Առավոտ (ժամ)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Առավոտ (այլ կիրառումներ)
Առավոտը Հայկական տոմարի համաձայն, գիշերվա 12 ժամերից տասներորդի անունն է։ Այն օրվա մաս է, որը հաջորդում է գիշերվան և նախորդում է ցերեկվան։ Ռուսերենում ճշգրիտ ժամանակային ընդմիջում առավոտ բառի հետ կապված չկա։ Նախապես առավոտ համարվել է արևի դուրս գալու ժամանակահատվածը, միայն թե այդ բառը նշանակել է մարդուն մինչև կեսօր արթնացնել[1]։
Ժամանակակից քաղաքակրթության մեջ «բարի առավոտ» ընդունված է ասել 8-ից 11-ն ընկած ժամանակահատվածը[2]։
Ռուսաստանում մինչ 1920-ական թվականները «առավոտ» բառը եղել է կոնկրետ լրացում՝ պարզելու օրվա ճիշտ ժամը։ Օրինակ, գնացքի ուղևորների ժամանման ցուցակում, հրապարակված «Գուդոկ» ամսագրի 1921 թվականին[3][4], նշված է Մոսկվայից մեկնելու ժամերը (պակաս նշանակություն է դարձվում առավոտյան ժամանող գնացքին, ժամերը կոնկրետ նշված են)՝ 6։45-ից 11։00։
Առավոտյան ընդունվող սնունդը կոչվում է նախաճաշ։
Աշխարհի բազմաթիվ երկրներում արևածագը և օրվա սկիզբը կապվում է աքաղաղի կանչի հետ[5] ՝ «երրորդ կանչ»։ (Առաջին, երկրորդ, երրորդ աքաղաղները երգել են։ Ժամանակի սահմանումը աքաղաղի եռակի կանչով համապատասխանում է՝ կեսգիշերին, մինչ լուսաբաց, լուսաբացին)[6]։
Հնում այդպես է կոչվել լուսաբացի պահերից մեկը, հետագայում այդ պահը մոռացության է տրվել և առավոտը դարձել է լուսաբացի ընդհանրական անվանումը[7]։
«Առավոտը» կերպարվեստի մեջ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Առավոտը սոճիների անտառում» Շիշկին Ի․Ի․
- «Ստրելեցների մահապատժի առավոտը» Սուրիկով Վ․ Ի․
- «Առավոտ» Յաբլոնսկայա Տ․ Ն․
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Толковый словарь Даля, 1880—1882 г.
- ↑ Архангельская М. Д. Бизнес-этикет, или Игра по правилам. — Питер, 2010. — С. 20. — 240 с. — ISBN 5423700299
- ↑ Расписание пассажирских поездов пригородного движения Московского узла. Газета «Гудок» от 26.11.1921
- ↑ Расписание пассажирских поездов дальнего следования Московского узла. Газета «Гудок» от 27.11.1921
- ↑ «Петухи кукарекают по сигналу встроенных «биочасов», выяснили ученые». РИА Новости. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
- ↑ Фразеологический словарь русского литературного языка. — М.: Астрель, АСТ. А. И. Фёдоров. 2008.
- ↑ Խաչատրյան, Հայկ (2003). Հայոց Հնօրյա Զվարճախոսները. Երևան: «Ամարաս». էջ 143.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||