Որոմ

Թագավորություն	Բույսեր
Բաժին	Ծածկասերմեր
Դաս	Միաշաքիլավորներ
Ընտանիք	Հացազգիներ
Ցեղ	Որոմ

Լատիներեն անվանում

Lolium

Դասակարգումը
Վիքիցեղերում

Պատկերներ
Վիքիպահեստում

Որոմ (լատին․՝ Lolium), դաշտավլուկագգիների (հացազգիներ) ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 40 (այլ տվյալներով՝ 15-20) տեսակ։

Հայաստանում

Հայաստանում՝ 5 տեսակ՝

որոմ պարսկական (լատին․՝ L.persicum),
որոմ կարծր (լատին․՝ L.rigidum),
որոմ հարբեցնող (լատին․՝ L.temulentum),
որոմ արոտային կամ անգլիական (լատին․՝ L.perenne)
որոմ բազմահար կամ իտալական (լատին․՝ L.multiflorum)։

Վերջին երկու տեսակները կարելի է նաև մշակել Հայաստանի բոլոր մարզերում։

Տարածում

Տարածված է Արագածոտնի, Կոտայքի, Լոռու, Տավուշի, Սյունիքի և այլ մարգերի անտառային, նախալեռնային և լեռնային գոտիներում։ Աճում է մարգագետիններում, մարգագետնա-տափաստաններում, իսկ բազմահար որոմները՝ կիսաանապատային և չոր տափաստանային գոտիների ջրովի պայմաններում՝ առվույտի հետ խառը։

Կենսաբանական նկարագիր

Ցողունը մերկ է, հարթ, կանգուն, բարձր՝ 16-100 (120) սմ։ Տերևները գծաձև են։ Ծաղկաբույլը երկշարք հասկ է, հասկիկները՝ բազմածաղիկ։ Ծաղկում է հունիսի սկգբին։ Պտուղը հատիկ է։

Նշանակություն և կիրառում

Հարբեցնող որոմը թունավոր է (հատիկի կեղևի տակ համակեցությամբ ապրում է ստրոմատինիա տեմուլենտա սունկը, որն արտադրում է թեմուլին ալկալոիդ. դրա խառնուրդ պարունակող ալյուրից ստացվում է «գիժ հաց», որն առաջացնում է գլխապտույտ, քնկոտություն, գիտակցության կորուստ, ջղաձգություններ։ Որոմը չարորակ մոլախոտ է, աղբոտում է բոլոր հացահատիկային բույսերի ցանքերը։ Պայքարի միջոցները, սերմնանյութի զտում, վաղ ցրտահերկ, հերբիցիդների ամենամյա կիրառում։

Դասակարգում

Տաքսոնոմիա

Որոմ դասն ավելի մոտ է Poa և Dáctylis դասերին, մտնում է Poeae ցեղի, Pooideae ենթաընտանիքի և Poaceae ընտանիքի մեջ.

ևս 17 ընտանիք

Մոտ 15 ցեղ

կարգ Հացազգիներ

ենթաընտանիք Անանուխազգիների

դաս Որոմ

բաժին Ծաղկավոր բույսեր կամ Ծածկասերմեր

ընտանիք Դաշտավլուկագգիների

ցեղ Անանուխազգիներ

ծակավոր բույսերի 44 կարգ

ևս 5 ենթաընտանիք

մոտ 50 դաս

Տեսակներ

Որոմ դասի տեսակների ցանկը^[1]

Lolium ambiguum = Lolium multiflorum Lam.
Lolium annuum = Lolium temulentum L.
Lolium aristatum Lag. = Lolium multiflorum Lam.
Lolium arundinaceum (Schreb.) Darbysh. = Festuca arundinacea subsp. arundinacea
Lolium arvense With. = Lolium temulentum f. arvense (With.) Junge
Lolium boucheanum Kunth = Lolium perenne L.
Lolium berteronianum = Lolium temulentum L.
Lolium ×boucheanum auct. = Lolium ×hybridum Hausskn.
Lolium brasilianum Kunth = Lolium perenne L.
Lolium canadense Kunth = Lolium perenne L.
Lolium canariense Steud.
Lolium crassiculme Rech.f. = Lolium rigidum Gaudin
Lolium cristatum L. ex Nyman = Lolium perenne L.
Lolium cuneatum = Lolium temulentum L.
Lolium dorei = Lolium persicum Boiss. & Hohen.
Lolium edwardii H.Scholz, Stierst. & Gaisberg^[2]
Lolium ×festucaceum Link = ×Festulolium loliaceum (Huds.) P.Fourn.
Lolium gaudinii Parl., nom. inval. = Lolium multiflorum Lam.
Lolium giganteum (L.) Darbysh. = Festuca gigantea (L.) Vill.
Lolium gracile = Lolium temulentum L.
Lolium ×hubbardii Jansen & Wacht.
Lolium ×hybridum Hausskn. [= Lolium multiflorum × Lolium perenne]

Հոմանիշներ

Lolium ×boucheanum auct.

