Jump to content

Ժան-Բատիստ Ուդրի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ժան-Բատիստ Ուդրի
ֆր.՝ Jean-Baptiste Oudry
Ծնվել էմարտի 17, 1686(1686-03-17)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՓարիզ[4]
Վախճանվել էապրիլի 30, 1755(1755-04-30)[1][2][3][…] (69 տարեկան)
Մահվան վայրԲովե, Ֆրանսիա[4]
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
ԿրթությունՍեն Լու ակադեմիա
Մասնագիտություննկարիչ, նկարազարդող, օֆորտանկարիչ և գծանկարիչ
Ժանրնատյուրմորտ
Ուշագրավ աշխատանքներStill Life with Dead Game and Peaches in a Landscape?
ՈւսուցիչՆիկոլաս դե Լարժիլյեր
ԱշակերտներHenri-Horace Roland Delaporte?
ԱնդամակցությունՍեն Լու ակադեմիա
ԱմուսինMarie-Marguerite Oudry?
ԶավակներJacques Charles Oudry?[5]
 Jean-Baptiste Oudry Վիքիպահեստում

Ժան-Բատիստ Ուդրի (ֆր.՝ Jean-Baptiste Oudry, մարտի 17, 1686(1686-03-17)[1][2][3][…], Փարիզ[4] - ապրիլի 30, 1755(1755-04-30)[1][2][3][…], Բովե, Ֆրանսիա[4]), ֆրանսիացի գեղանկարիչ, գծագրող և փորագրող,Գեղանկարչության և քանդակագործության թագավորական ակադեմիայի ակադեմիկոս (1719 թվականից; ասոցիացված անդամ 1717 թվականից); ռոկոկո ոճի ականավոր անիմալիստ, Լուի XV-ի թագավորության առաջին կեսի առաջատար նկարիչ-դեկորատորներից մեկը։

Կենսագրություն և ստեղծագործություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կլարայի ռնգեղջյուրը Փարիզում, 1749 թվական։1749։ Կտավ, յուղանկար: Շվերին, Արվեստի թանգարան

Ժան-Բատիստը ծնվել է Փարիզում, Ժակ Ուդրիի (մոտ 1661-1720) ընտանիքում՝ գեղանկարիչ և նկարների վաճառական, Սուրբ Ղուկասի ակադեմիայի անդամ։ 1704 թվականին Փարիզում սովորել է մարսելցի նկարիչ Միշել Սերրի (1658-1733) մոտ։ 1707-1712 թվականներին եղել է Նիկոլա դե Լարջիլերի աշակերտը (և, հնարավոր է, վարպետի օգնական)։ Նա հիմնականում սովորել է դիմանկարչություն; այս ժանրում իր վաղ աշխատանքները բնորոշ են ռոկոկոյի ոճին։ Ուդրին միաժամանակ հաճախել է գեղանկարչության և քանդակագործության թագավորական ակադեմիայի և Փարիզի Սուրբ Ղուկասի ակադեմիայի նկարչական դասընթացներ։

1708 թվականին Ուդրին Փարիզի Սուրբ Ղուկասի ակադեմիայում ստացել է վարպետի կոչում «Սուրբ Հիերոնիմոս» կտավի համար։ Այս ժամանակահատվածում նա նկարներ է ստեղծել կրոնական թեմաներով[6]։ Ուդրին գրել է նաև նատյուրմորտներ, որոնք ծառայել են որպես ինտերիերի ձևավորում։

Ինքնադիմանկար. 1710-ականներԿտավ, յուղանկար: 46 × 35 սմ Բարոն Մարտինի թանգարան, Գրե

