Xil Ríos

Xil Ríos
Biografía
Nacemento	(gl) Xosé Antón Xil Ríos ; 1948 (75/76 anos); Moaña, España
Actividade
Ocupación	músico, cantante, compositor
Período de actividade	1971 -
Xénero artístico	Música pop, folk, música latina e pop rock
Instrumento	Guitarra e voz

Xosé Antón Xil Ríos, coñecido artisticamente como Xil Ríos, nado en Moaña en 1948,^[1] é un cantante, compositor e cantautor galego.

Traxectoria

Provén dunha familia mariñeira. Comezou a súa traxectoria en 1971 no Festival Dorna de Vigo onde quedou segundo, tras Joan Baptista Humet, co tema "Un anaco de pan". O seu primeiro sinxelo estreouse no Festival do Viño do Condado de 1972. Nel destaca o tema "Nosa Galicia", no que trata o problema da emigración. Tralo éxito deste tema, a primeira canción que el compuxo, foi bautizado polo escritor galego Xosé María Castroviejo como o rapsoda de Moaña.

Outro tema salientábel é "Aos meus amigos", vetado na televisión española durante o franquismo debido á súa temática reivindicativa dos dereitos mariñeiros.

En 1973 gañou o Primeiro Premio e o Premio da Crítica no Festival do Miño. Cómpre destacar o contido social e crítico das letras de Xil Ríos, contemporáneo doutros autores como o colectivo Voces Ceibes.

En 2004 publica o disco Vai e vén, que constitúe o seu maior achegamento ao folk. Nel colaboran artistas como Xosé Manuel Budiño, Susana Seivane ou Uxía Senlle.

En 2008 2001 Producciones Artísticas SL elabora o recompilatorio 15 cancións de ouro de Xil Ríos, unha escolma simbólica da súa traxectoria.

O traballo Son da Alma (2010) explora a fusión entre os ritmos latinos e a música tradicional galega. Nel colaboran músicos do talle de Willy Mondeja.

Vida persoal

Ademais da vertente musical, Xil Ríos traballou como hostaleiro na súa localidade natal, Moaña.^{[Cómpre referencia]}
Foi futbolista moitos anos e chegou a presidente do Moaña F.C.. ^{[Cómpre referencia]}

Publicacións musicais

Sinxelos

Un anaco de pan / A parranda (1972)
Nosa Galicia / A os meus amigos (1972)
Miña Maruxiña / El viento canta conmigo (1973)
A figueira / Así es la tierra mía (1973)
Vamos a beillar / Miña nena (1974)
Os mariñeiros / El pregonero (1974)
Miña rapaciña / Galeguiños (1975)
Nunca cambiarás / Querida mía (1976)
Trouleada / Outono (1979)
Xirarei / O San Blas (1980)
Giraré (Xirarei) / Mar adentro (Mar adiante) (1980)
A rapaciña galega / Vello compañeiro (1980)
Tan ta ran tan / Cantiga de cegos (1981)
Rapaciña bonita / Miña compañeira (1985)
De carallada / Morena (1987)

Álbums de estudio

Xil Ríos (1974)
Xirarei (1980)
Tan ta ran tan (1981)
Rapaciña bonita(1985)
De carallada (1987)
Ledicia (1988)
Nosa Galicia (1991)
Romería galega (1992)
Que non decaia (1992)
Ai María, María (1992)
Baila (1995)
O mellor de Xil Ríos (1996)
Meu país (1999)
Que non decaia (2003)
Vai e vén (2004)
O mellor de Xil Ríos. Vol. II (2005)
15 cancións de ouro de Xil Ríos (2008)
Son da alma (2010)
Xil Ríos. Pack 2x1 (2013)

Selección das publicacións colectivas

Los mejores cantantes gallegos (1974)
Recordo de Galicia (1975)
Cancionero popular gallego (1989)
Galicia Nai (con Xoán Rubia, 1992)
A gran escolma da música galega. Solistas (1993)
Así é a miña terra (1999)

Notas

↑ "Xil Ríos" en Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada

Véxase tamén

Ligazóns externas

Web oficial de Xil Ríos
Entrevista co gallo do lanzamento do disco Son da alma (PAI Música 2010)
Videoclip do tema Xa caerá, disco Son da alma (PAI Música 2010)
Consello da Cultura
Crítica do disco Que non decaia en La voz de Galicia
Intervención de Xil Ríos como orador no acto "Arte na illa":
Interpretación na TVG do tema "Xirarei"
Xil Ríos en discogs.com (en inglés)

[GEG-1] "Xil Ríos" en Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada

[1]