La 1

La 1
Logo de La 1.
Inicio das emisións	28 de outubro de 1956
Operado por	TVE
Propiedade de	RTVE
Formato da imaxe	2160p UHDTV HDR 1080i HDTV
Datos de audiencia	8,9% (xuño de 2020, FormulaTV)
Slogan	La fuerza de todos
País	España
Lingua	Castelán
Área de emisión	España Andorra
Sede central	Madrid
Nome(s) anterior(es)	TVE 1 La Primera
Canle/s irmá(s)	La 2 Clan 24h Teledeporte La 1 HD Teledeporte HD TVE Internacional
Dispoñibilidade
Terrestre
TDT	Andalucía: 57 Aragón: 61 Asturias: 60 Canarias: 60 Cantabria: 58 Castela-A Mancha: 59 Castela e León: 57 Cataluña: 64 Ceuta: 62 Comunidade de Madrid: 58 Comunidade Valenciana: 58 Estremadura: 62 Galicia: 63 Illas Baleares: 65 A Rioxa: 60 Melilla: 61 Navarra: 59 Rexión de Murcia: 60 País Vasco: 63 Andorra: 45
Satélite
Digital	Dial 11
Cable
ONO	Dial 1
R	Dial 111
Euskaltel	Dial 1
Telecable	Dial 1
IPTV
Movistar	Dial 1
Orange TV	Dial 1
Jazztelia TV	Dial 1
Televisión por Internet
TVE a la carta	TVE a la carta
Na rede
Páxina web de RTVE

La 1 é a primeira cadea de televisión de Televisión Española, grupo pertencente á corporación pública Radiotelevisión Española. Conta cunha programación xeralista para todos os públicos, e foi líder de audiencia en España entre 2009 e 2012.

É a primeira canle de televisión que emitiu en España, ao comezar as súas emisións oficiais o 28 de outubro de 1956. Dende entón recibiu varios nomes como VHF, Primer Programa, Programa Nacional, Primera Cadena, TVE1, La Primera ou o actual La 1. A denominación Televisión Española tamén se utilizou para referirse só a esta canle, se ben o grupo xestiona máis canles.

Historia

Televisión Española comezou as súas emisións regulares o 28 de outubro de 1956, desde os seus estudios no Paseo de la Habana en Madrid. Escolleuse esta data porque coincidía co aniversario da fundación de Falange Española. Estas primeiras emisións só podían ser recibidas nalgúns puntos da capital de España e moi poucos contaban cun televisor, que por aquel entón roldaba o alto prezo de 300.000 pesetas. A maioría dos televisores pertencían a altos cargos do goberno e foron obsequiados por parte dos seus respectivos Ministerios.

La 1 inaugurouse ás 20:30 horas cunha cerimonia relixiosa na que se daba a bendición a televisión pública. Máis tarde producíronse discursos dos directivos da cadea e do ministro Gabriel Arias Salgado e o remataren comezouse coa emisión de documentais e unhas actuacións musicais.

Durante os primeiros anos, La 1 só podía ser vista en Madrid e os seus arredores, mentres que se traballaba na posta en marcha dunha infraestrutura e repetidores noutras cidades de España. Á súa vez, o horario de emisións estaba reducido á noite, con 3 horas desde os seus inicios e distribuídas desde as nove da noite ata a media noite.

No ano 1957 iniciouse a emisión de informativos propios baixo a denominación de Telediario (ata entón a cadea emitía os noticiarios do No-Do), comezou a emisión de publicidade e o horario de emisión ampliouse a un horario de sobremesa desde as dúas da tarde, cun peche a metade da tarde. Durante os primeiros anos o goberno de Francisco Franco continuou coas tarefas de ampliación da cobertura e ampliouse o radio de emisións e de número de receptores na capital. O 15 de febreiro de 1959, coa inauguración dos Estudios Miramar, chegou a televisión a Barcelona e a comezos dos anos 60 La 1 comezou a estar dispoñible nas principais capitais de provincias.

No ano 1964 inauguráronse os estudios de Prado del Rey, o cal supuxo un grande adianto para a cadea. A medida que personaxes como Laura Valenzuela ou Mariano Medina adquiren popularidade e se introducen programas como series americanas, hai unha maior demanda e a cobertura comeza a ampliarse. Ese mesmo ano chégase á cifra dun millón de televisores nos fogares españois, número que se cuadriplicaría no ano 1970.

Coa chegada da segunda cadea UHF, La 1 pasa a ser unha televisión xeralista mentres que os contidos culturais pasan a La 2, ademais de ser máis accesible para gran parte da poboación española, e nestes anos destacan programas de entretemento, series, e a cobertura de espazos en directo como algúns partidos de fútbol ou o Festival de Eurovisión. As emisións en cor, comezaron en 1972 con motivo dos Xogos Olímpicos de 1972, porén ata 1974 non se regularizaron.

Tras a morte de Franco La 1 mantívose como a principal cadea de televisión pública. Comezan a aparecer novos formatos e programas que antes non tiñan cabida a causa da censura e xorde unha maior pluralidade. As horas de emisión aumentaron co horario matinal desde 1986.

A chegada das televisións privadas a partir de 1989 La 1 deixou pasou a ser a cadea xeralista e con maior vocación comercial da empresa. Desde o 2010, deixou de emitir publicidade xunto co resto de cadeas do grupo Radiotelevisión Española

Logotipos empregados ao longo da historia

1962 - 1982	1982 - 1990	1991 - 1999	1999 - 2007	2007 - 2008	desde 2008

Programación

A programación de La 1 é xeralista e está enfocada a todos os públicos. Os programas con máis audiencia da canle son as series de ficción e o cine. Actualmente, a maioría de series en La 1 son españolas, sendo Cuéntame cómo pasó e Águila Roja as producións con maior audiencia, seguidas da telenovela Amar en tiempos revueltos en horario de sobremesa. Con todo, tamén se emiten novelas latinoamericanas e algunhas series estranxeiras, como Los Tudor. Doutra banda, a maioría de películas da primeira canle son producións que tiveron éxito en cines.

