Farmacia

A farmacia (do grego φάρμακον "veleno"), é a ciencia e práctica da preparación e dispensación de fármacos; tamén o lugar onde se preparan os produtos medicinais e o lugar onde se dispensan, pero este é chamado oficina de farmacia (antigamente chamado botica) para distinguir o concepto de ciencia do concepto de lugar. A farmacia é unha área da materia médica, rama das ciencias da saúde, que estuda a procedencia, natureza, propiedades, e preparación de medicamentos.

Os farmacéuticos comparten cos químicos e os médicos a responsabilidade de sintetizar compostos orgánicos con valor terapéutico. Ademais, cada vez con máis frecuencia solicítase consello á comunidade de farmacéuticos en materia de saúde e hixiene. A Farmacia inclúe, ademais dos coñecementos sobre fármacos e medicamentos, coñecementos sobre os efectos que poden ter estes sobre corpo humano e as propiedades químicas e biolóxicas do corpo onde actúa con axuda de disciplinas da mesma farmacia ou doutros campos afíns como son a farmacoloxía, farmacocinética, farmacodinamia, fisicoquímica, toxicoloxía, farmacotecnia e química farmacéutica.

Cartel dunha farmacia feito con baldosas

Historia da farmacia

Artigo principal: Historia da farmacia.

A historia da farmacia como ciencia independente é relativamente nova. As orixes da historiografía farmacéutica remóntanse ao primeiro terzo do século XIX, que é cando aparecen as primeiras historiografías, que aínda que non toca todos os aspectos da historia farmacéutica, son o punto de partida para o definitivo arranque desta ciencia.

Ata o nacemento da farmacia como ciencia independente, existe unha evolución histórica, desde a antigüidade clásica ata os nosos días que marca o curso desta ciencia, sempre relacionada coa medicina.

Disciplinas da farmacia

A farmacia desenvolveuse a partir de varias ciencias como a química orgánica, a bioquímica, a fisioloxía, a botánica, a bioloxía celular e a bioloxía molecular. Nas súas orixes a práctica médica e a farmacéutica estaban fusionadas. Logo separáronse e diverxeron. Actualmente son complementarias, non se entende a medicina sen farmacia e non ten sentido unha farmacia sen medicina. Así, a farmacia é, en verdade, unha reunión de múltiples disciplinas da ciencia, e pódese dividir en dúas ramas principais:

Ciencias farmacéuticas e Práctica farmacéutica.

Ciencias farmacéuticas
- Farmacoloxía.
- Farmacoxenética e Farmacoxenómica
- Toxicoloxía.
- Química farmacéutica.
  - Deseño molecular de fármacos
  - Síntese química de fármacos
  - Análise farmacéutica
- Farmacognosia.
  - Fitoquímica.
  - Etnobotánica farmacéutica ou Etnofarmacoloxía.
- Farmacia galénica.
- Biofarmacia e Farmacocinética.
Práctica farmacéutica.
- Atención farmacéutica e Farmacia clínica
  - Farmacia hospitalaria.
  - Farmacia de atención primaria sobre todo no Reino Unido e España.
  - Farmacia comunitaria u oficinal (oficina de farmacia)
  - Farmacoepidemioloxía.

Á parte destas disciplinas, podemos engadir outras de recente aplicación da biotecnoloxía vexetal ou microbiológica como o Pharming ou a Biofarmacoloxía.

Simboloxía farmacéutica

A farmacia está representada por moitos símbolos. Os máis comúns en España e Francia son a Copa de Hixía, a cruz grega verde ou a cruz patada, este último especialmente nos luminosos das oficinas de farmacia. Tamén existen outros como o morteiro e a maza, o carácter de receita, (recipere), medidas cónicas, caduceos, Vara de Esculapio ou un A vermello e estilizado, en letra gótica, no caso de Alemaña. O A provén de Apotheke, vocábulo xermano de Farmacia.

Farmacia de Portosín (Porto do Son)
Cruz grega verde
Morteiro e pistilo
Símbolo de receita
"A" vermello alemán
Caduceo, tamén usado na farmacia
Vara de Esculapio, tamén usada en farmacia

Oficina de farmacia

A oficina de farmacia é o lugar ou establecemento onde un farmacéutico exerce a farmacia, ou sexa, proporciona servizo de saúde a un paciente ofrecéndolle consello, dispensándolle medicamentos froito deste consello ou por receita do médico e outros produtos de parafarmacia como produtos de cosmética, alimentos especiais, produtos de hixiene persoal, ortopedia etc. Popularmente á oficina de farmacia adóitaselle chamar simplemente farmacia e tradicionalmente chámaselle botica. Unha oficina de farmacia pode albergar un laboratorio de análises clínicas ou un de elaboración de produtos medicinais mediante as fórmulas maxistrais ou preparados oficinais.

Persoal de oficina de farmacia

A farmacia é o lugar onde o farmacéutico desenvolve o seu labor profesional. Pode ser unha farmacia comunitaria, aberta ao público ou unha farmacia hospitalaria ao servizo desta institución. Nunha farmacia sempre ha de haber un farmacéutico en todo momento, pero tamén se atopa persoal auxiliar, que axuda ao farmacéutico na dispensación e recepción de pedidos.

O persoal cumpre as seguintes funcións:

Dilixenciar e controlar os produtos.
Facturación e información en establecementos de farmacia.
Dispensar medicamentos e produtos de parafarmacia.
informar aos clientes sobre a súa utilización.
Determinar parámetros anatómico-fisiolóxicos sinxelos e fomentar hábitos saudables nos clientes.
Elaborar preparados medicamentosos, dietéticos e cosméticos, baixo protocolos establecidos e supervisión do facultativo.
Realizar análises clínicas elementais e normalizadas, baixo a supervisión do facultativo.

A titularidade dunha oficina de farmacia é exclusiva para licenciados ou doutorados en farmacia. Para a farmacia hospitalaria, en España, esíxese o título de especialista. En moitos países non sucede isto, como en países latinomericanos nos que o labor do farmacéutico é un pouco mal asimilado e encasillado naquel que só expende medicamentos, e o técnico en farmacia é o que suple os labores do farmacéutico. En Latinoamérica a farmacia non pode existir sen o químico farmacéutico, quen debe preparar medicamentos, controlar e supervisar a dispensación de medicamentos. Non sempre atende o público, o que atende público é un técnico en farmacia.

Véxase tamén

Outros artigos