Don
| rusce Дон | |
.jpg) Rěka Don w oblasći Woronjež | |
| ćeče přez | južnu Rusku |
| žórło | blisko Nowomoskowska na Srjedźoruskej plaće (54° 1′ 15″ S, 38° 16′ 36″ W54.02083333333338.276666666667 ) |
| wysokosć | 180 m |
| wuliw | za Rostowom do Azowskeho morja (47° 3′ 39″ S, 39° 17′ 15″ W47.06083333333339.2875Koordinaty: 47° 3′ 39″ S, 39° 17′ 15″ W ) |
| wysokosć | 0 m |
| spad rěki | 0,096 m/km |
| rěčina | Woronjež, Manyč |
| dołhosć | 1870 km |
| přestrjeń rěčiny | 422.000 km² |
Don (rusce Дон) je 1870 kilometrow dołha rěka w južnej Ruskej, kotraž so na srjedźoruskej plaće blisko Nowomoskowska w Tulskej oblasći wužórli a za Rostowom do Azowskeho morja wuliwa. Don je štwórta najdlěša rěka w Europje.
Don bě hižo starym Grjekam pod mjenom Tanais znaty a płaćeše hač do 17. lětstotka jako wuchodna hranica Europy. Wot časa carja Pětra Wulkeho hraješe rěka za Rusku wažnu rólu jako přistup k Srjedźnemu morju.
Běh
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Žórła přitokow Dona namakaja so něhdźe 150 kilometrow južnje Moskwy na srjedźoruskej plaće. Wot tam běži rěka najprjedy do južneho a pozdźišo do juhowuchodneho směra. Při hornim běhu leži wulkoměsto Woronjež, hdźež so rěka ze samsnym mjenom z Donom zjednoći. Za wuliwom rěki Ilowlja we Wolgogradskej oblasći wobroći so Don do juhozapadneho směra. Na tutym wotrězku je jenož 40 kilometrow wot dale na wuchodźe běžaceje Wolgi zdaleny. Něhdźe 300 kilometrow dołhi Zimljanski spjaty jězor je z lěta 1952 přez Wolgo-Donski kanal z najwjetšej europskej rěku zwjazany. Kanal zwjazuje tak přez rěčny system Dona Čorne morjo z Kaspiskim, Baltiskim a Běłym morjom. Něhdźe 150 kilometrow za wuliwom z Ukrainy pochadźaceho Donjeca a za milionowym městom Rostow twori Don 340 km² wulki delta a wuliwa so do Azowskeho morja.
Na 1360 wot 1870 kilometrow je Don pławny.
Hlej tež: Nastawki wo při Donje ležacych sydlišćach
Wotkaz
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Don – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow