Ազիզ Դերաման
Ազիզ Դերաման մալայերեն՝ A. Aziz Deraman | |
|---|---|
| Ծնվել է | հուլիսի 23, 1948[1] (76 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Մալայզիա |
| Մասնագիտություն | գրող |
| Լեզու | մալայերեն |
| Քաղաքացիություն |  Մալայզիա |
Ա. Ազիզ Դերաման (մալայերեն՝ A. Aziz Deraman, հուլիսի 23, 1948[1], Մալայզիա), մալայզացի հասարակական և մշակութային գործիչ, պոետ։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1971 թվականին ավարտելով Մալայզիայի համալսարանը` ընդունվել է պետական ծառայության, որտեղ սովորական պաշտոնյայից դարձել է լեզվի և գրականության խորհրդի գլխավոր տնօրեն (1994-2004)։ Մասնավորապես, նա աշխատել է արտասահմանյան գործերի նախարարությունում (1971), մշակույթի նախարարությունում, երիտասարդության և սպորտի նախարարություններում (1971-1979, 1981-1989), Մալայզիայի գանձատանը (1979-1981), գյուղատնտեսության զարգացման նախարարությունում (1989-1991), ազգային միության և սոցիալական զարգացման նախարարությունում (1991-1993), կրթության նախարարությունում (1993-1994)։ 2007-2009 թվականներին եղել է Մալազիայի Հյուսիսային համալսարանի ասպիրանտ պրոֆեսոր։
Ստեղծագործություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բանաստեղծություններ սկսել է գրել, երբ ուսանող էր, թողարկել է բանաստեղծական 10 ժողովածու, որոնք պարգևատրվել են հայտնի մրցանակներով, այդ թվում` ՅՈՒՆԵՍԿՕ-յի մրցանակով (1983)։ Տպագրել է բազմաթիվ գրքեր և հարյուրավոր հոդվածներ մալազիական քաղաքակրթության և մշակույթի մասին[2]։
Բանաստեղծի բանաստեղծություններում առկա են աշխարհաճանաչման հիացմունքը, հոգևոր որոնումները և անգամ` ընկերների դավաճանություն։ Բանաստեղծությունների մեծամասնությունը իսլամական մոտիվներով է։ Նա երազել է, որ իր վերջին բառերը լինեն այն բառերը, որոնք կարտասանի յուրաքանչյուր մուսուլման` իսլամն ընդունելիս։ Սերը դեպի Աստված նաև սեր է դեպի այն մարդիկ, որոնք շրջապատում են նրան։ Օրինակ` ընտանիքը նրա համար մի ամբողջ սիրո և ուրախության աշխարհ է։ Պոետի առավելություններից է, որ նա կարողանում է կյանքին նայել հումորով և հեգնանքեվ[3]։
Ազիզ Դերամանի բանաստեղծությունները շատ երաժշտական և զուգորդական են։ Նա, հետևելով հին մալազիական ավանդությունների, փորձում է իր պոեզիայի մեջ մտցնել հանգը` հազվագյուտ երևույթ մալազիական պոեզիայում, թեկուզ ավանդական ֆոլկլորը և էպոսը հենց հանգավորված է։ Շրջասացությունը՝ հնչյունների հետ խաղալը, բնորոշ է Ազիզի գրեթե յուրաքանչյուր բանաստեղծությանը։ Նրանցով հեշտությամբ երաժշտություն է կազմվում և հավանաբար դրա համար են կոմպոզիտորները անդրադարձ կատարում նրանց[4]։
Պոետի բանստեղծությունները թարգմանած են մի քանի այլ լեզուներով։ 2003 թվականի ապրիլի 13-ին Կուալա Լումպուրի Գիտության և մշակույթի ռուսական կենտրոնում տեղի է ունեցել Ազիզ Դերամանի «Պոետի թափառումները» ռուսալեզու անթոլոգիայի շնորհանդեսը` Ռուսաստանի դեսպան Վլադիմիր Մորոզովի ներկայությամբ[5]։
Հասարակական գործունեություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ազիզ Դերամանը մասնակցել է երկրի հասարակական կյանքին։ Նա ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հովանու ներքո գտնվող Ասիայի և Օվկիանիայի մշակութային կազմակերպությունների միջազգային խորհրդի փոխնախագահն էր (1988-2001), Բրունեյի, Ինդոնեզիայի և Մալայզիայի լեզվի խորհրդի նախագահ (1995-2004), Հարավարևելյան Ասիայի պետությունների գրականության խորհրդի նախագահ (Մաստրա) (1996-1998, 2002-2004), Մալայերեն լեզվի միջազգային խորհրդի մշտական նախագահ (1997-2004), Գապենի կոմիտեի անդամ (2004-2014)։ Ներկայումս նա Պասիր-Պուտիկի գրողների և մշակույթի գործիչների միության խորհրդական է (1970 թվականից), Մալզիայի Կելանտանի մալայզական քաղաքակրթության կազմակերպության նախագահ[6]։
Պարգևներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ՅՈՒՆԵՍԿՈ մրցանակ (1983)
- Թագավորության պահապանի շքանշանի սպա Մալազիայի բարձրագույն կառավարիչից (1990)
- Գահին նվիրվածության շքանշան (1997)
- Ա. Պուշկինի 200 ամյակին նվիրված պուշկինյան ոսկե մեդալ (1999)
- «Մինդանաոյի գահի ասպետ շքանշան» (1999)
- «Գահին նվիրված ասպետ շքանշան» Կելանտանի սուլթանից (2001)
- Մալազիայի գրական գլխավոր մրցանակ (2002/2003)
- Կելանտանա գրական մրցանակ (2003)
- Գապենի մշակութային գործչի մրցանակ (2011)
- «Ուտուսան» խմբի գրական մրցանակ (2013)
- «Ազգային լեզվի համար պայքարի մարտիկ» կոչում և մրցանակ (2016)[6]
- Մալայզական աշխարհի գրականագետի մրցանակ 2018)
Կարծիքներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
Նա սիրում է իր հայրենիքը և հպարտանում է իր հայրենիքի գեղեցկությամբ, բայց միևնույն ժամանակ անհանգստանում է նրա համար, թե ինչպես են անխղճաբար վարվում բնության հետ նրանք, ովքեր ձգտում են միայն իրենց բարեկեցությանը։ «Որտե՞ղ են այդ հրաշալի լանդշաֆտները», «Դրանց փոխարեն մերկ բլուրներ են», «Անպտուղ չոր հող», գրել է նա։ Կտրված ծառի տաշեղների հետ, գրում է նա, այրվում են մեր սրտերը։ Մարդը որպես բնության մի մասնիկ, չի կարող ապրել առանց նրա։ Եվ պոետին վախեցնում է իր հեռապատկերի կործանումը։ Նույնիսկ գիշերը նա երազում չի դադարում մտածել դրա մասին, և արթնանում է մղձավանջից, թեթևությամբ հառաչում է, և հասկանում, որ սա միայն երազ էր։ Բայց ի՞նչ կլինի, եթե այդ երազը իրականություն դառնա։ - Վիկտոր Պոգադաև[7]
|
|
Հրապարակումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բանաստեղծությունների հավաքածու
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Kau dan aku (Դու և ես). — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 1994 (2-е изд.: 2004).
- Bahtera madani (Կյանքի տապան). — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2001.
- Gapura diri (Իմ հաղթակա կամարը). — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2002.
- Zaman baru (Նոր դարաշրջան). — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2006.
- Bicara Kasih (Զրույց սիրո մասին). — Kuala Lumpur: Karya Bestari, 2004.
- Mahligai Kencana (Ոսկե ամրոց). — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2009.
- Suara Dari Cikini (Ձայնը Չիկինի փողոցից). — Kuala Lumpur: Penerbitan Minda, 2010.
- Wak Long (Վակ Լոնգ). — Kuala Lumpur: Penerbitan Minda, 2010.
- Suara Gunung Kehidupan (Ձայնը կյանքի սարից). — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2014)
- Gelora Nurani (Հոգու հուզմունք). — Kuala Lumpur: Institut Terjemahan dan Buku Malaysia, 2015.
Հրապարակախոսություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Kebudayaan Islam di Malaysia (Իսլամական մշակույթը Մալայզիայում). — Kuala Lumpur: KKBS, 1986.
- Tamadun Melayu (Մալայզական քաղաքակրթություն). Jilid 1. — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 1989 (совместно с Ismail Hussein, Abd. Rahman Al-Ahmadi).
- Permainan tradisi orang Melayu (Մալազացիների ազգային խաղեր). — Selangor: Fajar Bakti, 1994 (совместно с Wan Ramli Wan Mohamad).
