Wikipedia:Efemérides destacadas/Decembro

Xaneiro - Febreiro - Marzo - Abril - Maio - Xuño - Xullo - Agosto - Setembro - Outubro - Novembro - Decembro

Hoxe é martes, 26 de novembro de 2024

1 de decembro (ver • editar)

1640, Xoan IV é coroado Rei de Portugal, fronte ó rei español Filipe IV, provocando unha guerra de independencia con España.
1919, Lady Astor convértese na primeira muller en tomar posesión como deputada no Parlamento británico.
1977, derrógase en España a censura previa cinematográfica.
1979, morre Eduardo Blanco Amor (n. 1897), escritor e xornalista galego.
1990, as dúas bocas do túnel baixo o Canal da Mancha quedan unidas ó atoparse os obreiros dunha e doutra sección. Francia e Inglaterra quedan unidas por terra.
2002, unhas 200.000 persoas maniféstanse en Compostela, convocadas polo movemento Nunca Máis (na imaxe), para esixir dignidade e dimisións pola incompetencia dos gobernos galego e español na catástrofe do Prestige.

Hoxe é o Día Mundial da Loita contra a SIDA.

2 de decembro (ver • editar)

1547, morre Hernán Cortés, conquistador de México.
1805, as tropas francesas de Napoleón derrotan as aliadas de Austria e Rusia en Austerlitz.
1814, morre o Marqués de Sade (na imaxe), escritor francés.
1915, Albert Einstein publica a teoría xeral da relatividade.
1923, nace Maria Callas, soprano grega, a máis famosa cantante de ópera do período de posguerra.
1931, Federico García Lorca presenta un modelo de teatro itinerante, A Barraca, para popularizar o teatro na España rural.
1971, a sonda Mars 3 é o primeiro vehículo que se pousa en Marte.

Hoxe é o Día Internacional para a Abolición da Escravitude.

3 de decembro (ver • editar)

1083, nace Ana Comnena, princesa bizantina e unha das primeiras mulleres historiadoras occidentais.
1800, aplícase, por primeira vez en España, a vacina contra a varíola (descuberta en 1796).
1894, morre Robert Louis Stevenson, novelista escocés (n. 1850).
1919, morre Pierre-Auguste Renoir (na imaxe), pintor impresionista francés (n. 1841).
1967, o cirurxián Christiaan Barnard realiza o primeiro transplante de corazón na universidade surafricana de Capetón. O paciente, Louis Washkansky, sobreviviu 18 días.
1984, en Bhopal, na India, un escape de gases tóxicos nunha planta de pesticidas da empresa Union Carbide causa a morte de miles de persoas.
1992, o petroleiro grego Aegean Sea naufraga fronte a Coruña provocando un vertido dunhas 80.000 toneladas de cru.

Hoxe é o Día Internacional das Persoas con Discapacidade e o Día Internacional do Éuscaro.

4 de decembro (ver • editar)

1679, morre Thomas Hobbes, filósofo inglés, teórico do absolutismo (n. 1588).
1711, nace Bárbara de Braganza, raíña consorte de España e infanta de Portugal.
1866, nace Wassily Kandinsky, pintor ruso, autor das primeiras obras abstractas (m. 1944).
1982, morre Louis Aragon, poeta e escritor francés que participou no dadaísmo e no surrealismo (n. 1897).
1993, morre Frank Zappa, músico e compositor estadounidense (n. 1940).
1993, primeira acción dos GAL (Grupos Antiterroristas de Liberación).
1996, lanzamento da Mars Pathfinder (na imaxe) coa misión de explorar Marte.

5 de decembro (ver • editar)

1791, morre Wolfgang Amadeus Mozart, compositor austríaco (n. 1756).
1926, morre Claude Monet (na imaxe), pintor impresionista francés (n. 1840).
1930, a Real Academia Española da Lingua acepta o feminino para os substantivos que designan profesións ou cargos.
1933, fin da Lei Seca nos Estados Unidos de América, instaurada 13 anos antes.
1963, o Concilio Vaticano II aproba a introdución das linguas modernas na liturxia por medio da Constitución Sacrosanctum Concilium.
1979, morre Sonia Delaunay, pintora deseñadora francesa, nada en Ucraína. (n. 1885).
1987, o cargueiro Cason, con 1.100 toneladas de produtos tóxicos, sofre un accidente nas costas de Fisterra.

Hoxe é o Día Internacional do Voluntariado e, en Tailandia, o Día do Pai.

