Eho kuatia retepýpe

Mano

Emoambue joajuhakuéra
Vikipetãmegua
A 17th century painting of various objects, the most prominent of which is a human skull.
Yvypóra akã kangue is used universally as a symbol of death.

Mano ha'e tekove paha; mba'e ndaikatúiva oñemboguevi ojehúva opávo oimeraẽ tekove rete ñemboguata omomba'apóva peteĩ oikovévape.[1] Oikovéva retekue oñepyrũ oñembyai omano riremi.[2] Opaite umi oikovéva sapy'ánte ha ojejoko'ỹre omanokuaáta. Oĩ umi oikovéva, ha'eháicha medúsa nomanóiva (Turritopsis dohrnii), nomanói itujaitévo, hákatu omanokuaa gueteri ambueháicha ndaha'éirõ itujaitégui.[3] Peteĩ mba'e ndojehechakuaáiva peteĩ oikovéva ramo, ha'eháicha peteĩ víru, ikatu oñehundipa térã oñemboguete ha katu ndaikatúi ja'e omanoha, peteĩ víru ndojehechakuaáigui peteĩ oikovéva ramo.[4]

Sa'ary XXI ñepyrũ jave, ojeipapa amo 56 sua tapicha omanóva ary ha ary. Hetave omano iñe'ãrasýgui, ápe oĩ umi mba'asy ombyaíva ñande korasõ ha omopa'ãva ñande ruguy rape.[5] Yvypóra ombopukukuaa hekove pukukue, ndaha'éiramo jepe opa árape guarã, ho'u porãitévo, oguejývo caloria ha ojetepysóvo.[6]

Ojehechakuaáma hasyha jaikuaaporã hag̃ua omanoite peteĩ tapicha. Ñepyrũme, ojehechakuaa omanoha peteĩ tapicha naipytuhẽvéirõ ha iñe'ã ndaipuvéima, kóva hína ojehechakuaa gueteri mano clínico ramo.[7] Upéicharõ jepe, ojeguerojera rire ñemoingove jey ñe'ã ha ñe'ãvevúi ñemomba'apo rupive (RPC, héra karaiñe'ẽgui: reanimación cardiopulmonar) sapy'ánte oñemboguevikuaa upe mano clínico, ojeguerekóramo opa mba'e tekotevẽva ñemoingove jeyrã.[8] Apytu'ũ mano oiko porãve oñemyesakã hag̃ua omanópa peteĩ tapicha, hákatu nde'iséi peteĩ mba'e añónte. Oĩ he'íva oñemboguete va'erãha opaite apytu'ũ rembiapo. Oĩ ambue oguerovia oĩramo jepe apytu'ũ rembiapo michimĩ, okañypáma tapicha mandu'a, rekotee ha jepy'amongeta, ha upéva noñemboguevikuaái, upéicharõ ojehechakuaa va'erã omanohague.[9] Leikuéra he tekome'ẽ kuatiápe sapy'apy'a ojeiporu ko apytu'ũ mano omyesakã hag̃ua mano.[10] Jepivénte ojejuhu va'erã mba'érepa omano, ha upévare oñeikytĩ va'erã omanóva retekue ha oñehesa'ỹijo va'erã mba'épa ojehecha.

Heta arandupy ha jeroviapy oguerovia oĩha mano rire tekove ikatuhápe oiko oñembohovakéva mba'épa ojapo tapicha hekovépe, imarangatúrõ térã iñañárõ. Upéicha avei ojehecha opaichagua ogueromandu'áva omanóvare ha oñangarekóva hetekuére, taha'e ha'éva oñembyatývo hapichakuéra oñoty térã ohapy hag̃ua hetekue.[11]

Mandu'apy

[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
  1. ↑ Tembiecharã:Dictionary.com
  2. ↑ Human body decomposition. Amsterdam: Elsevier. 2016. ISBN 978-0-12-803713-3. OCLC 945734521. 
  3. ↑ „Transcriptome Characterization of Reverse Development in Turritopsis dohrnii (Hydrozoa, Cnidaria)“. G3: Genes, Genomes, Genetics, 9 (12), 4127–4138 (1 December 2019). DOI:10.1534/g3.119.400487. ISSN 2160-1836. PMID 31619459. 
  4. ↑ Essential Human Virology. Elsevier Science. 2016. p. 6. ISBN 978-0-12-801171-3. 
  5. ↑ „Causes of death“. Our World in Data (February 2018). 
  6. ↑ „Extending Healthy Life Span—From Yeast to Humans“. Science, 328 (5976), 321–326 (April 16, 2010). DOI:10.1126/science.1172539. PMID 20395504. 
  7. ↑ Defining Death: A Report on the Medical, Legal and Ethical Issues in the Determination of Death · Part 34. The Commission. 1981. p. 63. https://books.google.com/books?id=fd3sFRTejuIC. Consultado el 19 March 2023. 
  8. ↑ Leadership Education and Training (LET 1). United States Department of the Army. 1999. p. 188. https://books.google.com/books?id=YLdfpIvnkZQC&q=CPR. Consultado el 19 March 2023. 
  9. ↑ Death: Beyond Whole-Brain Criteria (1st edición). Springer. 2011. pp. 77, 125. ISBN 978-94-010-7720-0. 
  10. ↑ Tembiecharã:Dictionary.com
  11. ↑ Newcomb, Tim (October 17, 2019). "7 Unique Burial Rituals Across the World."
Ko marandu ou "https://gn.wikipedia.org/w/index.php?title=Mano&oldid=131853" pegua