Lolium italicum A.Braun, nom. inval. = Lolium multiflorum Lam.
Lolium lepturoides Boiss. = Lolium rigidum subsp. lepturoides (Boiss.) Sennen & Mauricio
Lolium linicola A.Braun = Lolium remotum Schrank
Lolium linicola var. aristatum Döll = Lolium remotum Schrank
Lolium loliaceum (Bory & Chaub.) Hand.-Mazz. = Lolium rigidum subsp. lepturoides (Boiss.) Sennen & Mauricio
Lolium marschallii Steven = Lolium perenne L.
Lolium multiflorum Lam.

Հոմանիշներ։

Lolium ambiguum

Lolium aristatum Lag.

Lolium gaudinii Parl., nom. inval.

Lolium italicum A.Braun, nom. inval.

Lolium perenne subsp. multiflorum (Lam.) Husn.

Lolium romanum

Lolium scabrum

Lolium siculum Parl.

Lolium parabolicae Sennen ex Samp. = Lolium rigidum Gaudin
Lolium perenne L.

Հոմանիշներ

Lolium boucheanum Kunth

Lolium brasilianum Kunth

Lolium canadense Kunth

Lolium cristatum L. ex Nyman

Lolium marschallii Steven

Lolium perenne subsp. multiflorum (Lam.) Husn. = Lolium multiflorum Lam.
Lolium persicum Boiss. & Hohen.

Հոմանիշներ։

Lolium dorei

Lolium pratense (Huds.) Darbysh. = Festuca pratensis Huds.
Lolium remotum Schrank

Հոմանիշներ։

Lolium linicola var. aristatum Döll

Lolium remotum var. aristatum (Döll) Asch.

Lolium remotum var. aristatum (Döll) Asch. = Lolium remotum Schrank

Lolium rigidum Gaudin

Հոմանիշներ։

Lolium crassiculme

Lolium parabolicae

Lolium trabutii

Lolium rigidum subsp. lepturoides (Boiss.) Sennen & Mauricio

Հոմանիշներ։

Cryptuarm loliaceus Link

Lolium lepturoides Boiss.

Lolium loliaceum (Bory & Chaub.) Hand.-Mazz.

Lolium rigidum var. rottbollioides Heldr. ex Boiss.

Lolium teres

Rottboellia loliacea Bory & Chaub.

Lolium rigidum subsp. rigidum

Հոմանիշներ։

Lolium strictum C.Presl — Плевел прямой

Lolium rigidum var. rottbollioides Heldr. ex Boiss. = Lolium rigidum subsp. lepturoides (Boiss.) Sennen & Mauricio
Lolium romanum = Lolium multiflorum Lam.
Lolium scabrum = Lolium multiflorum Lam.
Lolium siculum Parl. = Lolium multiflorum Lam.
Lolium strictum C.Presl = Lolium rigidum subsp. rigidum
Lolium temulentum L.

Հոմանիշներ։

Lolium annuum

Lolium berteronianum

Lolium cuneatum

Lolium gracile

Lolium subulatum Vis. Lolium rigidum subsp. lepturoides (Boiss.) Sennen & Mauricio
Lolium temulentum f. arvense (With.) Junge

Հոմանիշներ։

Lolium arvense With.

Lolium temulentum var. leptochaeton A.Braun

Lolium temulentum var. muticum Noulet

Lolium temulentum f. temulentum
Lolium temulentum var. leptochaeton A.Braun = Lolium temulentum f. arvense (With.) Junge
Lolium temulentum var. muticum Noulet = Lolium temulentum f. arvense (With.) Junge
Lolium teres = Lolium rigidum subsp. lepturoides (Boiss.) Sennen & Mauricio
Lolium trabutii = Lolium rigidum Gaudin

Ծանոթագրություններ

↑ Список таксонов составлен по информации GRIN (Germplasm Resources Information Network) Արխիվացված 2009-05-08 Wayback Machine, XREF=&GENUS XREF=Lolium&SPECIES XREF=&TAXON NAME XREF=&RANK= KEW (Flora Europaea) и проекта Викивиды (данные по состоянию на 28 июля 2008 г.)
↑ Вид Lolium edwardii H.Scholz, Stierst. & Gaisberg отсутствует в списке таксонов этого рода на сайте GRIN

Պատկերասրահ

Արտաքին հղումներ

Ընթերցե՛ք «որոմ» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Որոմ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Որոմ» հոդվածին։

[1] Список таксонов составлен по информации GRIN (Germplasm Resources Information Network) Արխիվացված 2009-05-08 Wayback Machine, XREF=&GENUS XREF=Lolium&SPECIES XREF=&TAXON NAME XREF=&RANK= KEW (Flora Europaea) и проекта Викивиды (данные по состоянию на 28 июля 2008 г.)

[2] Вид Lolium edwardii H.Scholz, Stierst. & Gaisberg отсутствует в списке таксонов этого рода на сайте GRIN

[1]

[2]