6 de decembro (ver • editar)

1768, publícase a primeira edición da Enciclopedia Británica (na imaxe).
1904, o presidente Theodore Roosevelt declara que os Estados Unidos son o "xendarme de América latina".
1905, o senado francés aproba a separación entre a Igrexa e o Estado en resposta ás críticas do Papa Pío X.
1922, publícase a novela Ulises, de James Joyce (1882 - 1941).
1932, en Barcelona constitúese o Parlamento de Cataluña; Lluís Companys é elixido presidente.
1978, apróbase en referendo a Constitución española, co 87% dos votos a favor.

Hoxe é o Día da Constitución española en España e o Día da Independencia en Finlandia (1917).

7 de decembro (ver • editar)

43 a. C., é asasinado Cicerón (na imaxe), filósofo, escritor e político romano.
1493, Cristovo Colón funda a primeira cidade occidental no novo mundo e bautízaa como Isabela, hoxe Santo Domingo de Guzmán.
1873, nace Willa Cather, escritora estadounidense gañadora do Premio Pulitzer en 1923.
1888, John Boyd Dunlop, veterinario escocés (1840-1921) patenta o pneumático con cámara de aire.
1924, nace Mário Soares, presidente de Portugal entre 1986 e 1996.
1941, os xaponeses bombardean Pearl Harbor, o que obriga os estadounidenses a intervir na segunda guerra mundial.
1985, morre Robert Graves, escritor inglés.

Hoxe é o Día Internacional da Aviación Civil

8 de decembro (ver • editar)

65 a. C., nace o poeta Quinto Horacio Flaco.
1813, Ludwig van Beethoven estrea a Sétima Sinfonía.
1854, o Papa Pío IX proclama o dogma da Inmaculada Concepción, que afirma que a Virxe María naceu sen pecado orixinal.
1941, durante a Segunda Guerra Mundial, Estados Unidos declara a guerra a Xapón polo seu ataque a Pearl Harbour.
1978, morre Golda Meir (na imaxe), primeira muller en chegar a primeira ministra de Israel e cuarta do mundo en alcanzar ese cargo.
1980, Mark David Chapman asasina en Nova York ó Beatle John Lennon.
1991, os líderes de Rusia, Belarús e Ucraína deciden disolver a URSS e crear a Comunidade de Estados Independentes.

Hoxe é o Día da Inmaculada Concepción para os católicos.

9 de decembro (ver • editar)

1706, morre Pedro II de Bragança, rei de Portugal, alcumado O Pacífico.
1925, morre Pablo Iglesias (na imaxe), fundador do PSOE e da UGT (n. en Ferrol en 1850).
1931, apróbase nas Cortes a Constitución da Segunda República Española.
1936, son fusilados na Coruña os mártires de Brens.
1985, na Arxentina dítase sentenza condenatoria no Xuízo ás Xuntas Militares.
1989, morre Dolores Ibárruri "A Pasionaria", dirixente do PCE, nada en 1895.

Hoxe é o Día da Independencia en Tanzania (1961).

10 de decembro (ver • editar)

1815, nace Ada Lovelace (na imaxe), matemática e escritora británica coñecida principalmente por ser a primeira programadora do mundo.
1844, Horace Wells descobre as propiedades anestésicas do óxido nitroso.
1896, morre Alfred Bernard Nobel, químico sueco, fundador da institución que leva o seu nome (n. 1833).
1901, entrégase o Premio Nobel por vez primeira.
1948, a ONU proclama a Declaración Universal dos Dereitos Humanos na súa sede en Nova York.
1954, Ernest Hemingway obtén o Premio Nobel de Literatura.
1989, Camilo José Cela obtén o Premio Nobel de Literatura.

Hoxe é o Día da Constitución en Tailandia (1932) e o Día Internacional dos Dereitos Humanos.

11 de decembro (ver • editar)

1927, comeza o alzamento de Guangzhou en Guangzhou, China.
1941, durante a segunda guerra mundial, Alemaña e Italia declaran a guerra ós Estados Unidos.
1946, as Nacións Unidas crean UNICEF.
1958, o Alto Volta obtén de Francia o autogoberno.
1981, 900 persoas son asasinadas no Salvador durante o masacre de El Mozote.
1999, o concello de Pontevedra recoñece a Alexandre Bóveda (na imaxe) coa Medalla de Ouro da Cidade e a distinción de Fillo Adoptivo.

