Praza do Teucro
Praza do Teucro | |
---|---|
Pazos na praza do Teucro | |
Tipoloxía | praza |
Dimensións | |
Lonxitude | 35 m |
Largura | 23 m |
Área | 840 m2 |
Localización | |
Localidade | Pontevedra |
Código postal | 36002 |
Construción | |
Comezo | 1336 |
A Praza do Teucro é unha praza de orixe medieval situada no centro do casco antigo de Pontevedra. É a praza medieval máis nobiliaria e de proporcións máis harmoniosas da cidade.
Orixe do nome
[editar | editar a fonte]O nome actual da praza data de 1843. Leva o nome de Teucro, o mítico fundador da cidade, fillo do rei Telamón (rei de Salamina), de quen se di que seguiu a unha serea, Leucoiña, no seu exilio á ría de Pontevedra e fundou a cidade. Antes, a praza chamábase Praza da Vila e Praza Maior porque era a máis céntrica de Pontevedra e a máis importante debido aos pazos das familias nobres que a rodeaban. Tamén se chamou Praza de Aranda (porque o Marqués de Aranda tiña alí o seu pazo), Praza do Pan, pola venda de pan e os fornos de pan que se atopaban preto e Praza das Sementes xa que alí vendíanse sementes catro veces ao mes.[1] No século XIX tamén se chamou Praza do Leite porque alí vendíase leite.[2]
Historia
[editar | editar a fonte]As primeiras mencións da praza remóntanse a 1336. En 1396, xa dera nome á rúa do Azougue (rúa do Açougue, actual rúa de Isabel II), que viña da Basílica de Santa María a Maior.[3] A praza adoptou a súa configuración actual cos edificios que a rodean no século XVIII.
Nos seus inicios, era coñecida como Praza do Azougue e estaba destinada a ser un lugar de encontro e un mercado para a venda diaria de produtos alimenticios.[4] Máis tarde, a praza pasou a ser coñecida como Praza da Vila ou Praza Maior, xa que era a praza principal da cidade onde se concentraba a actividade administrativa: nela situábase o concello e era onde as principais familias nobres tiñan os seus pazos. Na parte baixa atópase a Rúa Real, que tamén era a rúa e o eixo máis importante da cidade naquela época. A praza tamén se utilizaba como escenario para as representacións teatrais cando non había un teatro na cidade.[5]
En 1809, a casa central do século XVIII situada ao oeste da praza (no número 8) serviu de cuartel xeral para as tropas francesas de ocupación.[6] O xeneral Franceschi viviu alí e o mariscal Ney pasou unha noite. Máis tarde, a partir de 1886, esta casa foi a sede do Banco de España na cidade.[7]
En 1848 instalouse un pequeno teatro na praza do Teucro, ata que se inaugurou o Teatro-Liceo en 1878.[8] O 2 de xuño de 1858, o Liceo Casino trasladouse ao Pazo dos Condes de San Román e permaneceu alí ata a inauguración do seu propio edificio o 2 de agosto de 1878.[9]
Descrición
[editar | editar a fonte]Trátase dunha praza de planta case rectangular, delimitada por pazos. É unha praza urbana de proporcións xeométricas, rectangular e lixeiramente irregular no seu lado sur. A rúa Princesa na súa parte superior (separada dela por un pequeno desnivel) e a rúa Real na súa parte inferior (separada por un pequeno muro, unha fonte e unha balaustrada) bordean a praza.