1719 թվականին Ուդրին ընդունվեց գեղանկարչության և քանդակագործության թագավորական ակադեմիա։ Այդ ժամանակվանից նա աշխատել է հիմնականում կենդանական ժանրում, ինչպես նաև նկարազարդել է գրքեր և ստեղծել գոբելենների ստվարաթղթեր։ 1721 թվականից նրա աշխատանքում հայտնվում են նաև որսի տեսարաններ[6]։ 1723 թվականին Ուդրին ստացավ թագավորական պատվեր երեք մեծ որսորդական տեսարանների համար Շանթիլիի պալատի համար (այժմ երկուսը գտնվում են Կոնդեի թանգարանում, մեկը՝ գեղարվեստի թանգարանում, Ռուան)։ 1726 թվականին նա Վերսալյան պալատի Մեծ բնակարաններում ցուցադրեց իր քսանվեց լավագույն գործերը։

1733-1734 թվականներին Ուդրին գլխավորում էր Բովում գտնվող վանդակաճաղերի արտադրամասը 1733-1755 թվականներին եղել է նաև Փարիզի գոբելենների արտադրամասի տեսուչ։ Բովում արտադրամասի համար նկարիչը ստեղծել է «Նոր որսեր» (1727), «Գյուղական զվարճանքներ» (1730), «Մոլիերի կատակերգությունները» (1732), «Օվիդիոսի կերպարանափոխությունները» (1734) և «Լաֆոնտենի առակները» (1736) ստվարաթղթերը։

«Կրթությամբ դիմանկարիչ, անհրաժեշտության դեպքում կրոնական տեսարանների վարպետ»,  Ուդրին որսորդական տեսարանների, կենդանիների և նատյուրմորտների նկարիչ է։ 1728 թվականից նա անընդհատ ուղեկցում էր Լուի XV թագավորին որսի ժամանակ[7]։ 1734 թվականին Ուդրին Մեկլենբուրգի Քրիստիան Լյուդվիգ II-ի համար նկարել է չորս նկար՝ որսի և կենդանիների տեսարաններով («Վարազի որս», «Եղջերուների ընտանիք», «Գայլի որս», «Երկու եղնիկ»)։ Ուդրիի նկարների տարբերակիչ առանձնահատկությունները որսորդական տեսարաններով ՝ կոմպոզիցիոն համակարգի ներդաշնակությունը, գույների հարստությունը, իլյուզիոնիստական համոզիչությունը («Արքայական որս» շարք, 1733-1746, Ֆոնտենբլո, Լուվր, Փարիզ, «Էկզոտիկ Կենդանիներ», թանգարան, Շվերին, «Շներ խաղի դիմաց կանգնած», ազգային թանգարան, Ստոկհոլմ)[8]։ Նա նաև շներ է նկարել թագավորական ոհմակից և նշանակվել է «Որսորդական տեսարանների թագավորական գեզանկարիչ»։ Ուդրին մեծ ներդրում է ունեցել արվեստի տարբեր ձևերում ռոկոկո ոճի զարգացման գործում. նա կատարել է կահույքի պաստառագործության գծանկարներ, մոմակալների, ժամացույցների, բուխարու էկրանների նախագծեր։ Ըստ  Ուդրիի գծագրերի՝ Լաֆոնտենի առակների սյուժեների վրա վանդակաճաղերի համար ստվարաթղթեր են պատրաստվել։ Փորագրող Կոշեն կրտսերը օգնականների հետ 276 նկարազարդում է փորագրել Ուդրիի գծանկարներից՝ Լաֆոնտենի «Առակներ» Հայտնի քառահատոր հրատարակության համար (1755)[9]։

Նկարչի ծառայություններին դիմել են նաև այլ միապետներ և բարձրաստիճան անձինք, այդ թվում՝ ռուս ցար Պետրոս I-ը, Շվեդիայի թագուհի Ուլրիկա Էլեոնորան և Մեկլենբուրգ-Շվերինի դուքս Քրիստիան Լյուդվիգ II-ը։ Նրան է պատկանում Պետրոս Առաջինի գրչով արված դիմանկարը[10]։

