Complexidade irredutíbel

Michael J. Behe, o creador do argumento da complexidade irredutíbel

A complexidade irredutíbel (IC segundo as súas siglas en inglés, de Irreducible complexity) é un argumento desenvolvido polo bioquímico estadounidense Michael Behe para apoiar o deseño intelixente.

Defende que a organización de certos sistemas bioquímicos non sería explicábel por unha evolución gradual que sería incompatíbel co seu funcionamento; de aí deduciríase que non se poderían formar polos mecanismos propostos desde o darwinismo de evolucionar de predecesores máis simples, ou "menos completos", nun proceso de selección natural a través dunha serie de mutacións aleatorias vantaxosas que ocorrerían de forma natural.

O argumento da complexidade irredutíbel dá unha certa interpretación destes cambios, para explicar que a orixe da complexidade e a orde na natureza serían a obra deliberada dun axente intelixente.

Este argumento é un dos dous principais que apoian o deseño intelixente; o outro é a complexidade específica.

O argumento é abrumadoramente descartado pola comunidade científica , igual que o propio deseño intelixente, que é considerado como pseudociencia.

Definicións

O termo "complexidade irredutíbel" foi definido orixinalmente polo bioquímico Behe no seu libro A caixa negra de Darwin (Darwin’s Black Box) como:

Un sistema irredutíbel é un sistema único composto de varias partes perfectamente coordinadas que interaccionan para desempeñar a función básica deste, de xeito que se se eliminara calquera desas partes o sistema deixaría de funcionar

Michael Behe, Darwin's Black Box, páx. 39 da edición de 2006

Noutras palabras, o complexo irredutíbel é o nivel máis sinxelo no que pode funcionar ese sistema. O argumento busca demostrar que os seres vivos tiveron que ser manipulados ao longo da súa evolución para que o seu funcionamento fose o correcto, apoiándose en que desde unha bacteria até un ser humano teñen partes no seu organismo cuxa eliminación impide que este poida funcionar. "Este argumento ten en conta que ao seren os procesos evolutivos de Darwin tan complexos, e ao seren realizados ao azar, non puideron suceder por simples mutacións xenéticas, senón que deberon ter a supervisión dalgún tipo de Deus, é dicir dun deseñador intelixente".

Por iso os defensores do deseño intelixente usan esta expresión para referirse a sistemas biolóxicos e órganos que cren que non puideron xurdir por ningunha serie de pequenos cambios. Alegan que calquera estrutura menor que a forma completa do sistema ou órgano completo non funcionaría, ou sería prexudicial para o organismo que, polo tanto, non podería sobrevivir ao proceso de selección natural. A pesar de aceptar que algúns órganos e sistemas complexos poden explicarse pola evolución, argumentan que algunhas funcións biolóxicas e órganos que son irredutibelmente complexos non poden explicarse polos modelos actuais, e que un proxectista intelixente debeu crear a vida ou dirixir a súa evolución.

Unha segunda definición dada por Behe (a súa "definición evolucionista") é esta:

Un camiño de complexidade irredutíbel é un camiño que contén un ou máis pasos non seleccionados (ou sexa, unha ou máis mutacións necesarias pero non seleccionadas). O grao de complexidade irredutíbel é o número de pasos non seleccionados no camiño.

William Dembski, outro defensor do deseño intelixente, dá estoutra definición:

Un sistema que executa unha funcuón básica é irredutibelmente complexo se inclúe un conxunto de partes individualizadas de forma non arbitraria, ben combinadas, que interaccionan mutuamente, de forma que cada parte no conxunto é indispensábel para manter a función básica, e por tanto orixinal, do sistema. O conxunto destas partes indispensábeis coñécese como o núcleo irredutíbel do sistema.

William Dembski, No Free Lunch: Why Specified Complexity Cannot Be Purchased without Intelligence, páx. 285

Historia

Predecesores

Marco Tulio Cicerón

Galeno

O argumento da complexidade irredutíbel está fundamentado no argumento teleolóxico para Deus (o argumento do proxecto ou da complexidade). Este di que porque certas cousas na natureza son moi complicadas, deberían ser proxectadas.

William Paley fíxose famoso por declarar, na súa analoxía do reloxeiro, en 1802, que a complexidade na natureza implica un Deus pola mesma razón que a existencia dun reloxo implica a existencia dun reloxeiro. O argumento é moi antigo, e pode encontrarse até na obra de Cicerón, De natura deorum, ii.34.

Até o século XVIII

Galeno (séculos I e II d.C.) escribiu sobre o gran número de partes do corpo e as súas relacións, cuxa observación foi citada como evidencia da creación.

A idea de que a interdependencia entre as partes pode ter implicacións para a orixe dos seres vivos establecérona diversos autores, comezando por Pierre Gassendi a mediados do século XVII e John Wilkins, que escribiu (citando a Galeno), "Agora imaxinade que todas estas cousas, de acordo cos seus varios tipos, poden ser colocadas na súa forma e orde regular, para a cal un número infinito de intencións son necesarias, sen o proxecto dun axente intelixente debe ser irracional no máis alto grao."

A finais do século XVII Thomas Burnet referiuse a "unha multitude de pezas apropiadamente reunidas" para argumentar contra a eternidade da vida.

No inicio do século XVII, Nicolas Malebranche escribiu "Un corpo organizado contén unha infinidade de partes que dependen mutuamente unhas das outras en relación con finalidades particulares, todas as cales deben estar formadas para funcionaren como un todo," argumentando a favor da preformación, en vez da epixénese, do individuo.

Un argumento semellante sobre as orixes do individuo fixérono outros estudosos da historia natural do século XVIII.

