Vía tolosana

Vía tolosana

Tipo	ruta xacobea
Parte de	Camiño de Santiago en Francia Way of Saint James UNESCO World Heritage Sites in France (en)
Inicio
División administrativa	Francia
Final
División administrativa	Urdos, Francia
Localización	Somport (en)
Conéctase con	Camiño de Santiago aragonés Via Adresca (en) chemin du Piedmont (en)
Características
Itinerario Cultural Europeo

A vía tolosano era o camiño de peregrinación máis meridional de Francia

A vía tolosana é o nome latino dun dos catro camiños franceses da peregrinación a Santiago de Compostela, a situada máis ao sur. Pasa pola cidade de Tolosa, da cal toma o seu nome, mais o punto de xuntanza e de partida estaba en Arles. Atravesa o país de etapa en etapa e franquea os Pireneos polo paso de Somport. Xa do lado español, o camiño continúa co nome de Camiño aragonés até a etapa de Puente la Reina, onde se efectúa a unión co Camiño navarro, que non é senón a prolongación doutros camiños procedentes de Francia. Desde aí, o camiño cara a urbe compostelá prosegue baixo a denominación de Camiño francés.

Historia

Na saída de Arles, a vía tolosana ou vía arletanensis, que Aimery Picaud no Guía do Peregrino, Libro V, nomea vía Aegidia [a ruta de Saint-Gilles do Gard)], eran acollidos os peregrinos vindos de Italia, dos Alpilles e da Provenza, mais tamén servía , en sentido inverso, para axuntárense os romeus que chegados da Península Ibérica ou doutras partes de Francia se dirixían para Roma e tomaban, no lado italiano, a vía francigena.

O seu nome está ligado ao da capital da dinastía condal dos Saint-Gilles, que xogou, no século XII, un papel importante nas terras do Languedoc.

Ricas en historia e unidas por unha mesma lingua, a dos trobadores, estas terras viron expandirse unha das máis brillantes civilizacións da Idade Media, como o testemuñan, amén dos vestixios da antigüidade romana, as cidades, mosteiros e igrexas románicas que enmarcan o trazado desta vía cara ao sur, e que dominan os castelos e os feudos testemuño da traxedia cátara.

Este camiño estaba precedido pola Vía Domitia, que desde o col de Montgenèvre vai até Arles, pasando por Sisteron, Apt, tamén chamada Vía Francigena porque para os italianos atravesa Francia.

Había ademais un camiño paralelo, o camiño do Piedmont ou «el cami deu pé de la coste» (o camiño do pé da costa), que pasa por Saint-Bertrand-de-Comminges, até xuntarse á vía tolosana no paso de Somport.

Todos estes camiños empataban co Camiño aragonés para unirse ao Camiño francés en Puente la Reina.

A Guía do Peregrino

No século XII, na súa Guía do Peregrino ou Codex Calixtinus, Libro V, Aimery Picaud dá as informacións seguintes :

Capítulo primeiro

Os Camiños de Santiago

« Hai catro rutas que, conducindo a Santiago, se reúnen nunha soa en Puente la Reina, unha pasa por Saint-Gilles (do Gard), Montpellier, Tolosa, e Somport, (...) »

Capítulo IV

Corpos santos que repousan na ruta de Santiago e que os peregrinos deben visitar.

Ante todo os que van a Santiago pola ruta de Saint-Gilles, deben render visita en Arles, o corpo do benaventurado Trófimo, confesor, a súa festa se celebra o 29 de decembro, (...), o corpo do benaventurado Cesáreo, bispo e mártir, a súa festa se celebra o 1 de novembro, (...) e no cemiterio da mesma vila as reliquias do bispo santo Honorata, o seu oficio solemne celébrase o 16 de xaneiro, o corpo do santísimo mártir Xinès.

É preciso tamén visitar moi atentas consideracións o corpo venerable de san Xil (Gilles), piadoso confesor e abade, (...) (en Saint-Gilles-du-Gard).

Deben render visita ao corpo do benaventurado confesor Guillerme, santísimo portaestandarte (...) do rei Carlomagno, (...), no val de Gellone (Saint-Guilhem-le-Désert), a súa festa celébrase o 28 de maio.

Na mesma ruta, cómpre render visita aos corpos dos benaventurados mártires Tiberio, Modesto e Florencio, (...) (en Saint-Thybèri) ; teñen a súa festa o 10 de novembro.

Cómpre aínda, na mesma ruta, ir venerar o moi santo corpo do benaventurado Sadurniño (Sernin), bispo e mártir (...) da cidade de Tolosa; (…) ; a súa festa conmemórase o 29 de novembro.

Conclusión

Non existe un «camiño histórico», falando con propiedade. Nada testemuña en certos casos o paso dos peregrinos, salvo a presenza dun corpo santo, con frecuencia ligado a unha romaxe local, como a de Saint Lizier ou a de Saint-Bertrand-de-Comminges. Ambos as dúas sobre «el cami deu pé de la coste».

Hai poucos hospitais de Santiago, ao contrario do que se ve na vía podiensis, e menos aínda confrarías que daten do grande período da peregrinación, entre os séculos XI e XIII. Por contra algúns raros testemuños datan dos séculos XVI – XVII.

O camiño principal

Bouches-du-Rhône

• Arles, igrexa de Saint-Trophime, claustro de Saint-Trophime, igrexa de Notre dame de la Major, convento dos Cordeliers, teatro e anfiteatro romanos, sen esquecer os Alyscamps, caros a Aimery Picaud.

Gard

• Saint-Gilles-du-Gard, igrexa abacial bieita de Saint-Gilles.
• Vauvert

Hérault

Saint-Guilhem-le-Désert

• Lunel
• Castries.
• Montpellier, a catedral de Saint-Pierre, o barrio Écusson
• Aniane, a súa abadía, e a ponte do diabo.
• Saint-Guilhem-le-Désert, a súa abadía.
• Saint-Jean-de-la-Blaquière.
• Usclas-du-Bosc, as 52 estelas funerarias discoidais, do século XII.
• Saint-Privat, o priorado de Grandmont.
• Lodève, a catedral de Saint-Fulcran
• Joncels, e a súa abadía.
• Lunas, o seu castelo.
• Le Bousquet-d'Orb, a igrexa de Saint Martín.
• Saint-Gervais-sur-Mare
• Bédarieux, igrexas de Saint Alexandre e Saint Louis.
• Le Poujol-sur-Orb
• Olargues: outra ponte do diabo.

Tarn

La Salvetat-sur-Agout

• Murat-sur-Vèbre
• Fraisse-sur-Agout (Hérault)
• La Salvetat-sur-Agout (Hérault)
• Anglès
• Brassac
• Burlats, antiga colexiata de Saint-Pierre
• Castres, as súas casas sobre o río Agout.
• Soual
• Dourgne,as súas abadías.
• Sorèze, antigo hospital de Saint-Jacques.

Alta Garona

Tolosa, basílica de Saint Sernin

• Revel, os seus mercados,
• Montmaur (Aude)
• Saint-Félix-Lauragais, igrexa de Saint-Félix
• Cassès, as súas estelas.
• Seuil-de-Naurouze
• Montferrand (Aude)
• Villefranche-de-Lauragais, bastida (cidadela fortificada) do século XII.
• Baziège, igrexa de Saint-Étienne.
• Escalquens
• Labège
• Tolosa, a basílica de Saint-Sernin, a catedral de Saint-Étienne, a igrexa de Notre-Dame du Taur, a basílica da Daurade, a igrexa dos Jacobins e o seu claustro , o Convento dos agostiños, a igrexa de Saint-Pierre-des-Cuisines, a igrexa de Saint-Aubin, a igrexa de Saint-Nicolas, a igrexa de Notre-Dame de la Dalbade, a praza do Capitole, a sala dos Illustres, e máis o Hospital de Saint Jacques.
• Léguevin

Gers

Auch e a súa catedral

• L'Isle-Jourdain, antigo Hospicio de Saint-Jacques.
• Gimont, abadía de Planselve, igrexa de Notre Dame de Gimont.
• Aubiet
• l'Isle-Arné
• Auch, a catedral de Sainte-Marie
• Barran, igrexa de Saint Jean-Baptiste
• L'Isle-de-Noé,
• Montesquiou, Hospital de Saint-Blaise
• Bassoues
• Marciac

Hautes-Pyrénées

• Maubourguet

Pyrénées-Atlantiques

• Anoye
• Morlaàs, a igrexa de Sainte-Foy.
• Lescar
• Lacommande, igrexa de Saint Blaise
• Oloron-Sainte-Marie, a catedral de Sainte-Marie, a igrexa de Sainte-Croix
• Lurbe-Saint-Christau.
• Escot.
• Sarrance, Notre-Dame de Sarrance
• Accous
• Lescun
• O Col du Somport

Variante de Carcasona

Claustro e fonte da abadía de Fontfroide

• Pézenas, Casa do concello, a casa dos cabaleiros de San Xoán de Xerusalén.
• Saint-Thibéry
• Béziers, a catedral de Saint-Nazaire, igrexa de Saint-Jacques, igrexa da Madeleine e o canal du Midi.
• Narbona, a basílica de Saint-Just, o antigo pazo dos arcebispos e a basílica de Saint-Paul-Serge.
• A Abadía de Sainte-Marie de Fontfroide
• Lézignan-Corbières
• Trèbes
• Carcasona, a igrexa de Saint-Nazaire e as fortificacións.
• Pezens, a capela de Sainte-Madeleine.
• Villesèquelande, a casa sacerdotal do séulo XII.
• Sainte-Eulalie
• Bram
• Saint-Papoul, a antiga abadía beneditina.
• Castelnaudary, a colexiata de Saint-Michel.
• Montferrand e o sitio do Elusiodonum.
• Avignonet-Lauragais

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Via Tolosana (en francés)
• Via Tolosana (en francés)