Նկարչի հետագա աշխատանքներից հատկապես հայտնի են «Նապաստակ և ոչխարի ոտք» նատյուրմորտները (1742), որոնք տեխնիկայի կատարելագործմամբ մոտ են տրոմպլեյի ժանրին[6], և « Սպիտակ բադը» (1753), որը բնութագրվում է նկարի ճշգրտությամբ և սպիտակ երանգների հարստությամբ։ «Շունը ամանի հետ» նկարը նկարիչը կատարել է կեղծ գործիչների ժանրում չուգունի Բուխարիի տախտակի վրա[11]։

Ժան-Բատիստ Ուդրին մահացել է 1755 թվականի ապրիլի 30-ին և թաղվել Բովում։ Ժան-Բատիստ ՝ Ժակ-Շառլ Ուդրիի որդին և աշակերտը (1720-1778) - «Ծաղիկների և կենդանիների նկարիչ», Լորենի արքայազնի պալատական նկարիչ, աշխատել է Փարիզում և Բրյուսելում[12]։

Պատկերասրահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Շների կողմից հետապնդվող եղջերու։ 1725 թվական կտավ, յուղանկար: Գեղարվեստի թանգարան, Ռուան
    Շների կողմից հետապնդվող եղջերու։ 1725 թվական կտավ, յուղանկար: Գեղարվեստի թանգարան, Ռուան
  • Նապաստակ և գառան ոտք․  1742 թվական։ կտավ, յուղանկար: Քլիվլենդի արվեստի թանգարան, Օհայո
    Նապաստակ և գառան ոտք․  1742 թվական։ կտավ, յուղանկար: Քլիվլենդի արվեստի թանգարան, Օհայո
  • Շունը հարձակվում է Կարապի վրա․1745թվական։ Կտավ, յուղանկար։ Հյուսիսային Կարոլինայի արվեստի թանգարան
    Շունը հարձակվում է Կարապի վրա․1745թվական։ Կտավ, յուղանկար։ Հյուսիսային Կարոլինայի արվեստի թանգարան
  • Սպիտակ բադ. 1753թվական։ կտավ, յուղանկար: Գտնվելու վայրը անհայտ է
    Սպիտակ բադ. 1753թվական։ կտավ, յուղանկար: Գտնվելու վայրը անհայտ է
  • Առյուծ և ճանճ։ 1732թվական կտավ, յուղանկար: Շվեդիայի ազգային թանգարան, Ստոկհոլմ
    Առյուծ և ճանճ։ 1732թվական կտավ, յուղանկար: Շվեդիայի ազգային թանգարան, Ստոկհոլմ

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 RKDartists (նիդերլ.)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Encyclopædia Britannica
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118738887 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ Union List of Artist Names — 2019.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Larousse
  7. ↑ Opperman H. N. Some Animal Drawings by Jean-Baptiste Oudry // Master Drawings. — Winter, 1966. — Vol. 4. — № 4. — P. 387—388.
  8. ↑ Дятлова Г. Мастера натюрморта. — М.: Вече, 2002. — С. 24. — 272 с. — ISBN 5-7838-1131-9
  9. ↑ Французская книжная иллюстрация XVIII века в собрании Эрмитажа: Каталог выставки. Вступительная статья и аннотации Л. Т. Исаченко. — Л.: Эрмитаж, 1982.— С. 6
  10. ↑ «Oudry Jean-Baptiste. Ecole française. Portrait du Tsar Pierre Ier». Louvre: Inventaire du département des Arts graphiques. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 5-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 5-ին.
  11. ↑ «Jean-Baptiste Oudry. Chien a la jatte. 1751». Les musеes de Senlis. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 8-ին.
  12. ↑ Власов, 1997, էջ 401

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
էսսեներ կյանքի և ստեղծագործության մասին։ Ցուցահանդեսների կատալոգներ
  • Шварцман Н. А. Грезы и миражи в садах Версаля / Н. А. Шварцман. — М. : Воскресный день, 2013. — 480 с. : ил. — ISBN 978-5-7793-4400-5.
  • Morton M., et al. Oudry's Painted Menagerie : Portraits of Exotic Animals in Eighteenth-Century Europe :

