Jump to content

Անդիերեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անդիերեն
Гъагъодраб мицlи
Տեսակլեզու և կենդանի լեզու
ԵնթադասԱնդիական լեզուներ
ԵրկրներՌուսաստան
ՇրջաններՀարավային Դաղստան
Խոսողների քանակ20 000 մարդ
Լեզվակիրների թիվը11800 մարդ (2010 թվականի մարդահամար)[1]
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի լեզվի կարգավիճակոչ նպաստավոր[2]
ԴասակարգումԿովկասյան լեզուներ
Հյուսիսկովկասյան լեզուներ
Ավար-անդիական լեզուներ
Անդիական լեզուներ
Գրերի համակարգկյուրեղագիր[3]
IETFani
ԳՕՍՏ 7.75–97ахв 074
ISO 639-3ani

Անդիերեն, անդի լեզու, անդիների լեզուն։ Լայն տարածում ունի Դաղստանի Բոտլիխսկի շրջանի գյուղերում։ Անդիերեն խոսողների թիվը 2010 թվականի տվյալներով կազմում է 11800 մարդ (2010 թվականի մարդահամար)։

Պատկանում է ավարական լեզուների անդիական ենթախմբին[4], որն ունի վերին անդիերեն (գյուղ Անդի[5], Գագատլի, Ռիկվանի, Զիլո և այլն) և ստորին անդիերեն (գյուղ Մունի և Կվանխիդատլ) բարբառներ[6]։ Բաբառները տարբերվում են հնչյունաբանությամբ և ձևաբանությամբ (օրինակ՝ ստորին անդիերենում, ինչպես և մյուս անդիական լեզուներում, գործում է եռադաս համակարգ)։

Անդիերենում կա անվանական դասերի հնգանդամ համակարգ, իսկ Ռիկվանի գյուղի բարբառում՝ վեցանդամ։ Անդի գյուղի բարբառում տարբերություն է նկատվում արական և իգական սեռերի խոսակցականի մեջ։ Օրինակ՝ ար. «дин»՝ «ես», «мин»՝ «դու», «гьекIа»՝ «մարդ», իգ. համապատասխանաբար «ден», «мен», «гьекIва»։ Փորձեր են կատարվում ստեղծել գրեր՝ ռուսական գրի հիման վրա։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Անդիերեն Ethnologue-ում (18-րդ տպ․, 2015)
  2. ↑ Անհետացման եզրին գտնվող աշխարհի լեզուների ատլաս
  3. ↑ Ethnologue — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 1951. — ISSN 1946-9675
  4. ↑ Հ. Զ. Պետրոսյան, Ս. Ա. Գալստյան, Թ. Ա. Ղարագյուլյան, Լեզվաբանական բառարան (խմբ. Էդ. Բ. Աղայան), Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի հրատարակչություն», 1975, էջ 12։
  5. ↑ The peoples of the Red Book: Akhvakhs
  6. ↑ «Andijskij Yazyk».

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Անդիերեն&oldid=8981614» էջից