Fin do dominio romano en Britania
 | Atención: Este artigo ou apartado precisa dun traballo de revisión.
Cando os problemas se resolvan, retire esta mensaxe, pero non quite esta mensaxe ata que estea todo solucionado. De ser posible, sería mellor substituír este marcador por outro máis específico. (Desde novembro de 2016) |
O fin da dominación romana en Gran Bretaña é o período durante o cal o Imperio Romano terminou a súa ocupación da provincia romana de Britania, marcando así a transición da Britania romana ao período post-romano. Non hai datas exactas para definir o período, xa que o dominio romano sobre a illa foise diluíndo en diversos momentos e baixo diferentes circunstancias. Pode dicirse que, en todo caso o proceso tivo lugar entre os anos 383 e 410.
O ano 383, ano do inicio da usurpación de Magno Clemente Máximo, marcou o inicio do fin da dominación romana no norte e oeste de Gran Bretaña. Nese ano, as tropas romanas situadas nesas zonas retiráronse para non volver. Como a conexión entre estas rexións e Roma baseábase na súa ocupación militar en lugar dunha sociedade civil, a conexión disolveuse cando as tropas marcharon.
O ano 410 é o preferido pola maioría dos historiadores como a data final. Nese ano, o emperador romano Honorio respondeu a unha solicitude de axuda militar co rescripto de Honorio, dicindo aos romano-britanos que "deberían ocuparse da súa propia defensa". Algúns historiadores prefiren o ano 409, ano en que os maxistrados romano-britanos foron expulsados das súas cidades.
Contexto histórico
[editar | editar a fonte]
A finais do século IV e principios do V, o Imperio Romano xa non podía defenderse contra calquera rebelión interna ou fronte a ameaza externa que expuña a expansión das tribos xermanas no norte e o leste de Europa. É este contexto e as súas consecuencias as que rexen a separación da Britania do resto do Imperio.
No século IV d.C, o Imperio estaba gobernado polos membros da dinastía Valentiniana de emperadores entre os que destacou Teodosio I. Estes emperadores mantiñan o poder político mediante alianzas polos matrimonios con outras dinastías e, ao mesmo tempo mediante a participación nas loitas de poder internas e combatendo a candidatos externos (chamados "usurpadores") que trataban de substituír a dinastía gobernante. Estas maquinacións internas debilitaran ao Imperio distraendo valiosos recursos militares e civís.
A relación histórica do Imperio coas tribos xermanas fora unhas veces hostil, outras de cooperación, pero finalmente resultaron fatais, xa que o imperio non puido evitar que as tribos asumisen co tempo un papel dominante na relación. A finais do s. IV d.C, as forzas militares do Imperio Romano de Occidente estaban dominadas por tropas xermanas, e con importantes persoas de orixe xermana, pero culturalmente romanizados desempeñado un papel importante na política interna de Roma. As tribos xermánicas ao leste do Imperio eran capaces de sacar proveito de estado de debilidade do imperio, tanto para expandirse en territorio romano e, nalgúns casos, para mover a toda a súa poboación nas terras que antes se consideraban exclusivamente romanas.
Cronoloxía
[editar | editar a fonte]383-388
[editar | editar a fonte]En 383, o xeneral romano a cargo da defensa de Britania, Magno Clemente Máximo, lanzou con éxito a súa campaña para usurpar o poder imperial[1]. Cruzou á Galia coas súas tropas, matou o Emperador Romano de Occidente, Graciano, e gobernou a Galia, Hispania e Britania como Augusto (é dicir, como un coemperador baixo Teodosio I). 383 foi o último ano en que se pode atopar evidencia da presenza romana no norte e oeste de Gran Bretaña[2], talvez con excepción das asignacións das tropas en Holyhead en Anglesey e nalgúns postos ao oeste da costa de Lancaster. Estes postos poden durar ata o ano 390, pero tratábase de postos de menor entidade ao que había anteriormente[3].
Localizáronse moedas datadas despois do 383 ao longo da Muralla de Adriano, o que suxire que as defensas non foron totalmente desposuídas de tropas, como se pensaba[4] ou, se o fosen, que foron devoltos rapidamente tan pronto como máximo lograra a súa vitoria nas Galias. No De Excidio et Conquestu Britanniae, escrito c. 540, por Xildas atribúese o final do dominio romano en Britania ao éxodo de tropas e administradores de alto rango por parte de Maximus, dicindo que non só marchou coas mellores tropas, senón tamén con todos os homes de valía dispoñibles incluíndo os funcionarios, ademais da flor da mocidade britana, para non volver xamais[5].