Hoxe é o Día da República en Burkina Faso (1958) e o Día do Tango na Arxentina.

12 de decembro (ver • editar)

1915, Yuan Shikai, presidente da República de China, reinstaura a monarquía e autoproclámase Emperador de China.
1925, Reza Pahlavi convértese en xa de Irán.
1939, durante a Guerra de Inverno (na imaxe), Finlandia derrota á Unión Soviética na Batalla de Tolvajärvi.
1941, durante a Segunda Guerra Mundial, Hungría e Romanía declaran a guerra a Estados Unidos e a India declara a guerra a Xapón.
1979, Rodesia cambia o seu nome polo de Cimbabue.
2007, o Parlamento Europeo proclama e asina a Carta de Dereitos Fundamentais, unha das principais innovacións do Tratado de Lisboa.

Hoxe é o Día da Independencia en Kenya (1963).

13 de decembro (ver • editar)

1545, comeza o Concilio de Trento en Trento, Italia.
1937, durante a Segunda Guerra Chinesa-Xaponesa remata a Batalla de Nanjing coa vitoria das tropas xaponesas, dando comezo o Masacre de Nanjing.
1959, Makarios III, arcebispo da Igrexa Ortodoxa Chipriota, convértese no primeiro presidente de Chipre.
1981, o xeneral Wojciech Jaruzelski declara a lei marcial en Polonia para impedir que Solidaridade desmantele o sistema socialista.
1996, Kofi Annan é elixido Secretario Xeral das Nacións Unidas.
2003, Saddam Hussein (na imaxe), ex-presidente de Iraq, é capturado preto de Tikrit polas tropas estadounidenses.

Hoxe é o Día da República en Malta (1974).

14 de decembro (ver • editar)

1542, María Estuardo é nomeada raíña de Escocia.
1799, morre George Washington, primeiro presidente de Estados Unidos
1911, Roald Amundsen (na imaxe) e o seu equipo son as primeiras persoas en chegar ó Polo Sur.
1939, a URSS é expulsada da Liga de Nacións.
1955, España e outros 14 países máis ingresan na ONU.
1981, Israel anexiónase os Altos do Golán trala guerra dos seis días.
1995, asínanse en París os Acordos de Dayton para rematar coas guerras en Iugoslavia.

15 de decembro (ver • editar)

1852, J. R. Hind descubre o satélite Talía.
1916, na primeira guerra mundial Francia vence na Batalla de Verdún.
1937, comezo da Batalla de Teruel na Guerra Civil Española.
1976, en España celébrase o referendo para a reforma política.
1994, versión 1.0 do navegador web Netscape Navigator.
2003, coa inauguración do tramo a Ferrol remata a construción da autoestrada AP-9 (na imaxe), despois de 30 anos.

16 de decembro (ver • editar)

1485, nace Catarina de Aragón (na imaxe), primeira muller de Henrique VIII de Inglaterra.
1902, nace o poeta español Rafael Alberti.
1917, nace Arthur C. Clarke, escritor inglés, autor de 2001, unha odisea do espazo, novela na que se baseou Stanley Kubrick para filmar a película homónima.
1928, nace Philip K. Dick, novelista estadounidense (m. 1982).
1965, morre William Somerset Maugham, escritor británico (n. 25 de xaneiro de 1874).
1990, Jean-Bertrand Aristide é elixido presidente de Haití despois de 30 anos de ditadura.
2003, en Barcelona o parlamento catalán elixe a Pasqual Maragall presidente da Generalitat de Cataluña.

Hoxe é o Día Nacional en Bahrain (1971), o Día da Vitoria en Bangladesh (1971) e o Día da Independencia en Casaquistán (1991).

17 de decembro (ver • editar)

1483, é executado en Mondoñedo o mariscal Pedro Pardo de Cela.
1770, nace Johann Wolfgang von Goethe (na imaxe), escritor alemán.
1903, en Kitty Hawk, Carolina do Norte (Estados Unidos), Orville Wright efectúa o primeiro voo controlado dun avión autopropulsado, o Flyer I, construído xunto co seu irmán Wilbur.
1987, morre Marguerite Yourcenar, escritora, primeira muller membro da Academia francesa.
1989, celébranse as terceiras eleccións ao Parlamento de Galicia.
2001, chegada da terceira expedición á Estación Espacial Internacional.

Hoxe é o Día Nacional en Bután (1907) e o Día da Edición, que conmemora o nacemento de Ánxel Casal.