Boa parte dos seus espazos son produción propia, enfocada ao tratamento da actualidade e a información en directo. O espazo máis popular dos servizos informativos é o Telediario, presente desde 1957. Tamén destacan Informe semanal no lado informativo, e magacíns informativos con contido social, como Gente. La 1 tamén se encarga de emitir informativos especiais.

Ademais destes espazos, La 1 emite acontecementos especiais e eventos deportivos de gran transcendencia. En deportes, TVE posúe os dereitos da Liga de Campións de Europa e emite encontros da selección española de fútbol. Tamén deu especial cobertura ao campionato mundial de motociclismo ata 2012, finais de tenis con presenza de españois, e etapas clave en voltas ciclistas como o Tour de Francia ou a Volta a España. En canto a acontecementos especiais, La 1 retransmite todos os anos a final do Festival da Canción de Eurovisión, que rexistra cotas superiores ao 40% de share.

Audiencias

Evolución da cota de pantalla mensual, segundo as medicións de audiencia elaborados en España por TNS, e en anos anteriores polo EGM. Están en letra grosa e verde os meses en que foi líder de audiencia.

Audiencias de La 1 desde 1990
Ano	Xaneiro	Febreiro	Marzo	Abril	Maio	Xuño	Xullo	Agosto	Setembro	Outubro	Novembro	Decembro	Media anual
1990	-	-	-	-	50,6%	-	-	-	54,6%***	-	-	-	52,4%
1991	-	-	-	-	-	-	-	-	-	41,5%	-	-	43,0%
1992	-	-	-	-	-	32,1%	-	-	-	31,6%	-	-	32,5%
1993	31,0%	31,6%	32,2%	-	30,9%	30,9%	31,0%	26,5%	27,1%	-		28,7%	29,8%
1994	-	-	-	26,6%	26,2%	27,8%	-	-	-	-	-	-	27,6%
1995	-	-	-	26,8%	-	-	-	-	27,7%	26,5%	26,9%	-	27,6%
1996	28,2%	28,2%	29,5%	28,1%	-	27,2%	26,5%	-	25,7%	24,8%	25,3	-	26,9%
1997	24,7%	24,4%	25,1%	24,0%	23,6%	24,3%	27,6%	26,8%	25,6%	24,9%	25,0%	26,4%	25,1%
1998	26,5%	25,6%	24,9%	25,2%	24,9%	25,8%	25,9%	26,3%	25,0%	25,6%	25,4%	25,9%	25,6%
1999	26,0%	25,6%	25,0%	24,7%	24,7%	23,4%	24,4%	25,9%	25,0%	24,8%	25,0%	24,6%	24,9%
2000	25,2%	24,6%	24,2%	24,1%	23,3%	23,9%	24,1%	25,9%	24,1%	24,7%	24,7%	25,4%	24,5%
2001	26,0%	25,5%	25,6%	24,2%	24,3%	22,5%	23,8%	23,8%	24,2%	24,1%	25,3%	27,0%	24,8%
2002	26,0%	27,1%	24,7%	24,7%	25,2%	23,5%	23,9%	23,5%	23,9%	24,6%	24,0%	24,6%	24,7%
2003	24,2%	23,7%	23,1%	23,6%	23,7%	23,1%	22,3%	22,6%	22,9%	23,9%	24,0%	23,4%	23,4%
2004	23,3%	22,2%	23,1%	22,4%	22,8%*	21,5%	20,1%	20,7%	19,5%	19,2%	20,2%	20,9%	21,4%
2005	19,8%	19,1%	18,9%	19,4%	18,8%	20,1%	19,2%	19,5%	19,3%	20,5%	20,5%	19,5%	19,6%
2006	19,2%	19,0%	19,2%	18,8%	18,7%	17,2%	16,5%	16,9%	17,7%	18,2%	17,8%	19,2%	18,3%
2007	18,3%	17,9%	18,0%	17,3%	16,6%	16,3%	16,5%	17,0%	16,2%	17,1%	17,2%	17,6%	17,2%
2008	17,0%	16,2%	17,1%	16,6%	16,9%	15,4%	16,6%	18,5%	16,4%	17,2%	17,2%	17,9%	16,9%
2009	17,6%	17,3%	17,0%	16,1%	16,6%	15,7%	15,5%	15,7%	15,7%	16,3%	16,6%	16,6%	16,4%
2010	18,6%	17,7%	16,6%	15,7%	15,7%	15,3%	15,1%	15,4%	15,3%	15,2%	15,2%	15,5%	16,0%
2011	15,2%	15,1%	14,8%	14,7%	14,9%	14,6%**	13,6%	13,2%	13,9%	14,6%	14,6%	14,6%	14,5%

* Empatou no primeiro posto con Telecinco | ** Mínimo histórico | *** Máximo histórico

Emisións en galego

O 25 de xullo de 1974 o Centro Territorial de Galicia o primeiro televisivo programa en lingua galega, que desde agosto se fixo diario, Panorama de Galicia, desde aquela a primeira cadea da TVE emite regularmente programación en galego para Galicia, pero na dende agosto de 2010 tan só emite un telexornal ao mediodía de quince minutos de duración..

Véxase tamén

Outros artigos

• Radiotelevisión Española
• Televisión Española

Ligazóns externas

• TV-Ark: Imaxe corporativa de La 1 (en inglés)