Jump to content

Պորտալ:Պրուսիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Նորեկներին · Հանրություն · Պորտալներ · Պարգևներ · Նախագծեր · Պահանջմունքներ · Գնահատում
Պորտալ:Պրուսիա Ընտրյալ ցանկեր և պորտալներ Նախագիծ:Պորտալներ Նախագծի մասնակիցներ
Բարի գալուստ Պորտալ:Պրուսիա
Willkommen auf dem Portal:Preußen in der armenischen Wikipedia!
 
 
Ներածություն արխիվ  խմբագրելՆերածություն
Պրուսիայի թագավորություն (գերմ.՝ Königreich Preußen), Գերմանական միապետություն 1701-1918 թվականներից մինչ Գերմանիայի պարտությունը Առաջին համաշխարհային պատերազմում, այն գրավում էր Գերմանական կայսրության տարածքի երկու երրորդը։ Ֆրիդրիխ Վիլհելմ I-ը Բրանդենբուրգ-Պրուսիայի «Մեծ կուրֆյուրստը», մահացավ 1688 թվականին։ Նրա ժառանգությունը անցնում է որդուն, Ֆրիդրիխ III-ին (1688—1701), որը դարձավ Պրուսիայի թագավոր Ֆրիդրիխ I (1701—1713)։ Ի բացառության Պրուսիա դքսությանը, Բրանդենբուրգի բոլոր հողերը Սրբազան Հռոմեական Կայսրության կազմում էին, որը ձևականորեն պատկանում էր Գաբսբուրգներին։ Քանի որ կայսրության մեջ կար միայն մեկ գերմանացիների թագավոր, Ֆրիդրիխը համաձայն Լեոպոլդ I կայսրի հրամանի թագադրվում է, որպես Պրուսիայի թագավոր (1701 թվականի հունվարի 18-ին)։ Պրուսական թագավորները մինչ 1772 թվականը կրում էին թագավոր Պրուսիայում տիտղոսը։ Ստեղծված պետությունը ստացավ իր ճանաչումը 1713 թվականին Ուտրեխտյան պայմանագրով։
 
 
Ընտրված հոդված արխիվ  խմբագրելԸնտրված հոդված

Պրուսական Լեհաստան, ինչպես նաև «Պրուսյան բաժին», «Պրուսական հատված», Ռեչ Պոսպոլիտայի նախկին հողեր, որը ստացել է Պրուսիայի կողմից Ռեչ Պոսպոլիտայի երեք հատվածների արդյունքում։ Պրուսիայի թագավորության տարածքային ձեռքբերումները կազմել են 141,400 քառ․ կմ (54,600 քառ․ կմ) հողատարածքներ, կազմված նախկին Ռեչ Պոսպոլիտայի արևմտյան շրջաններից։

XVIII դարի կեսերին Ռեչ Պոսպոլիտան այլևս անկախ չէր։ Ռուսական կայսրերն անմիջական ազդեցություն են ունեն լեհական թագավորների ընտրության վրա։ Այս պրակտիկան հատկապես վառ երևում է Ռեչ Պոսպոլիտայի վերջին ղեկավար Ստանիսլավ Ավգուստ Պոնյատովսկին ընտրության՝ ռուսական կայսրուհի Եկատերինա Մեծի նախկին սիրեցյալի, օրինակով։ 1975 թվականի նոյեմբերի 25-ին Գրոդնո տեղափոխվելու պատճառով Ստանիսլավ Ավգուստ Պոնյատովսկին հրաժարական տվեց։ Այն պետությունները, որոնք մասնակցել են Ռեչ Պոսպոլիտայի բաժիններին, եզրափակեցին «Պետերբուրգյան կոնվենցիա»֊ն (1797 թ.), որոնք ներառում էին լեհական պարտքերի և լեհական թագավորի կանոնները, ինչպես նաև այն պարտավորությունը, որ պայմանավորվող կողմերի միապետները երբևէ չեն օգտագործի «Լեհաստանի թագավորությունը» անունով։ Արդյունքում այս երկիրը՝ Ռեչ Պոսպոլիտան, իր երեք հատվածներով քարտեզից անհետացել է ավելի քան 123 տարի։

Պրուսական հատվածում գտնվող լեհերը եղել են բնակչության գերմանականացման լայնածավալ ծրագրի առարկան, սկսած թագավոր Ֆրեդերիկ Մեծի կողմից Պրուսիայի բնակչության ձուլման գործընթացը կուլտուրկամֆի միջոցով։Դրա համար Ֆրեդերիկ Մեծը նախատեսում էր այդ տարածքների շուրջ 300.000 գերմանացի գաղութարարների բնակեցնել, որպեսզի նպաստեն գերմանականացմանը։ Այնուամենայնիվ, լեհերի աճող ազգային ինքնությունը և նրանց ինքնավարությունը դժվարացնում էին գերմանականացմանը։

Փաստորեն ազգային ինքնության աճը և Պրուսիայի թագավորության ու գերմանական կայսրությունում լեհական փոքրամասնության կազմակերպումը դարձավ գերմանականացման քաղաքականության պարադոքսալ արդյունքը։ Պրուսական բաժնում կրթական համակարգը ավելի բարձր մակարդակի վրա էր, քան ավստրիայում և ռուսերենում, չնայած լեհերենի վրա հարձակումներին, ցանկալի արդյունքի չհասան («Վժեսնիա»
 
 
Գիտե՞ք դուք արդյոք... արխիվ  խմբագրելԳիտե՞ք դուք արդյոք...
 
 
Կատեգորիաներ արխիվ  խմբագրելԿատեգորիաներ
 
 
Եղբայրական պորտալներ արխիվ  խմբագրելԵղբայրական պորտալներ
 
 
Ընտրված պատկեր արխիվ  խմբագրելԸնտրված պատկեր
Վիլհելմ II կայզերը ողջունում է ֆելդմարշալ ֆոն Հինդենբուրգին
 
 
Ինչպե՞ս կարող եմ ես օգնել արխիվ  խմբագրելԻնչպե՞ս կարող եմ ես օգնել
Դուք կարող եք թարգմանել հայերեն այս հոդվածները Ռուսերեն և Անգլերեն Վիքիպեդիաներից: