Yvyáfrika
| Tavakuairetã Yvyáfrika | ||||
|---|---|---|---|---|
| Tetã oĩva Áfrika Joajúpe | ||||
| ||||
|
Tetã ñe'ẽ akã: !ke e: ǀxarra ǁke (ǀxam: 'Teko joaju teko opaichaguápe') | ||||
|
Tetã Momorãhéi: National Anthem of South Africa (Ingleñe'ẽ: «Yvyáfrika Retã Momorãhéi») | ||||
.svg) | ||||
| Tavusu |
Ciudad del Cabo (tetã amandaje) Pretoria (tetã ruvicha) Bloemfontein (tetã tekojoja ruvicha) | |||
| Táva tuichavéva | Johannesburgo | |||
| Ñe'ẽnguéra | Ingleñe'ẽ, afrikáans, sulu, xhosa ha 7 ambuéva | |||
| Tetãygua réra | Yvyafrikagua | |||
| Tekuái reko | Tavakuairetã amandajerapépe | |||
| Tendota Ombuekoviáva |
Cyril Ramaphosa David Mabuza | |||
| Tetã Amandaje | Parlamento de Sudáfrica | |||
| Sãso • Yvyáfrika Joaju • Estatuto de Westminster • Tavakuairetã |
Tavetã Joaju pegua 31 jasypo 1910 11 jasypakõi 1931 31 jasypo 1961 | |||
| Yvy apekue | Ñemoĩha 25.º | |||
| • Opaite | 1 219 090[1] km² | |||
| • Y (%) | Escasa | |||
| Tembe'y | 5244 km[1] | |||
| Y rembe'y | 2798 km[1] | |||
| Yvyty yvatevéva | Mafadi | |||
| Ava hetakue | Ñemoĩha 25.º | |||
| • Hetakue | 60 110 000[2] hab. (est. 2019) | |||
| • Typy'ũ | 48,21 hab./km²* | |||
| PIB (PPA) | Ñemoĩha 31.º | |||
| • Opaite (2021) | USD 861 929 mill.[3] | |||
| • Per cápita | USD 14 239 (89.°)[4] | |||
| PIB (nominal) | Ñemoĩha 32.º | |||
| • Opaite (2021) |
 USD 415 315 mill.[5] | |||
| • Per cápita |
USD 6 861 (82.°)[6] | |||
| IDH (2020) |
0,709 [7] (114.º) – Alto | |||
| Viru |
Rand (R, ZAR) | |||
| Ára | UTC 2 | |||
| • Arahakúpe | Ndaipóri | |||
| ISO Jehero | 710 / ZAF / ZA | |||
| Tetã renda tee Ñandutíme |
.za | |||
| Tetã pumbyry papapy |
27 | |||
| Tetã puhoe papapy |
S8A-S8Z | |||
| Tetã aviõ papapy | ZS, ZT, ZU | |||
| Mba'yrumýi papapy tee | ZA | |||
| COI Jehero | RSA | |||
| Opaite Tetã Yvýgui | ||||
| [editar datos en Wikidata] | ||||
.svg)
Yvyáfrika térã Ñemby Áfrika[8] (héra tee niko Tavakuairetã Yvyáfrika), ha'e peteĩ tetã hekosãsóva, oĩva Áfrika Joajúpe, ojejuhúva Áfrika vore ñembyguápe ha ojejokuáiva peteĩ tavakuairetã amandajerapépe ramo. Ijyvy apekue oñemohenda porundy tetãvore rupive. Ko tetã ningo itavusu mbohapy: Pretoria, ojejuhuhápe tetã ruvicha; Bloemfontein, oĩhápe tetã tekojoja ruvicha; ha Ciudad del Cabo, omba'apohápe pe tetã amandaje. Upéicha avei, ko tetã itáva tuichavéva hína Johannesburgo, hi'arive, kóva niko oĩ umi 40 táva tuichavéva apytépe Yvy apekuépe.[9]
Yrembe'y pukukue niko 2798 kilómetro umi paraguasu Atlántiko ha Índiko rupi.[10]Ijerére ojejuhu yvate gotyo Namívia, Votusuána ha Simbávue, kuarahyresẽ ngotyo ojejuhu Mosambíke ha Esuatíni, oĩ avei tetã Lesóto ojejuhúva Yvyáfrika apytépe.[11]
Yvyáfrika herakuãite iñarandupy ha ijeroviapy opaichagua, iñe'ẽ tee hetaitéva (11 ñe'ẽ he'iháicha Yvyáfrika Léi guasu), mokõi ñe'ẽ oúva Európagui: Afrikáans, ñe'ẽ oúva neelándañe'ẽgui, ha ingleñe'ẽ.[12] Ko tetã ijypykuekuéra opaichagua avei. Amo 79,5 % opaite Yvyáfrika retãyguágui ikambáva, ijypykuekuéra ou te'ýi opaichaguágui oñe'ẽva vántu ñe'ẽnguéra iñambuéva, porundy umívagui ko tetã iñe'ẽ tee hína. Upéicha avei ojehecha heta umíva ijypykuekuéra Europagua ha Indiagua.
Ko tetã oĩ umi omboypýva Áfrika Joaju ha ONU apytépe. Upéicha avei oĩ Tetãnguéra Ñembojoajúpe, G77-me, G20-pe, BRICS atýpe ha heta ambuéva.
Mandu'apy
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]- ↑ 1,0 1,1 1,2 CIA. «Sudáfrica - Geografía - Libro Mundial de Hechos». Ojehechákuri árape: 17 de febrero de 2017.
- ↑ https://www.worldometers.info/world-population/south-africa-population/
- ↑ Fondo Monetario Internacional (Febrero de 2020). «Base de datos de perspectivas de la economía mundial (PIB PPA)».
- ↑ Fondo Monetario Internacional (Febrero de 2020). «Base de datos de perspectivas de la economía mundial (PIB per cápita PPA)».
- ↑ Fondo Monetario Internacional (Febrero de 2020). «Base de datos de perspectivas de la economía mundial (PIB Nominal)».
- ↑ Fondo Monetario Internacional (Febrero de 2020). «Base de datos de perspectivas de la economía mundial (PIB per cápita Nominal)».
- ↑ «Human Development Report» (en inglés) (PDF). Programa de las Naciones Unidas para el Desarrollo (2020). Ojehechákuri árape: 15 de diciembre de 2020.
- ↑ «Sudáfrica o Suráfrica.». Fundéu.
- ↑ Principal Agglomerations of the World
- ↑ CIA. «The World Factbook > CoastlineArchive copy» (en inglés). Archivado desde el original, el 2017-07-162017-07-16. Ojehechákuri árape: 2 de enero de 20122022-01-23.
- ↑ britannica.com. «Lesotho: Year In Review 1996» (en inglés). Encyclopædia Britannica. Ojehechákuri árape: 2 de enero de 2012.
- ↑ South Africa facts Tembiecharã:Wayback
Joajuha
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
|
Angola | Arhélia | Cháde | Ehíto | Erityréa | Eswatini | Etiopía | Gámbia | Gána | Gavõ | Ginéa | Ginéa Ekuatogua | Ginéa Mbisáu | Jimbúti | Kamerũ | Kávo Véyde | Kéña | Komóra | Lesóto | Livéria | Lívia | Maláui | Mali | Mandagaka | Marfil Rembe'y | Marruéko | Maurísio | Mauritáña | Mosambíke | Mbenĩ | Namívia | Nihéria | Níher | Rruánda | Sámbia | Santo Tome ha Príncipe | Séichele | Senegal | Siérra Leõ | Simbávue | Somália | Sudano | Tavakuairetã Kóngo | Tãsáña | Tetã Jekopytyjoja Kongo | Tetã Mbyteafrikagua | Tógo | Tunísia | Ugánda | Votusuana | Vukína Fáso | Vurundi | Yvyáfrika | Yvy Sundã |