Ելենա Մարոտի-Շոլտեսովա
Ելենա Մարոտի-Շոլտեսովա սլովակ.՝ Elena Maróthy-Šoltésov | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունվարի 6, 1855[1][2] |
| Ծննդավայր | Կրուպինա, Hont County |
| Վախճանվել է | փետրվարի 11, 1939[1][2] (84 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Մարտին, Ժիլինայի շրջան |
| Գերեզման | National Cemetery in Martin |
| Մասնագիտություն | գրող, լրագրող, կանանց իրավունքների պաշտպան, խմբագիր և հրապարակախոս |
| Լեզու | սլովակերեն[3] |
| Քաղաքացիություն |  Ավստրո-Հունգարիա և  Չեխոսլովակիա |
 Elena Maróthy-Šoltésová Վիքիպահեստում | |
Ելենա Մարոտի-Շոլտեսովա (սլովակ.՝ Elena Maróthy-Šoltésov. հունվարի 6, 1855[1][2], Կրուպինա, Hont County - փետրվարի 11, 1939[1][2], Մարտին, Ժիլինայի շրջան), 19-20-րդ դարերի սլովակ կին գրող, հրապարակագիր, հասարակական գործիչ։ Համարվում է սլովակյան ռեալիստական գրականության առաջին ներկայացուցիչներից[4], Սլովակիայում ծավալված կանանց շարժման ղեկավար գործիչներից մեկը[5]։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծնվել է 1855 թվականի հունվարի 6-ին Կրուպինա քաղաքում, հոգևորականի ընտանիքում։ Երիտասարդ հասակում զրկվել է մորից։ Սովորել է Լուչինեցի իգական դպրոցում, ապա՝ Պոպրադի գերմանական իգական ինստիտուտում։
1880 թվականին ընտրվել է կանանց «Živena[sk]» ընկերության կոմիտեի անդամ, 1894-ից մինչև 1927 թվականը եղել այդ ընկերության անփոփոխ նախագահը։
1912 թվականին Ելենայի ակտիվ մասնակցությամբ հիմնվել է «Živena» ամսագիրը, որի գլխավոր խմբագիրն է նա եղել մինչև 1922 թվականը։
Ելենա Մարոտի-Շոլտեսովան ամեն կերպ սատարել է կանանց՝ բարձրագույն կրթություն ստանալու և հասարակության մեջ արժանի տեղ ու դիրք զբաղեցնելու գործում, եռանդուն կերպով մասնակցել է իգական դպրոցներ և ինստիտուտ հիմնադրելու, կանանց համար դասընթացներ կազմակերպելու աշխատանքներին։
Նրա երկերից առավել սիրված են հետևյալ վեպերն ու պատմվածքները. «Na dedine» (1881); «Prípravy ku svadbe» (1882); «Umierajúce diet’a» (1885); «V čiernickiej škole» (1891); «Prvé previnenie» (1896); «Popelka» (1898); «Za letného vecera» (1902); «Proti prúdu» (1904)[6]:
Երկերի ընտրանի
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- 1881 — Na dedine, poviedka (vydané v časopise Slovenské pohľady)
- 1882 — Prípravy na svadbu (vydané v časopise Slovenské pohľady)
- 1882 — Dozvuky k poslednému valnému zhromaždeniu Živeny, programový článok
- 1885 — Úloha Živeny, programový článok
- 1885 — Umierajúce dieťa, príbeh o chorobe a smrti jej dcéry Elenky (almanach Živeny)
- 1891 — V čiernickej škole (vydané v časopise Slovenské pohľady)
- 1894 — Proti prúdu, dvojdielny román
- 1895 — O románe Proti prúdu, článok, v ktorom obhajuje svoj román (vydaný v novinách Národnie noviny)
- 1896 — Prvé previnenie, novela (Letopis Živeny)
- 1898 — Popolka, novela
- 1898 — O vplyve zábavného čítania, článok (vydané v novinách Národnie noviny)
- 1902 — Za letného večera, novela (Letopis Živeny)
- 1913 / 1917 — Môj syn, memoárové dielo
- 1923 / 1924 — Moje deti, dielo skladajúce sa z diela Umierajúce dieťa (o jej dcére) a Môj syn, pričom to nie je len životopisné dielo o jej deťoch, ale aj jej vlastný životopis; dielo bolo preložené do viacerých jazykov
- 1925 — Sedemdesiat rokov života, memoáre zachytávajúce len 20 rokov jej života.
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Կերպարվեստի արխիվ
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ Шолтесова, Елена (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1907. — Т. доп. IIа. — С. 889.
- ↑ «Elena Maróthy-Šoltésová» (սլովակերեն). Zlaty Fond. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 18-ին.
- ↑ Elena Maróthy Šoltésová.
- ↑ «Шолтесова, Елена». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Kirschbaum, Stanislav J (2013). Historical Dictionary of Slovakia. էջ 320. ISBN 978-0810880306.
- Elena Maróthy Šoltésová.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Šesťdesiatročná pamiatka Živeny, spolku slovenských žien. Turč. Sv. Martin: Knihtlač. uč. spolok, 1929. 15 p. — available at University Library in Bratislava Digital Library|ULB’s Digital Library.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ելենա Մարոտի-Շոլտեսովա» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
