Մասնակից:Դրագոման/Նադար

Դրագոման/Նադար

Նադար (ֆր.՝ Nadar, իրական անունը Գասպար Ֆելիքս Տուրնաշոն ), ֆրանսիացի լուսանկարիչ, ծաղրանկարիչ, վիպասան, լրագրող և օդագնաց։

Լուսանկարչական դիմանկարի խոշորագույն վարպետ: Նադարի կողմից ստեղծված լուսանկարները պահվում են բազմաթիվ խոշոր պետական լուսանկարչական հավաքածուներում:

Կենսագրություն

Օնորե Դոմիե: Նադար, բարձրացնելով լուսանկարը արվեստի մակարդակի

Նադարը ծնվել է 1820 թվականին Փարիզում։ 1853 թվականին սկսել է ստեղծել իր առաջին լուսանկարները, 1858 թվականին նկարել է աշխարհի առաջին լուսանկարը օդից, օդապարիկով բարձրանալով Փարիզի վրա: Նա նկարել է Շառլ Բոդլերին, Գյուստավ Կուրբեին, Սառա Բեռնարին, Էռնեստ Շեքլտոնին և այլ մարդկանց:

Հայտնի ֆրանսիացի դասական նկարիչ Էնգրի խնդրանքով Նադարը նկարահանել է այն մարդկանց դիմանկարները, որոնց լուսանկարները ցանկանում էր ունենալ նկարիչը։

Նադարը, որպես լրագրող Դոմեի հետ աշխատել է «Շարիվարի» ամսագրում։ 1850 թվականին՝ 30 տարեկան հասակում, Նադարը եղել է բուլվարների սիրահար, հայտնի էր իր սրամտությամբ, բայց ոչ թատրոնը, ոչ արվեստի սրահը, ոչ էլ ամսագիրը նրան ապրելու համար բավականաչափ միջոցներ չէին տրամադրում: 1852 թվականին նա դարձավ եղբոր՝ Ադրիենի լուսանկարչական ստուդիայի համասեփականատերը, բայց այդ համագործակցությունը շուտով ավարտվեց դատական գործողությամբ:

1854 թվականին լույս տեսավ Պանթեոն Նադար մեծ վիմագրությունը, որը բաղկացած էր 240 ծաղրանկարներից՝ պլանավորված չորս հավաքածուներից առաջինը։ Նա նախատեսում էր նախ նկարահանել իր հաճախորդներին, հետո նոր նկարել ծաղրանկարներ: Նադարը գրել է․

Լուսանկարչությունը հրաշալի հայտնագործություն է... Տեսությունը կարելի է մեկ ժամվա ընթացքում ուսումնասիրել, իսկ տեխնոլոգիաների հիմունքները՝ մեկ օրում... Լույսի զգացումը չի կարելի ուսուցանել: Հասարակ դիմանկար չստանալու համար, դուք պետք է կապի մեջ մտնեք բնորդի հետ, զգաք նրա մտքերը և բնավորությունը:

Նրա դիմանկարների ոճը պարզ ու խիստ էր: Որպես կանոն, նա մարդկանց նկարում էր կանգնած, օգտագործելով միայն վերին լույսը և միատոն երանգները: Նա կենտրոնացած էր դեմքի, ժեստերի, կեցվածքի վրա, փորձելով բացահայտել մոդելի անհատական հատկությունները: Ավելի ուշ նա լուսանկարել է էլեկտրական լույսով:

1900 թվականին նա թողարկել է լուսանկարչության մասին հիշողությունների գիրք։ Մահացել է 1910 թվականի մարտի 21-ին, թաղված է Պեր Լաշեզ գերեզմանոցում:

Պյերոյի էքսպրեսիաներ

Նադար։ Լուսանկարը Պյերոյի էքսպեսիաները շարքից, 1854 թվական

Նադարի ամենաանսովոր նախագծերից մեկը (և ընդհանրապես վաղ լուսանկարները) հանդիսանում է Պյերոյի էքսպեսիաները շարքը: Այն միատեսակ դիմանկարների շարք է, որտեղ հերոսի դեմքն արտահայտում է ծայրահեղ գարշելի զգացումներ: Շարքը ստեղծվել է 1854 թվականին Նադարի կողմից և ներկայացնում է Փարիզի դերասան Շարլ Դեբյուրոյին Պյերոյի կերպարում: Շարքը բացահայտում է լուսանկարչության բնույթի և դեմքի արտահայտությունների խնդիրը․ ենթադրում են, որ «Պյերոյի էքսպրեսիաները» ուղղված էր Լաֆատերի ֆիզիոգնոմիկայի տեսությանը, որը միմիկան և դեմքի գծերը համարում էր բնածին անձնական բնավորության արտացոլում:

