Itihas
Romi
|
|
Itihas mhollear monxachea on'nyosadaronn onnbhovanche bhaddar. Itihas mhollear fokot bhutkavixim zannun gheup nhoi, tor vortomanant kitem ghoddtta hattoi niall korop.Itihas hem monxan xenkddeamni vorsambhitor ji udrogot kelea ti mejpache ek sadhon. Hem sadhon amkam bhontkallantlea ghoddnnukancho orthobodh korta, vortomanokall sudaropavixim zag haddop, ani fuddem kitem ghoddttolem hachi sulus dita. Takalagun ani khoinchea gozali fattlean vochchem, khoinchi gozal tokheuchi ani khoinchi ttallchi hem somzunk xoktat.Eka orthan itihas mhollear ginean divp xikoupi totvoginean. Itihas hachoch orth choukoxi, sonxodhon, niallop ani onvexonn. Itihas ghoddnnukanchea karnnanchi torkoxud'dh somzaunni, tanchi poristhiti ani prokria hea gozalinchea gineanakhatir bhutkallachea vastoutecho ghetil'lo sod.
Itihas rajki, somajik, orthik, samskritik ani mansik mud'de axil'leo soglleo on'nyosadaronn ghoddnnukom motint gheta. He bhair bhovo upegachi tharil'li voigoneanik udrogot,ginean ani xokt, sot pottoun divpi kolatmok mokh, sobitokai ani dhadoskai ani amkam samskritik, tatvik ani dhormik nodren girest korpi boud'dhik udrogot hanchi somikxok nodren nond gheta.
Itihas monxak xanno korta. To xoktiche ronzon korta, somjikai vaddoita ani bore gunn ghott korta. Monis zatin jem jem kelam ani mhollam, tamnni koxe teron vichar kela hachi foddnnixi mhollear itihas. Itihasacho mukhel vixoi mhollear vichar. Amkam bhotkall dixtti poddna, punn bhutkallachem morm' amkam melltta ani hem morm' itihasik naikanchem charitry ani kortup ghoddoupak karnnibhunt asta. Him kortupam somazant raupi monxamni kel'li axil'lean somaz ho itihasacho ek kendrobindu zaun asa. Rasoull ghoddnnuko, rasoull protikria,srizonoxil vichar ani somazoxilota him itihasachim chotu:sutram.
Kaim zannanchea motan itihas mhollear vhoddvhodd monxanchim choritram ani bud'dh, oxok, jezu,mohm'mod va gandhi sarkilea vhodd monxanchim kaream. Kaim zannanchea motan itihas mhollear bhotkallatolem rajkaronn. Kaim zann itihasacho onvoyarth laitana rajkaronnantlea xasnachyai fuddem axil'lea lokankodden pautat. Oxe toren voilea pamvddeavoilean sokoilea pamvddeacher ani kendri-i odhist'teuylean thollavea karbharakodden itihasacho sombond laup zata. Monxache svotontrotayecho alekh itihas vachta. Jen'na samrajeam ubim kelim tacheaporos jen'na suvichar mukhar aile ani itsaxktichi muktotai zali, to kall ani tea kallantleo ghoddnnuko heo vhodd itihasik ghoddnnuko asat.
Itihas hem khorem bud'dhipramannyovadi vigonean ani hem vigonean monisozatichi udrogot mejpachem ek porinnam' asa. Hem vigonean monxan zonauram ani suknnim, prithvi ani vayu hancher koxem ek porinnam' asa. Hem vigonean monxan zonauram ani suknnim, prithvi ani vayu hancher koxem probhutv melloilem? tanne chondrimacher koxi zhompoi marli? mhasagoracho toll sodpachi xokt taka koxi mell'lli, nokhetram ani gireanchem ginean mellun tanchi viskottaunni korpachi tank taka koxi aili? hachem puraiponnan vornnon korta. Tem amchea dolleam'mukhar monxachi xotmanasaun cholot ayil'li yatrai ubi korta ani udrogotichea choddot vochpi pamvddeacher zamnni jinn pauyli ani apnnaporos unch pamvddeachem jivit fuddle yeupi pillgemukhar zamnni dourolem tanchea yotnanchi zannvikai dita. Ti monxache udrogotichi ek kanni, kola ani sahity,totvoginean ani dhorm', sahos ani monxachem jinnentlea sogllea sadheanchi ani opesanchi ek ganthon. Itihas mhollear totvopronnalincho udoi ani ost, kolponavixv ani bud'd, borem ani vaitt hanche modim zhuzotleanchem charitry ani kortup, soty ani nyai hankam somajik proxasonant haddpacho ek songhrx. Ho itihas monxak ‘somskritayo’ namvachea pod'dhotoxir somazavixim mhaiti dita.
Itihas mhollear samany monxak boro zaupachi rajyokrteank mhan zaupachi dekh divpi fokot nintisutram nhoim; punn monxache udrogotiche xokticho ani cholloullicho akar dika dakhoupi to ekh obheas. Monxachi monxakodden axil'li somzakai ho itihasacho vixoi asa. Atmonixtthoponnan uktait zalear itihas mhollear monxache somvedonoxilotent cholpi ghoddnnuko. Vostuvixtthoponnan vichar korit zalear itihas mhollear monxache somvedonoxilotentlean toyar zal'lea khasa ghoddnnukanchem ek natty. Monis va raxttram hanche disoptt'tte veuhar sodakall bodlot astat, taka lagun itihas mhollear gotimanota axil'lem totvoginean, jem ekuch sot totvoginean ani sot mansoxastr zaun asa. Haka lagun odhibhoutik sahiteachea vhoddlea dongramporos itihalachi kaim panam monxachea monacher chodd ujvadd ghaltat.
Itihasant tea tea dexache totvopronnalicho va kallacho rong bhorsupacho ek provah dixtti poddtta. Grikamni itihasak bud'dhipramannyovadi kelo, romon lokamni tanka rajki kelo, igrjin taka noitik kelo, zormon lokamni tanka chodd tatvik kelo, marksovadeamni bhoutikovadi,frenchamni somazovadi ani brittixamni taka samrajyovadi kelo. Itihasavixim orob mot, chini mot ani bharti-i mot hem vegvegollem asa. Kaim lok itihasant mulyovidhanam (value judgements) bhorxitat. Muleankon, porikxonn ani monxacho ani ghoddnnukancho kel'lo niall hakalagun itihas ani totvoginean hancho lagincho sombond asa. ‘bori’ hachea motan itihas mhollear vigonean, tacheporos kaim unnem-i nhoi va chodduy nhoi. Kaim vicharountachea motan sogllo itihas ho bhut ani vortoman hanche modlo sompnaxil'lo ek somvad. Tanchea motan ho somest itihas vortomanokalin. Karonn monxacho svobhavo tosoch urta ani bhauna, karnnam,poristhiti, monsviponna ani itihasik goti gunnan nhoi tor fokot promannan bodlota.