&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwivqtm0yoHsAhVFJBoKHW_DC1sQ6AEwAXoECAMQAg#v=onepage&q=VRIN%20framework&f=false#federation=archive.wikiwix.com&tab=url. Վերցված է 2024-08-13-ին.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(օգնություն) - ↑ archive.wikiwix.com https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https://books.google.fr/books?id=aLcZCwAAQBAJ&pg=PT17&dq=Mod%C3%A8le VRIN&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjq9f7JxoHsAhUEzoUKHSWEA-0Q6AEwAXoECAMQAg#v=onepage&q=Mod%C3%A8le%20VRIN&f=false#federation=archive.wikiwix.com&tab=url. Վերցված է 2024-08-13-ին.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(օգնություն) - ↑ archive.wikiwix.com https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=https://books.google.fr/books?id=QV1wzwDbTDYC&pg=PA34&dq=VRIN framework&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwivqtm0yoHsAhVFJBoKHW_DC1sQ6AEwAHoECAIQAg#federation=archive.wikiwix.com&tab=url. Վերցված է 2024-08-13-ին.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(օգնություն)