A praza está rodeada de grandes pazos de familias nobres: ao norte o pazo de Gago e Montenegro, ao leste o pazo do Marqués de Aranda, ao sur o palacio dos Condes de San Román e ao oeste casas nobres con soportais como a dos Pita.[10][11]
O pazo do Marqués de Aranda atópase nun nivel inferior, á altura da rúa Real.[12] O pazo do Marqués de Aranda atópase nun nivel inferior, á altura da rúa Real. Pechando a parte oriental da praza e fronte a este pazo atópase unha monumental fonte de pedra construída en 1970 encostada ao pequeno muro que pecha a praza polo lado oriental. A praza conta con seis bancos de pedra e doce laranxeiras aliñadas simétricamente nos seus lados norte e sur.[13][14]
Edificios destacados
[editar | editar a fonte]No lado norte da praza atópase o Pazo dos Gago e Montenegro, do século XVI, cun arco gótico na porta e cinco doelas. Na súa fachada ten o escudo máis impoñente da cidade, un grande escudo barroco de pedra de 1716 con oito escudos no seu interior, coas armas dos Gago, Ozores, Tavares, Montenegro, Mendoza, Sotomayor, Oca, Castro e Sarmiento. Fai referencia á ocupación dos Gago como gardiáns da porta das murallas de Pontevedra na torre da ponte do Burgo.[15] O pazo foi reformado no século XVIII por Antonio Félix Tavares de Tavora.[16] Ten unha planta baixa, dous pisos superiores e cinco portas balconeiras en cada andar.[17]
No lado este, á beira da rúa Real, atópase o Pazo do Marqués de Aranda (alcalde do Reino de Galicia) de principios do século XVIII, cunha torre con ameas (ao principio tiña dúas torres con ameas nos seus extremos) e un escudo na súa gran fachada coas únicas figuras de dous tenantes a cada lado nun escudo da cidade.[18]
No lado sur da praza atópase a fachada posterior do Pazo dos Condes de San Román, do século XVII, que foi o maior pazo da cidade. Na actualidade, a fachada ten arcadas tapiadas e perdeu a súa torre con ameas e seis balcóns. Ten columnas de orde romana toscana. No interior do pazo hai unha pequena capela cun retablo barroco.[19]
No lado oeste da praza hai casas barrocas con escudos e soportais na planta baixa, entre as que destaca no centro a casa do século XVIII da familia Pita, cun gran balcón.[20]
Cultura
[editar | editar a fonte]A imprenta C. Peón está situada na praza desde xaneiro de 1902. Nela imprimíronse clásicos da literatura galega, como a primeira edición de Os vellos non deben de namorarse de Castelao, en 1953. Outros escritores galegos da época, como Celso Emilio Ferreiro e Fermín Bouza Brey, tamén publicaron alí os seus libros. Pintores como Carlos Sobrino tamén imprimiron alí as súas litografías.[21]
Galería
[editar | editar a fonte]-
A praza co pazo do Marqués de Aranda no fondo
-
Escudo de armas do Pazo de Gago e Montenegro
-
Entrada principal e doelas do Pazo de Gago e Montenegro
-
Fonte de pedra monumental
-
Pazo dos condes de San Román
-
Soportais do lado oeste
-
Escudo con tenantes do Pazo do Marqués de Aranda
-
Escaleiras no lado leste da praza
-
Soportais
-
Fonte
-
Escudo preto do Pazo dos Condes de San Román
-
Escudo na praza
-
Outro escudo na praza
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ "Pontevedra. Un país mágico". TVE (en castelán). 26 de xaneiro de 2020.
- ↑ Aganzo, Carlos, 2010, Pontevedra. Ciudades con encanto, Madrid, El País-Aguilar, p. 67
- ↑ Fernández Martínez, Carla, 2013, Pontevedra. Iconografía de una ciudad atlántica, Santiago de Compostela, Universidad de Santiago de Compostela, p. 400
- ↑ "Pontevedra. Un país mágico". TVE (en castelán). 26 de xaneiro de 2020.
- ↑ "Pontevedra. Un país mágico". TVE (en castelán). 26 de xaneiro de 2020.
- ↑ "Cuánto de francés tiene la ciudad de Pontevedra". La Voz de Galicia (en castelán). 15 de outubro de 2015.