18 de decembro (ver • editar)

1865, a escravitude (na imaxe) é abolida nos Estados Unidos de América.
1917, Vicente Risco pronuncia o seu primeiro discurso en galego, nun acto de apoio a Francesc Cambó.
1945, Uruguai convértese en estado membro da ONU.
1987, publícase Perl, linguaxe de programación deseñada por Larry Wall.
1997, sae á luz a versión 4.0 de HTML froito dos traballos do World Wide Web Consortium.
1999, morre Robert Bresson, cineasta francés, director de Pickpocket (1959) e L'Argent (1983).

Hoxe é o Día da República en Níxer (1958).

19 de decembro (ver • editar)

1808, remata a ocupación británica en Macau, que fora iniciada o 21 de setembro deste mesmo ano.
1915, morre Alois Alzheimer (na imaxe), neurólogo alemán que descubriu a enfermidade que leva o seu nome (n. 1864).
1944, publícase por primeira vez o xornal Le Monde en Francia.
1946, ten lugar a batalla de Cambedo, entre forzas hispano-lusas e guerrilleiros antifranquistas.
1963, Zanzíbar obtén a súa independencia como monarquía constitucional; o 26 de abril de 1964, logo do derrocamento do sultán, uniuse con Tanganika para formar o novo estado de Tanzania.
1972, o Apollo 17 regresa á Terra; a súa cápsula cae ó Pacífico ás 2:25 PM, non moi lonxe de Samoa, a 6,4 quilómetros do punto previsto.

20 de decembro (ver • editar)

1582, comeza a utilizarse o calendario gregoriano en Francia.
1852, nace Eugenia Osterberger, compositora galega do romanticismo.
1907, estréase o Himno galego na Habana
1959, as Nacións Unidas subscriben a Convención sobre os Dereitos Políticos da Muller.
1975, os últimos soldados españois abandonan o Sáhara Occidental tras a ocupación marroquí.
1989, EUA invade Panamá.
1999, remata a administración portuguesa en Macau (imaxe da bandeira).

21 de decembro (ver • editar)

1375, morre Giovanni Boccaccio (na imaxe), escritor e humanista italiano (n. 1313).
1471, os portugueses descobren a illa de San Tomé.
1898, Marie e Pierre Curie descobren o radio.
1940, sae á venda o primeiro número do Capitán América, personaxe de cómic creado en setembro de 1940 por Joe Simon, Jack Kirby e Martin Goodman para a revista Timely.
1937, estréase Brancaneves e os sete ananiños o primeiro filme de animación producido por Walt Disney Pictures.
2002, morre José Hierro, poeta español.

Hoxe é o solsticio de inverno no hemisferio norte e o solsticio de verán no hemisferio sur.

22 de decembro (ver • editar)

1849, a execución de Fiódor Dostoievski é cancelada no último segundo.
1876, nace en Prudencia Grifell, actriz e cómica mexicana de ascendencia galega.
1885, o samurai Ito Hirobumi convértese no primeiro Primeiro Ministro do Xapón.
1911, nace en Mondoñedo o escritor Álvaro Cunqueiro.
1938, Otto Hahn (na imaxe), do Instituto Kaiser de Berlín, e mailo seu equipo acadan a primeira fisión nuclear da historia.
1944, fúndase o Exército Popular Vietnamita para loitar contra a ocupación xaponesa.
1989, durante a Revolución Romanesa, Ion Iliescu proclámase presidente de Romanía rematando coa ditadura comunista de Nicolae Ceaușescu.

23 de decembro (ver • editar)

1881, nace Juan Ramón Jiménez (na imaxe), poeta español, Premio Nobel de Literatura en 1956.
1888, Van Gogh corta o lóbulo da súa orella esquerda.
1909, Alberte I sobe ó trono de Bélxica.
1954, os doutores Joseph Murray e J. Hartwell Harrison realizan con éxito o primeiro transplante de órganos entre humanos.
1976, o goberno das Filipinas e a Fronte Islámica de Liberación Moura firman un tratado de paz en Trípole, Libia.
1990, a República de Eslovenia vota a favor da secesión da República Federal Socialista de Iugoslavia.

Hoxe é o Aniversario do Emperador no Xapón.