Շարքի մոդելը եղել է 19-րդ դարի գեղարվեստական և ինտելեկտուալ մշակույթում լայն տարածում ստացած, հայտնի դերասան Բատիստ Դեբյուրոն՝ Շառլ Դեբյուրոյի որդին: Ենթադրվում է, որ Դեբյուրոյի ստեղծած կերպարը եղել է լիրիկական հերոս Ալբերտ Գիրաուի նախատիպը՝ Լուուսնային Պյերո բանաստեղծական շարքից։ Պյերոյի կոնֆլիկտային և սահմանային կերպարը Նադարի կողմից պահպանվել է, նա ավելի շուտ ներկայացնում է բարդ և օտարացված հոգեբանական դիմանկար, քան կողմնորոշվում է Կոմեդիա դել'արտեի ավանդական կերպարների վրա։ «Պյերոյի էքսպեսիաներ» լուսանկարչական շարքը ցուցադրվել է 1855 թվականին Փարիզում կայացած համաշխարհային ցուցահանդեսին, որտեղ շարքն արժանացել է ոսկե մեդալի:

Նադարը Ռոսալինդա Կրաուսի ուսումնասիրություններում

Նադարի լուսանկարները դարձել են ժամանակակից արվեստի ամենախոշոր ամերիկյան տեսաբան Ռոսալինդա Կրաուսի հետազոտության թիրախային թեմաներից մեկը, մասնավորապես՝ «Նադարի հետքերով» նրա ստեղծագործությունները։ Կրաուսի աշխատանքներում Նադարի լուսանկարները ներկայացված են բարդ համատեքստով. Սվեդենբորգի մետաֆիզիկա, Հյուգոյի հետմահու դիմանկարներ, Կանտի գաղափարները, Բալզակի սնահավատությունը, Լաֆատերի ֆիզիոգնոմիկան։ Ռոզալինդա Կրաուսի հետազոտությունների շնորհիվ Նադարի լուսանկարները սկսել են ընկալվել որպես արվեստի և լուսանկարչության իռացիոնալ բնույթի ներկայացում։

Պատկերասրահ

• 
  Շառլ Բոդլեր
• 
  Սառա Բեռնար
• 
  Ժորժ Բուլանժե
• 
  Սառա Բեռնար
• 
  Ժան Բատիստ Կամիլ Կորո
• 
  Գյուստավ Կուրբե
• 
  Շառլ-Ֆրանսուա Դոբինյի
• 
  Էժեն Դելակրուա
• 
  Ժյուլ Ֆավր
• 
  Լեոն Գամբետա
• 
  Գյուստավ Դորե
• 
  Ալեքսանդր Դյումա (հայր)
• 
  Իլյա Մեչնիկով
• 
  Ժան Ֆրանսուա Միլլե
• 
  Պյոտր Կրոպոտկին
• 
  Ֆերենց Լիստ
• 
  Ժերար Դե Ներվալ
• 
  Նասր ադ Դին Շահ
• 
  Անրի Ռոշֆոր
• 
  Ժորժ Սանդ (1864)
• 
  Էռնեստ Շեքլտոն
• 
  Լուի-Ադոլֆ Տիեր
• 
  Ժյուլ Վեռն
• 
  Գաստոն Գալիֆե
• 
  Թեոֆիլ Գոթիե
• 
  Ժյուլ Ֆերրի
• 
  Գուստավ Էյֆել
• 
  Գուստավ Էյֆել
• 
  Ալեքսանդր III
• 
  Էկտոր Բեռլիոզ
• 
  Վիկտոր Կուզեն
• 
  Օնորե Դոմիե
• 
  Ժան Անրի Ֆաբր
• 
  Նապոլեոն III
• 
  Ժան Ռիշպեն
• 
  Էմիլ Զոլա
• 
  Օգյուստ Ռոդեն
• 
  Կլոդ Մոնե
• 
  Ժան Մարիա Լե Բրի

Նադարի տեքստեր

• Felix Nadar. My Life as a Photographer (1900) // October, vol. 5, Photography, Summer 1978, pp. 2-28
• Надар. Когда я был фотографом. СПб: Клаудберри, 2019

Գրականություն

• Васильева Е. Характер и Маска в фотографии XIX века // Вестник Санкт-Петербургского государственного университета. Серия 15., 2012, вып. 4, с. 175—186.
• Краусс Р. По следам Надара // Краусс Р. Фотографическое: опыт теории расхождений. М. «Ad Marginem», 2014, с. 13-26
• Якимович Е. Живопись и фотография во Франции во второй половине XIX века. Автореферат диссертации на соискание учёной степени кандидата искусствоведения. Москва, Московский государственный университет, 2001
• Hambourg M. M., Heilbrun F., Néagu P. Nadar. Exhibition catalogue. New York: Metropolitan Museum of Art, 1994—272 p.
• Krauss R. Tracing Nadar // October, Vol. 5, Photography. (Summer, 1978), pp. 29-47

Արտաքին հղումներ

• История фото: Надар — Тициан фотографии(ռուս.)
• Парижский светописец(ռուս.)
• Daniel, Malcolm. «Nadar (1820—1910).» In Heilbrunn Timeline of Art History. New York: The Metropolitan Museum of Art, 2000