Jump to content

Աբդուլլահ իբն ալ-Մութազ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Աբդուլլահ իբն ալ-Մութազ
Ծնվել էնոյեմբերի 1, 861(0861-11-01)[1]
ԾննդավայրՍամարրա, Սալադինի նահանգ, Իրաք
Մահացել էդեկտեմբերի 29, 908(0908-12-29) (47 տարեկան) կամ դեկտեմբերի 17, 908 (47 տարեկան)
Մահվան վայրԲաղդադ
Մասնագիտությունբանաստեղծ, գրող և Խալիֆա
Ծնողներհայր՝ Al-Mu'tazz?
Զբաղեցրած պաշտոններAbbasid caliph?

Աբդուլլահ իբն ալ-Մութազ (նոյեմբերի 1, 861(0861-11-01)[1], Սամարրա, Սալադինի նահանգ, Իրաք - դեկտեմբերի 29, 908(0908-12-29) կամ դեկտեմբերի 17, 908, Բաղդադ) արաբ բանաստեղծ և բանասեր IX-X դարերում։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իբն ալ-Մութազը ծնվել է 861 թվականին։ Նա դաստիարակվել է դատարանում, ստացել բազմակողմանի կրթություն։ Իբն ալ-Մութազը խալիֆա Ալ-Մութազի որդին էր, որը գահընկեց արվեց գահից և մահացավ բանտում[2]։

Իբն ալ-Մութազը որոշ ժամանակ անցկացրեց իր զարմիկի՝ խալիֆ ալ-Մութադիդի արքունիքում, որին նա մեծարում էր որպես իմաստուն կառավարիչ, որը դադարեցրեց երկրում տիրող անախորժություններն ու ապստամբությունները և ամրապնդեց Աբբասյանների իշխանությունը։ 902 թվականին հաջորդ խալիֆի՝ Ալի ալ-Մուկտաֆիի միանալով, Իբն ալ-Մութազը լքեց արքունիքը, բայց ալ-Մուկտաֆիի մահվան հետևանքով անհանգստությունների ժամանակ նա ներգրավվեց դինաստիկ պայքարի մեջ և մեկ օր (908 դեկտեմբերի 17) գրավվեց խալիֆայի գահը։ Սակայն հաջորդ օրը նրան գահընկեց արեց դատարանի պահակախումբը ՝ իր իսկ եղբորորդու գլխավորությամբ, և մի քանի օր անց մահապատժի ենթարկվեց։ Մահացել է 908 թվականի դեկտեմբերի 29-ին Բաղդադում[3]։

Ստեղծագործություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իբն ալ-Մութազը շուտ սկսեց բանաստեղծություններ կազմել և ուսումնասիրել բանաստեղծական արվեստի տեսությունը։ Նրա սիրած ժանրերն էին սիրային երգերը (գազելներ), բնության նկարագրությունը։

Իբն ալ-Մութազը հին արաբական պոեզիայի իսկական գիտակ էր՝ անընդհատ զարգացնելով իր ավանդական պատկերները, որոնք կանոնական դարձան միջնադարում։ Միևնույն ժամանակ, նա ուշադրություն դարձրեց 8ից 9-րդ դարերի բանաստեղծների կողմից արաբական պոեզիայում ներդրված նոր ոճին։

Իբն ալ-Մութացայի վերափոխման եղանակն անթերի է ճաշակով և շնորհքով, և նրա լեզուն օժտված է ամենահարուստ երևակայությամբ։ Այս բանաստեղծի աշխատանքը համարվել է նրա ժամանակակիցների կողմից և մինչ օրս մնում է արաբական պոեզիայի գագաթնակետերից մեկը։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. «ИБН АЛЬ-МУТАЗЗ • Большая российская энциклопедия - электронная версия». bigenc.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 28-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 1-ին.
  3. «Абдуллах ибн Аль-Мутазз». www.livelib.ru. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 1-ին.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]