Mercedes Peón

Mercedes Peón
	; (2019)
Biografía
Nacemento	1967 (56/57 anos); A Coruña, España
Actividade
Ocupación	cantante, compositora
Instrumento	Voz, gaita e clarinete
Familia
Irmáns	Henrique Peón
Premios
	(2008) Premio Nacional de Música ;
Sitio web	mercedespeon.gal

Mercedes Peón, nada na Coruña en 1967, é unha música, cantante e instrumentista galega.

Traxectoria

Aos 13 anos escoitou as pandeireteiras da Costa da Morte, o que a impulsou con 17 anos a percorrer as aldeas e vilas de Galicia, entre elas a aldea dos seus avós maternos en Oza dos Ríos, recollendo a música e tradicións do pobo galego para gardalas e transmitilas ás novas xeracións. Formou parte do grupo folclórico Xacarandaina. En 1991 foi a primeira muller en participar no Trofeo MacCrimmon de Gaita (entón chamado Trofeo Macallan).

Dedicouse durante 17 anos á ensinanza da música e o baile tradicionais de Galicia, a través da docencia en escolas municipais. Acadou sona como presentadora dunha sección no programa de entretemento Luar da Televisión de Galicia no que traballou mostrando as súas investigacións de máis de 10 anos percorrendo as aldeas galegas na busca da tradición oral e as músicas máis ancestrais.

Formou o grupo Ajrú, co que gravou uns temas recollidos no compilatorio Naciones Celtas II. No 2000 deu vida ao disco Isué, no cal dá a súa interpretación persoal aos temas que gardara durante anos na súa gravadora. A innovación é tan sorprendente que as recompensas choven dentro e fóra do país (mellor disco do ano segundo a revista Folkworld e nomeamento á Mellor Artista do Ano na BBC Radio 3).

Mercedes Peón participou no Festival Internacional do Mundo Celta de Ortigueira en 2002 e 2007, e na edición do festival Womex de 2010 en Copenhague. Ademais participou en congresos e festivais falando sobre a creación colectiva, organizados polo Consello da Cultura Galega, a Universidade da Sorbona, Universidade de Gales, Universidade de Lisboa, Museo do Pobo Galego, homenaxe ao gaiteiro Ourense ou AGG. Tamén participou no espazo de pensamento e creación contemporánea de La Caldera (Barcelona), Mulheres e música. Representatividade e emancipação na música popular e tradicional (Estudos Galegos da Universidade Nova de Lisboa) ou os encontros de Pamplona xunto a Maria PTQK e Mireia Sallarés.

Colaboracións

Para o teatro compuxo a música do espectáculo O quiosco das almas perdidas do Centro Coreográfico Galego; realizou o asesoramento sonoro e composición electroacústica para o espectáculo Concerto desconcerto da compañía Entremáns; composición da música para a obra Solo dos de Maruxa Salas.

Fixo o tema principal da serie de televisión Mareas vivas; a música da longametraxe documental Liste, pronunciado Lister (2007), da curtametraxe Cienfuegos 1913 e mais do filme Nación (2020) de Margarita Ledo. Tamén realizou a intervención sonora crítica, e instalación crítica de Suso Basterrechea na Cidade da Cultura. Dirección e coordinación do espectáculo Galadas, con Mónica de Nut, Ana Fernández, Janet Novás, Yolanda Castaño, Lucía Aldao e as tocadoras de Toutón. No 2018 presentou a obra Mercedes mais eu coa bailarina e coreógrafa Janet Novás. En febreiro de 2021 presentou no Teatro Conde-Duque de Madrid a peza Ósmose en diálogo con Peque Varela e Laura Iturralde. Coa banda sonora do filme O corpo aberto (Ángeles Huerta, 2022) acadou o Premio Mestre Mateo á mellor música orixinal.

Discografía

Isué (Resistencia, 2000; CD, Albúm, Digipak)

Ajrú (Discmedi, 2003; CD, Albúm, Digipak)
Sihá (Discmedi, 2007; CD, Albúm, Digipak)
Sós (Do Fol Edicións, 2011; CD, Albúm, Promo)
Déixaas (Altafonte, 2018)

Galardóns e nomeamentos

Premio Especial do Xurado e Premio á Autenticidade no Festival Cidade Vella de Santiago Compostela (1990)
Premio ao mellor disco do ano da revista Folkworld (2000) polo disco Isué.

Finalista na categoría de mellor artista do ano (2000) nos premios da radio BBC3.
Premio Nacional de Música en 2008.
Premio da Crítica de Galicia, categoría Música, 2018.^[1]
Premio Alfredo Iglesias 2023^[2]