- Tamadun Melayu (Մալայզական քաղաքակրթություն). Jilid 3. — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 1995 (совместно с Ismail Hussein, Abd. Rahman Al-Ahmadi).
- Tamadun Melayu (Մալայզական քաղաքակրթություն). Jilid 4. — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 1995 (совместно с Ismail Hussein, Abd. Rahman Al-Ahmadi).
- Tamadun Melayu (Մալայզական քաղաքակրթություն). Jilid 5. — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 1995 (совместно с Ismail Hussein, Abd. Rahman Al-Ahmadi).
- Adat dan pantang larang orang Melayu (Մալզացիների ադաթներն ու արգելքները). — Selangor: Fajar Bakti, 1995 (совместно с Wan Ramli Wan Mohamad).
- Perayaan orang Melayu (Մալայզացիների տոները). — Selangor: Fajar Bakti, 1995 (совместно с Wan Ramli Wan Mohamad).
- Tamadun Islam di Malaysia (Իսլամական քաղաքակրթությունը). — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2000 (совместно с Mohd Taib Osman).
- Tamadun Melayu dan pembinaan bangsa Malaysia (Մալայզական քաղաքակրթություն և Մալայզիայի ազգային շինարարություն). — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2000.
- Bahasa Asas Pembinaan Tamadun Bangsa (Լեզուն` ազգային մշակույթի շինարարության հիմք). — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2001.
- Globalisasi dan peradaban di Malaysia (Գլոբալիզացիան և քաղաքակրթությանը Մալայզիայում). — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2003 (совместно с Rohani Zainal Abidin).
- Peradaban Melayu Timur Laut (Հյուսիս-արևելքի մալայզական քաղաքակրթությունը). — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2003.
- Pengantarabangsaan Bahasa Melayu (Միջազգայինի կարգավիճակ` մալայզերենին). — DBP-PLM: 2004.
- Tamadun Melayu (Մալայզական քաղաքակրթություն). Jilid 6. — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2004.
- Tamadun Melayu (Մալայզական քաղաքակրթություն). Jilid 7. — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2004
- Masyarakat dan kebudayaan Malaysia (Մալայզիայի հասարակությունն ու մշակույթը). — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2005.
- Asas pemikiran kebudayaan Malaysia (Մշակութային մտածողության հիմքերը Մալայզիայում). — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2005.
- Kebudayaan Kebangsaan: Isu dan Cabaran (Ազգային մշակույթ. խնդիրներ և մարտահրավերներ). — Kuala Lumpur: GAPENA, 2006.
- Peradaban Melayu Timur Laut: memperkasakan warisan persuratan Melayu. — Kumpulan kertas kerja. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2010.
- Nilai Bersama Dalam Amalan Budi Bahasa dan Nilai-Nilai Murni. — Kuala Lumpur: Kementerian Pelancongan dan Kebudayaan Malaysia, 2013.
- Minda Dunia Melayu. — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2015.
- Kelantan: Sejarah, Adat dan Warisan (Կելանտան։ Պատմություն, սովորույթներ և ժառանգություն). — Kota Bharu: MAIK, 2018.
- Survival Melayu (Մալայզացիների վերապրումը). — Kota Bharu: PERADABAN, 2018.
- Sosiobudaya Kelantan-Patani. — Kota Bharu: PERADABAN, 2018.
- Kerelatifan Budaya: Catatan Pengalaman. — Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2018.
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Library of Congress Authorities — Library of Congress.
- ↑ Aziz Deraman // Погадаев В. Малайский мир (Бруней, Индонезия, Малайзия, Сингапур). Лингвострановедческий словарь. — М.: «Восточная книга», 2012. — С. 69—70.
- ↑ Razali Che Mat. Suara Nurani Stranstviya Poeta // Dewan Sastera, Jun 2003, hlm. 78.
- ↑ «Четки старого человека — Журнальный зал». magazines.gorky.media. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.
- ↑ Berita Jiwa, DBP, № 48, 2003.
- ↑ Gumpalan puitis Aziz Deraman // «Berita Harian», 9.4.2015
- ↑ Виктор Погадаев. Предисловие // А. Азиз Дераман. Странствия поэта. Стихи. / Перевод с малайского В. А. Погадаева при участии А. В. Погадаевой. Редактор-составитель Н. М. Смурова. Художник Наим Хаджи Ахмат. — М.: Гуманитарий, 2002. — С. 8.