[անգլ.] : Issued in connection with an exhibition organized by the J. Paul Getty Museum in conjunction with the Staatliches Museum, Schwerin, Germany, on view at the Getty Museum, Los Angeles, May 1-September 2, 2007, and at the Museum of Fine Arts, Houston, October 7, 2007-January 6, 2008 / edited by Mary Morton ; with essays by Colin B. Bailey ... [et al.]. — Los Angeles, CA : J. Paul Getty Museum, 2007. — xv, 151 p. : ill. (some col.). — ISBN 978-0-89236-879-2. — Կաղապար:LCCN. — OCLC 608484145.

[фр.] : [exposition], Galeries nationales du Grand Palais, Paris, 1er octobre 1982 — 3 janvier 1983 / [catalogue par Hal Opperman et Pierre Rosenberg]. — Paris : Éditions de la Réunion des musées nationaux, 1982. — 287 p. : ill. en noir et en coul., couv. ill. en coul. — ISBN 2-7118-0207-8. — OCLC 983993520.

[անգլ.] : exhibition catalogue, Kimbell Art Museum, Fort Worth, TX, February 26 to June 5, 1983; Nelson-Atkins Museum of Art, Kansas City, KS, July 15 to September 4, 1983 / by Hal Opperman. — Fort Worth, TX : Kimbell Art Museum, 1983. — 222 p. : ill. — ISBN 0-912804-12-2. — Կաղապար:LCCN. — OCLC 1194440663.

Բառարաններ և հանրագիտարաններ
  • Власов В. Г. Удри Жан-Батист // Стили в искусстве : Архитектура, графика. Декоративно-прикладное искусство. Живопись, скульптура : словарь : в 3 т. / В. Г. Власов. — СПб. : Кольна, 1997. — Т. 3 : Словарь имён : М—Я. — С. 401. — 655 с., [8] л. ил. : ил. — ISBN 5-88737-010-6. — OCLC 605179863.
  • Золотова Н. Ю. Удри, Жан-Батист / Н. Золотова // Европейское искусство : Живопись. Скульптура. Графика : энциклопедия : в 3 т. / автор проекта А. Ю. Астахов; ред. коллегия: М. А. Бусев, В. В. Ванслов, И. А. Смирнова, Е. Д. Федотова (отв. ред.). — М. : Белый город, 2006. — Т. III : П—Я. — С. 326–328. — 511 с. — 3000 экз. — ББК 85.1(4)Я2. — Կաղապար:УДК. — ISBN 5-7793-0920-5. — ISBN 5-7793-0924-8 (т. III).
  • Кудрикова С. Ф. Франция. XV–XVIII века : биографический словарь / С. Ф. Кудрикова; автор статьи о Пуссене С. М. Даниэль. — СПб. : Азбука-Классика, 2010. — С. 152, 153, 190, 191, 193, 226, 367, 441, 488, 490, 529–536, 554. — 588, [2] с. : ил., цв. ил., портр. — (Художники Западной Европы). — ISBN 978-5-9985-0610-9.
  • «Удри, Жан-Батист». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  • Կաղապար:БСЭ2
  • Opperman H. N. Oudry, Jean-Baptiste / H. N. Opperman // The Dictionary of Art :

[անգլ.] : in 34 vol. / edited by Jane Turner. — New York : Grove's Dictionaries, 1996. — Vol. 23 : Neuhuys to Pandit Seu. — P. 666–669. — XIII, 912 p. : ill. — Reprinted ed. with minor corrections, 1998. — ISBN 1-884446-00-0. — Կաղապար:LCCN. — OCLC 1033638358.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ժան-Բատիստ_Ուդրի&oldid=10118938» էջից