Վարանդ

Վարանդ
Ծնվել է	մարտի 10, 1954(1954-03-10) (70 տարեկան)
Ծննդավայր	Թեհրան, Իրան
Քաղաքացիություն	Հայաստան
Մասնագիտություն	լեզվաբան, բանաստեղծ և թարգմանիչ
Պարգևներ և մրցանակներ

Վարանդ Քյուրքչյան (Սուքիաս Հակոբի Գուրջյան, մարտի 10, 1954(1954-03-10), Թեհրան, Իրան), իրանահայ բանաստեղծ և թարգմանիչ։

Կյանքն ու ստեղծագործական ուղին

Տարրական և միջնակարգ կրթությունն ստացել է Թեհրանի հայոց ազգային «Քուշեշ-Դավթյան» դպրոցում։ Ուսանել է հայերենագիտություն՝ Թեհրանի Ազատ համալսարանի օտար լեզուների ֆակուլտետում, ուր և դասավանդել է իբրև հայոց լեզվի և գրականության դասախոս։ Գրական առաջին փորձերը կատարել է «Ալիք պատանեկան» երկշաբաթաթերթում։ Այնուհետև աշխատակցել է Հայաստանի և Սփյուռքի մի շարք հանդեսների։1980-1995թվականներին Վարանդը եղել է Թեհրանի «Գեղարդ» երիտասարդական հրատարակչության և «Ներսես Շնորհալի» գրական-մշակութային ֆոնդերի կենտրոն-գրասենյակի վարիչ։ 1994 թվականին Վարանդը այցելել է Հայաստան։ «Առյուծասպանն ու արքան», «Նեմեսիսը», «Դերվիշ»-ն ու «Մեծ ջահակիրը» ստեղծագործություններ բազմաթիվ անգամ բեմականացվել են Թեհրանում և այլուր։ երկար տարիներ եղել է Իրանահայ գրողների միության նախագահ։ Այժմ «Ալիք» օրաթերթի խմբագրատանը վարում է գրականության և արվեստի բաժինը։

Մրցանակներ և պարգևներ

• «Բոհեմական օրագիրը» («Արևի ճամբով» ժողովածու, 1972) - «Ս. Ներսէս Շնորհալի» մրցանակ (Իրան)
• «Մեղքի վարդերը» («Արևի ճամբով» ժողովածու, 1972) - «Վահան Թեքէյան» մրցանակ (Հայաստան)
• «Կրկներևույթը» (Միրաժ) («Արևի ճամբով» ժողովածու, 1972) - «Գևորգ Մելիտինեցի» մրցանակ (Բեյրութ)
• Հայաստանի «Հայ միասնության խաչ» կազմակերպությանը կատարած բարոյական օժանդակության համար պարգևատրվել է Ա. Մանթաշյանի անվան պատվոգրով։
• 1994 թվականին պարգևատրվել է Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան Ս. Մեսրոպ Մաշտոցի անվան շքանշանով
• 2001 թվականին Էջմիածնի «Ս. Գրիգոր Լուսավորիչ» համալսարանի գիտական խորհրդի որոշմամբ՝ պարգևատրվել է պատվո դոկտորի կոչումով։
• 2004 պարգևատրվել է Հայաստանի Մշակույթի զարգացման բարեգործական հիմնադրամի ոսկե շքանշանով։

Վարանդի հրատարակած աշխատությունները

• Արևի ճամբով Թեհրան 1972
• Արշավանք (պոեմ) Թեհրան 1973
• Հոլովույթ Բեյրութ 1975
• Հողմ հրոց (պոեմ) Թեհրան 1978
• Արևաքար Թեհրան 1978
• Շիրխորն ու շահը (պոեմ) Թեհրան 1979
• Սիդհարտա (պոեմ-ազատ փոխառություն) Թեհրան 1980
• Սուր և ստվեր Թեհրան 1982
• Բոհեմական օրագիր Թեհրան 1988
• Մեղքի վարդեր Թեհրան 1989
• Անդենական շշունջներ Թեհրան 1989 (պրսկ.)
• Նոր նեմեզիդա (պոեմ) Երևան 1993
• Յովհաննու-14 (պոեմներ) Թեհրան 1994
• Կրկներեվույթ (Միրաժ) Անթիլիաս 1998
• Անվերադարձ Թեհրան 1999
• Մեծ ջահակիրը (կոմպոզիցիա) Թեհրան 2000
• Փրփուրից մրուր (ընտրանի) Թեհրան 2000
• Գլխատում (պոեմ) Երևան 2003
• Ջերմ ստվերներ Երևան 2003
• Սավառնող աշուն Թեհրան 2004 (պրսկ.)
• Շիրխորն ու շահը (Առյուծասպանն ու արքան) (2-րդ տպագրություն)Անթիլիաս 2004
• Սխրատեսիլ (երեք պոեմ) Թեհրան 2005
• Տանգո 21։ Սիրային էջեր Երևան 2005
• Դիմակ և հայելի Թեհրան 2007
• Այս աչքերը Թեհրան 2008
• Իմ հոգում արևն է Իրանի… Երևան 2009
• Հայկ Դյուցազն Ձոն՝ Հայաստանի անկախության 4500-ամյակին, Թեհրան 2009

Վարանդի երկերի թարգմանությամբ

Վարանդի ընտրանին պարսկերենի է թարգմանել ու հրատարակել պարսիկ անվանի հայագետ ու թարգմանիչ Ահմադ Նուրիզադեն։ Նրա ստեղծագործությունները թարգմանվել են՝ անգլերեն, ֆրանսերեն, ռուսերեն, ռումիներեն, պարսկերեն և ճապոներեն։

Ծանոթագրություններ

Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են

Վարանդ հոդվածին

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վարանդ» հոդվածին։