Jump to content

Fodreayrtan

Ass Wikipedia.
Cochaslys leah jeh fodreayrtan Ollanagh ayns 1624.
Fodreayrtanyn mooarey noa-emshiragh ayns Atacama Large Millimeter Array 'sy Çhillee.

Ta fodreayrtan çheet er saase ta ymmydit dy akin reddyn foddey voin rere y cur-magh, y soo, ny yn aahoilshaghey oc jeh'n ghoulraght lectro-vagnaidagh.[1] Hoshiaght, she greie hooilley v'eh va gymmydey sooillagyn, scaaneyn cruillit, ny covestey jeh'n red shen dy chur shilley er reddyn foddey voin – ny fodreayrtan sooilley. Jiu, ta'n fockle "fodreayrtan" ymmydit da ram saaseyn as ad jargal cronnaghey ardjyn eigsoylagh jeh'n spectrum lectro-vagnaidagh, as ayns cooishyn er lheh, sorçhyn dy vrahderyn elley.

Va ny chied odreayrtanyn obbree nyn vodreayrtanyn aascellagh lesh sooillagyn as v'ad ynlit 'sy Çheer Injil ec toshiaght y 17oo eash. V'ad ymmydit da ymmydyn thallooinagh as da'n rollageydys.

Va'n chied odreayrtan aahoilshee, ta gymmydey scaaneyn ta haglym as dy yeeraghey yn sollysh, ynlit ayns kuse veg dy yeihaghtyn lurg y chied odreayrtan aascellagh.

'Sy 20oo eash, va ram sorçhyn jeh fodreayrtanyn noa ynlit, goaill stiagh y fodreayrtan radio ayns ny 1930yn as y fodreayrtan fo-yiarg ayns ny 1960yn.

Imraaghyn

[reagh | edit source]
  1. "Telescope". The American Heritage Dictionary. Er ny hashtey veih’n lhieggan bunneydagh er 11 March 2020. Feddynit magh er 12 Jerrey Souree 2018.

Kianglaghyn magh

[reagh | edit source]