24 de decembro (ver • editar)

1865, varios veteranos confederados da Guerra Civil Americana constitúen o Ku Klux Klan.
1906, primeira emisión de radio, que consistiu na lectura dun poema, un solo de violín e unha alocución.
1914, comeza a "Tregua de Nadal" durante a Primeira Guerra Mundial.
1968, a tripulación do Apollo 8 entra en órbita ao redor da Lúa (na imaxe), os primeiros humanos en logralo.
1979, a Unión Soviética invade o Afganistán en apoio do seu goberno.
2001, Sharon impide a Arafat a súa habitual asistencia á Misa do Galo en Belén.

Hoxe é Noiteboa.

25 de decembro (ver • editar)

1, nace Xesús de Nazaret en Belén, segundo a tradición cristiá.
1599, fúndase a cidade de Natal, capital de Río Grande do Norte, Brasil.
1642, nace Isaac Newton, físico e matemático inglés (m.1727).
1899, nace Humphrey Bogart, actor (m. 1957).
1977, morre Charlie Chaplin, actor (na imaxe).
1991, dimite Mikhail Gorbachev e desaparece a Unión de Repúblicas Socialistas Soviéticas.

Hoxe é Nadal.

26 de decembro (ver • editar)

1711, nace Xulia Clary, raíña consorte de España e muller de Xosé I de España.
1791, nace Charles Babbage, inventor dunha das primeiras calculadoras.
1898, Marie Curie anuncia o descubrimento dun novo elemento químico: o radio.
1977, morre Howard Hawks, director de cine nado en 1896.
1985, asasinan a Dian Fossey, investigadora da vida dos primates e defensora dos gorilas (na imaxe) e o seu hábitat.
1991, disólvese a Unión Soviética.
2004, un terremoto no Océano Índico provoca un tsunami que se converte nun dos máis mortíferos da historia moderna, matando entre 240.000 e 300.000 persoas.

27 de decembro (ver • editar)

1571, nace Johannes Kepler, astrónomo (m.1630).
1822, nace Louis Pasteur, científico francés (m. 1895).
1831, Charles Darwin embarca no HMS Beagle (na imaxe) nunha viaxe que duraría cinco anos, na que recalou nas illas Galápagos e que o levou a formular a Teoría da evolución.
1925, nace Michel Piccoli, actor francés.
1948, nace Gérard Depardieu, actor francés.
1978, España recupera a democracia despois de 40 anos de ditadura.

28 de decembro (ver • editar)

1065, fúndase en Londres a abadía de Westminster.
1394, morre María Anxelina Ducaina Paleóloga, quen se proclamou basilisa de Epiro desde 1384 ata 1385.
1836, España recoñece a independencia de México.
1895, os irmáns Lumière exhiben unha película ao público por vez primeira.
1978, publícase no BOE a actual Constitución Española (na imaxe).
1993, O Banco de España intervén o Banesto, dirixido por Mario Conde.
2002, morre Manfred Gnädinger, "o alemán de Camelle".

Hoxe é o Día da Proclamación en Australia do Sur (1836) e o Día dos Santos Inocentes en España e Iberoamérica.

29 de decembro (ver • editar)

418, San Bonifacio I é elixido Papa.
1170, Thomas Becket (na imaxe), arcebispo de Canterbury, é asasinado por catro cabaleiros por orde de Henrique II de Inglaterra.
1788, nace Tomás de Zumalacárregui, xeneral na Primeira Guerra Carlista.
1845, os Estados Unidos anexionan o estado mexicano de Texas.
1891, Thomas Alva Edison patenta a radio.
1997, Hong Kong comeza a matar todos os polos da illa para evitar a propagación da gripe aviaria.

30 de decembro (ver • editar)

1885, María Cristina de Habsburgo-Lorena (na imaxe), xura como rexente a Constitución española de 1876.
1922, constitúese a Unión de Repúblicas Socialistas Soviéticas.
1953, véndese a primeira televisión en cor nos Estados Unidos.
1993, Israel e o Vaticano establecen relacións diplomáticas por vez primeira.
2000, a sonda Cassini-Huygens fai a maior aproximación ao planeta Xúpiter.
2004, morre Agustín Sixto Seco, médico e intelectual galeguista.

Hoxe é o Día de José Rizal en Filipinas.

31 de decembro (ver • editar)

1617, nace Bartolomé Esteban Murillo (na imaxe), pintor español (m. 1682).
1869, nace Henri Matisse, pintor francés (m. 1954).
1936, morre Miguel de Unamuno, escritor e filósofo español.
1937, nace Anthony Hopkins, actor de cine norteamericano.
2001, a peseta española e outras moedas europeas deixan de cotizar e son substituídas polo euro.

Hoxe é Noitevella.