As incursións de saxóns, pictos e os scotos de Irlanda estivéronse producindo durante todo o século IV d.C, pero aumentou nos anos anteriores ao 383. Tamén houbo un aumento importante de asentamentos permanentes irlandeses ao longo das costas de Gales baixo circunstancias pouco claras[6][7][8][9]. Máximo realizou unha exitosa campaña contra os pictos e os scotos[10][11], aínda que os historiadores difiren sobre se isto tivo lugar no ano 382 ou 383. Devanditos éxitos militares foron a orixe da súa proclamación como Augusto.
No ano 388, Máximo conduciu ao seu exército a través dos Alpes cara a Italia nun intento de controlar todo o imperio de occidente. O esforzo fracasou cando foi derrotado en Panonia, na batalla do Save (na actual Croacia) e na batalla de Poetovio (en Ptuj, na actual Eslovenia), tras o cal foi executado polo emperador Teodosio[12].
 | Por favor, axuda na mellora deste artigo ou sección ampliando a información que achega. Se cadra, podes atopar máis información na páxina de conversa. |
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ (Snyder 1998, pp. 13), An Age of Tyrants. Snyder cita Zosimus 4.35.2-6 y 37.1-3, y Orosius (7.34.9-10), with the latter saying that Maximus was an unwilling usurper.
- ↑ (Frere 1987, pp. 354), Britannia, The End of Roman Britain. Especificamente, Frere refírese a Gales, os Pennines do oeste, e as fortalezas como Deva Victrix; logo suxire que o mesmo fixo moi ao norte da Muralla de Adriano, referindo as terras dos damnonii, os votadini, e os novantae.
- ↑ (Higham, pp. 75), Rome, Britain and the Anglo-Saxons, "Britain Without Rome".
- ↑ (Frere 1987, pp. 354), Britannia, The End of Roman Britain. Frere fai notar que os restos arqueolóxicos de moedas datadas como posteriores a 383 suxiren que Maximus non retirou as tropas do Muro
- ↑ (Giles 1841, pp. 13), The Works of Gildas, The History, ch. 14
- ↑ (Laing 1975, pp. 93), Early Celtic Britain and Ireland, Wales and the Isle of Man.
- ↑ Miller, Mollie (1977). "Date-Guessing and Dyfed". Studia Celtica 12. Cardiff: University of Wales. pp. 33–61.
- ↑ Coplestone-Crow, Bruce (1981). "The Dual Nature of Irish Colonization of Dyfed in the Dark Ages". Studia Celtica 16. Cardiff: University of Wales. pp. 1–24.
- ↑ Meyer, Kuno (1896). "Early Relations Between Gael and Brython". En Evans, E. Vincent. Transactions of the Honourable Society of Cymmrodorion. Session 1895–1896 I. London: Honourable Society of Cymmrodorion. pp. 55–86.
- ↑ (Mattingly 2006, pp. 232), An Imperial Possession. La Chronica Gallica de 452 es citada como de los años 382/383.
- ↑ (Frere 1987, pp. 354), En "Britannia, The End of Roman Britain," Frere suxire que Maximus podería ter regresado a Britania en 384, tras converterse en Augusto, nunha campaña contra os scoti e os pictos.
- ↑ (Snyder 1998, pp. 13), Age of Tyrants. Snyder cites Sozomen 7.13, and Orosius 7.35.3-4.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Frere, Sheppard Sunderland (1987). Britannia: A History of Roman Britain (3rd, revised ed.). Londres: Routledge & Kegan Paul. ISBN 0-7102-1215-1.
- Giles, John Allen, ed. (1841). "The Works of Gildas". The Works of Gildas and Nennius. Londres: James Bohn.
- Higham, Nicholas (1992). Rome, Britain and the Anglo-Saxons. Londres: B. A. Seaby. ISBN 1-85264-022-7.
- Jones, Barri; Mattingly, David (1990). An Atlas of Roman Britain. Cambridge: Blackwell Publishers (publicado o 2007). ISBN 978-1-84217-067-0.
- Laing, Lloyd (1975). The Archaeology of Late Celtic Britain and Ireland, c. 400–1200 AD. Frome: Book Club Associates (publicado o 1977).
- Mattingly, David (2006). An Imperial Possession: Britain in the Roman Empire. Londres: Penguin Books (publicado o 2007). ISBN 978-0-14-014822-0.
- Snyder, Christopher A. (1998). An Age of Tyrants: Britain and the Britons A.D. 400–600. University Park: Pennsylvania State University Press. ISBN 0-271-01780-5.
- Snyder, Christopher A. (2003). The Britons. Malden: Blackwell Publishing. ISBN 978-0-631-22260-6.