Jump to content

Լիանա Հայդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լիանա Հայդ
Ծնվել էօգոստոսի 16, 1895(1895-08-16)[1][2][3]
ԾննդավայրՎիեննա, Ավստրո-Հունգարիա[4]
Մահացել էնոյեմբերի 28, 2000(2000-11-28)[1][2][3] (105 տարեկան)
Մահվան վայրWabern bei Bern, Քյոնից, Բեռն, Շվեյցարիա
Քաղաքացիություն Ավստրիա
Մասնագիտությունթատրոնի դերասանուհի, կինոդերասանուհի և երգչուհի
Պարգևներ և մրցանակներ

Լիանա Հայդ (գերմ.՝ Liane (Juliane) Haid, օգոստոսի 16, 1895(1895-08-16)[1][2][3], Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա[4] - նոյեմբերի 28, 2000(2000-11-28)[1][2][3], Wabern bei Bern, Քյոնից, Բեռն, Շվեյցարիա), ավստրիացի դերասանուհի և երգչուհի, նրան հաճախ անվանում են առաջին ավստրիական կինոաստղ։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լիանա Հայդը ծնվել է 1895 թվականի օգոստոսի 16-ին, Վիեննայում։ Սերում է ազնվական ընտանիքից, նրա քույրը` Գրիտ Հայդը, նույնպես եղել է կինոդերասանուհի։ Լիանայի բեմական կարիերան սկսվել է թատերական բալետային ներկայացումներով։ Ստացել է նաև համակողմանի վոկալ կրթություն, որը հետագայում նրա համար շատ օգտակար է եղել։ 1915 թվականին Յակոբ Ֆլեկի մոտ նկարահանվել է իր առաջին ֆիլմում։ Երբ ռեժիսոր Ռիխարդ Օսվալդը տեղեկացավ նրա մասին, 1921 թվականին առաջարկեց Լիանային նկարահանվել «Լեդի Համիլթոն» համր ֆիլմի գլխավոր դերում։ Նույն ռեժիսորի «Լուկրեցիա Բորջիա» ֆիլմում մեկ այլ կարևոր դերում նկարահանվելուց հետո պատրաստվել է մեկնել Հոլիվուդ, սակայն ամուսնանալով Ավստրո-Հունգարիայի նախկին գործերի նախարար Հենրիխ Կարլ Հեյմերլի թոռան՝ բարոն Ֆրիդրիխ Հեյմերլի (Friedrich Haymerle, 1881-1969) հետ, հրաժարվել էայդ առաջարկից։

Առաջին ձայնային ֆիլմը, որում նկարահանվել է Լիանան, եղել է «Der unsterbliche Lump»-ը, որին հաջորդել են այլ ֆիլմեր։ Նրա գործընկերների թվում են եղել Հանս Ալբերսը, Վիլլի Ֆորստը և Գուստավ Ֆրյոլիխը։ Շատ ֆիլմերում երգել է, ինչին նպաստել է նրա վոկալ կրթությունը։ 1937 թվականին Լիանան ամուսնալուծվել է երկրորդ ամուսնուց՝ բեռլինցի դերասան և ռեժիսոր Հանս Սոմբորնից։ Դրանից հետո նա սկսել է ավելի քիչ դերեր ստանալ և ամուսնացել է շվեյցարացի բժիշկ, դոկտոր Կարլ Սպայհերի (Carl Spycher) հետ, որին ուղեկցում էր մերձարևադարձային հետազոտությունների և ուղևորությունների ընթացքում։ Բնակվել է Շվեյցարիայում, սակայն 30 տարվա ամուսնությունից հետո ամուսնալուծվել է երրորդ ամուսնուց։ Դրանից հետո Լիանան բնակվել է Բաբեռն-Բեռնում երկրորդ ամուսնությունից իր որդու՝ Պիեռի (Peter Pierre Spycher, ծնվ. 1940) հետ։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո Լիանա Հայդը նկարահանվել է միայն մեկ ֆիլմում՝ «Im Krug zum grünen Kranze» և 1953 թվականին պաշտոնապես ավարտել է իր կարիերան։

Մահացել է 2000 թվականի նոյեմբերի 28-ին՝ Բաբերն-Բեռնում։ Թաղված է Դորնբահերի տոհմական դամբարանում։

Պատկեր:Dornbacher Friedhof - Dornbacher Friedhof - Liane Haid.jpg
Լիանա Հայդի գերեզմանը

1969 թվականին գերմանական կինոյում ունեցած վաստակի համար Լիանա Հայդը ստացել է Filmband in Gold մրցանակ։ 2008 թվականին Վիեննայի Հերնալս շրջանի փողոցներից մեկը կոչվել է նրա անունով՝ Liane-Haid-Weg:

Ֆիլմագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գերմաներեն

  • 1915 Mit Herz und Hand fürs Vaterland
  • 1916 Mit Gott für Kaiser und Reich
  • 1916 Auf der Höhe
  • 1916 Der Landstreicher
  • 1916 Die Tragödie auf Schloß Rottersheim
  • 1916 Lebenswogen
  • 1917 Mir kommt keiner aus
  • 1917 Der Verschwender
  • 1917 Der Doppelselbstmord
  • 1917 Der König amüsiert sich
  • 1917 Der Schandfleck
  • 1918 So fallen die Lose des Lebens
  • 1919 Die Ahnfrau
  • 1921 Das Geld auf der Straße
  • 1921 Der Roman eines Dienstmädchens
  • 1921 Lady Hamilton
  • 1922 Lucrezia Borgia
  • 1923 Schlagende Wetter
  • 1926 Die Brüder Schellenberg
  • 1926 Im weißen Rößl
  • 1926 Als ich wiederkam
  • 1926 Der Sohn des Hannibal
  • 1927 Der goldene Abgrund
  • 1927 Der letzte Walzer
  • 1927 Die weiße Sklavin
  • 1928 Marquis d’Eon, der Spion der Pompadour
  • 1930 Der unsterbliche Lump
  • 1930 Das Lied ist aus
  • 1931 Die Männer um Luci
  • 1932 Ich will nicht wissen, wer du bist
  • 1933 Madame wünscht keine Kinder
  • 1933 Eine Frau wie du
  • 1933 Der Stern von Valencia
  • 1933 Sag mir wer du bist
  • 1933 Polizeiakte 909 (Taifun)
  • 1933 Keine Angst vor Liebe
  • 1934 Besuch am Abend
  • 1936 Ungeküsst soll man nicht schlafen geh’n
  • 1936 Whom the Gods Love
  • 1937 Peter im Schnee
  • 1940 Die unvollkommene Liebe
  • 1953 Im Krug zum grünen Kranze

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 filmportal.de — 2005.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #13544697X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Kay Weniger. Das große Personenlexikon des Films. Die Schauspieler, Regisseure, Kameraleute, Produzenten, Komponisten, Drehbuchautoren, Filmarchitekten, Ausstatter, Kostümbildner, Cutter, Tontechniker, Maskenbildner und Special Effects Designer des 20. Jahrhunderts. Band 3: F - H. John Barry Fitzgerald — Ernst Hofbauer. Schwarzkopf & Schwarzkopf, Berlin 2001, ISBN 3-89602-340-3.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լիանա Հայդ» հոդվածին։