- ↑ Fontoira Surís, Rafael, 2009, Pontevedra Monumental, Pontevedra, Diputación de Pontevedra, p. 295
- ↑ "El Circo-Teatro y de variedades". Diario de Pontevedra (en castelán). 4 de xuño de 2017.
- ↑ "El palacio de los condes de San Román". Pontevedra Viva (en castelán). 10 de marzo de 2017.
- ↑ "Guía útil para saber qué ver en Pontevedra". La Voz de Galicia (en castelán). 20 de setembro de 2018.
- ↑ "El galán de los culebrones tiene origen gallego". La Voz de Galicia (en castelán). 19 de xaneiro de 2010.
- ↑ "El pazo de los marqueses de Aranda". Diario de Pontevedra (en castelán). 9 de setembro de 2018.
- ↑ "El montaje de Ponte Nadal causa una poda incontrolada de los naranjos del Teucro". Diario de Pontevedra (en castelán). 16 de decembro de 2010.
- ↑ "Protegen a los naranjos de un mosquito que puede ser transmisor del "ébola de los cítricos"". Faro (en castelán). 10 de setembro de 2016.
- ↑ Riveiro Tobío, Elvira, 2008, Descubrir Pontevedra, Pontevedra, Edicións do Cumio, p. 42
- ↑ Aganzo, Carlos, 2010, Pontevedra. Ciudades con encanto, Madrid, El País-Aguilar, p. 69
- ↑ Fontoira Surís, Rafael, 2009, Pontevedra monumental, Pontevedra, Diputación de Pontevedra p.226
- ↑ Fontoira Surís, Rafael, 2009, Pontevedra monumental, Pontevedra, Diputación de Pontevedra p.284
- ↑ Fontoira Surís, Rafael, 2009, Pontevedra monumental, Pontevedra, Diputación de Pontevedra p.294
- ↑ Fontoira Surís, Rafael, 2009, Pontevedra monumental, Pontevedra, Diputación de Pontevedra p.295
- ↑ "«Leopoldo Nóvoa fue un ilustre cliente de nuestra imprenta»". La Voz de Galicia (en castelán). 5 de marzo de 2012.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Praza do Teucro |
Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Aganzo, Carlos (2010). Pontevedra. Ciudades Calote encanto (en castelán). Madrid: El País-Aguilar. p. 67-69. ISBN 8403509340.
- Fernández Martínez, Carla (2016). Pontevedra. La memoria rescatada: Vistas y visiones de una ciudad atlántica (en castelán). Pontevedra: Deputación de Pontevedra. ISBN 8484574407.
- Fontoira Surís, Rafael (2009). Pontevedra monumental. Pontevedra: Deputación de Pontevedra. ISBN 9788484573272.
- Fontoira Surís, Rafael (2009). A praza do Pan. Pontevedra: A Nosa Terra. ISBN 978-84-8341-380-7.
- García-Braña, C. et al. (1988). Pontevedra, planteamiento histórico y urbanístico (en castelán). Pontevedra: Deputación de Pontevedra, Servizo de Publicacións.
- Juega Puig, J. et al. (1996). Historia de Pontevedra. A Coruña: Vía Láctea.
- Juega Puig, J. (2000). As rúas de Pontevedra. Pontevedra: Deputación de Pontevedra, Servizo de Publicacións.
- Nieto González, Remigio (1980). Guía monumental ilustrada de Pontevedra (en castelán). Pontevedra: Asociación de Comerciantes de la Calle Manuel Quiroga. p. 28-30.
- Riveiro Tobío, Elvira (2008). Descubrir Pontevedra (en castelán). Pontevedra: Edicións do Cumio. p. 42-44. ISBN 8482890859.
Outros artigos
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- [1] na web Turismo de Galicia
- [2] na web Turismo Rías Baixas
- Pontevedra. Iconografía de una ciudad atlántica na web da Universidade de Santiago de Compostela.
- [3] na web Terras de Pontevedra
- [4] na web Visit-Pontevedra