Século XIX

William Paley

Chares Darwin

Durante a transición do século XVIII ao século XIX comezan a aparecer as referencias á evolución.

No capítulo XV da súa Teoloxía Natural (Natural Theology) Paley discute extensamente o que chamou as "relacións" das partes dos seres vivos como unha indicación do seu deseño.

Nun sentido diferente, no inicio do século XIX, Georges Cuvier usou o concepto de "correlación das partes" ao establecer a anatomía de animais a partir de restos fragmentados.

A pesar de non ser o autor do termo, Charles Darwin identificou o argumento como unha forma posíbel de falsear a predición da teoría da evolución desde o inicio. En "A orixe das especies" escribiu: "se fose posíbel demostrar que calquera órgano complexo exista, que non puidese formarse por pequenas mutacións numerosas e sucesivas, a miña teoría estaría destruída. Pero eu non consigo encontrar tal exemplo."

A teoría da evolución de Darwin desafía o argumento teleolóxico ao postular unha explicación alternativa á do proxectista intelixente, a evolución pola selección natural. O argumento a partir da complexidade irredutíbel tenta demostrar que certas funcións biolóxicas non poden ser o resultado da evolución darwiniana.

Século XX

Hermann Muller, a principios do século XX, discutiu un concepto similar á complexidade irredutíbel. Pero, lonxe de vela como un problema para a evolución, Muller describiu a "interdependencia" das funcións biolóxicas como unha consecuencia esperada da evolución, que levaría á irreversibilidade dalgúns cambios evolucionistas. Escribiu: "Estando finalmente entrelazado, como está, no tecido máis íntimo do organismo, o novo carácter non pode ser descartado con impunidade, e tórnase vitalmente necesario."

En 1974, o creacionista da Terra Nova Henry M. Morris introduciu un concepto similar no seu libro "Creacionismo científico" no cal escribe: "este aspecto pode ser atacado cuantitativamente, usando principios simples da probabilidade matemática. O problema é simplemente se pode un sistema complexo, no cal moitos compoñentes funcionan unidos, e no cal cada compoñente é individualmente necesario para o funcionamento eficiente do todo, xurdir por procesos aleatorios."

En 1981, Ariel Roth, na defensa da posición da ciencia da creación no caso de McLean vs. Arkansas, di sobre as "estruturas complexas integradas" que "este sistema non pode ser funcional a menos que todas as partes estean alí... Como estas partes sobreviviron durante a evolución"

En 1985 Cairns-Smith escribiu sobre a "interconexión": "Como pode unha colaboración complexa entre compoñentes evolucionar en pequenos pasos?" e usou a analoxía da estrutura chamada 'centralización', usada para construír un arco, sendo removida despois: "Certamente houbo 'centralización'. Antes de que unha estrutura de múltiples compoñentes da bioquímica actual poida curvarse sa, debe primeiro curvarse sobre outra cousa."

Pero nin Muller nin Cairns-Smith alegaron que as súas ideas fosen evidencia de algo sobrenatural.

Nunha disertación apoiando o creacionismo publicada en 1994, Lumsden referiuse aos flaxelos bacterianos dicindo que presentan "compoñentes múltiples e integrados", e onde "nada neles funciona a menos que todos os seus complexos compoñentes estean xuntos", e solicitou ao lector que "imaxinara os efectos da selección natural nestes organismos que fortuitamente evolucionaran o flaxelo... sen os mecanismos de control concomitantes [sic]".

Un concepto anterior de sistemas irredutibelmente complexos vén de Ludwig von Bertalanffy, biólogo austríaco do século XX. O autor cría que os sistemas complexos deberían examinarse como sistemas completos e irredutíbeis para comprender como funcionan. Estendeu o seu traballo sobre a complexidade biolóxica nunha teoría xeral de sistemas nun libro titulado "Teoría xeral de sistemas" (General System Theory). Despois de que James Watson e Francis Crick publicaran a estrutura do ADN no inicio da década de 1950, a teoría xeral de sistemas perdeu a moitos dos seus seguidores nas ciencias físicas e biolóxicas. Porén, a teoría dos sistemas seguiu sendo popular nas ciencias sociais moito tempo despois de que fora abandonada nas ciencias físicas e biolóxicas.

Orixes

Michael Behe desenvolveu as súas ideas sobre o concepto da complexidade irredutíbel ao redor de 1992, nos primeiros días da 'estratexia da cuña', e presentounas por primeira vez en xuño de 1993 cando o "grupo de profesores Johnson-Behe" se reuniu en Pajaro Dunes, California. Explicou amplamente estas ideas na segunda edición do libro "Of Pandas and People" publicado en 1993, revisando a fondo o capítulo 6, "Biochemical Similarities" (Similitudes bioquímicas) con novas seccións no mecanismo complexo da coagulación do sangue e a orixe das proteínas.

A primeira vez que Behe usou o termo complexidade irredutíbel foi no seu libro de 1996 "A caixa negra de Darwin" (Darwin's Black Box), para referirse a certos sistemas bioquímicos celulares complexos. Nel explica que "a ciencia (os mecanismos evolutivos) non pode explicar o desenvolvemento dalgúns sistemas con tal "complexidade irredutíbel". Significativamente Behe dá a autoría do concepto orixinal ao filósofo William Paley e non a von Bertalanffy, e suxire que a súa aplicación do concepto a sistemas biolóxicos é completamente orixinal. Os defensores do deseño intelixente afirman que os sistemas de complexidade irredutíbel foron deliberadamente elaborados por algunha forma de intelixencia.

En 2001 Behe escribiu que "hai unha certa asimetría entre a miña actual definición de complexidade irredutíbel e o obxectivo da selección natural. Espero reparar este problema en traballos futuros".

Behe explicou especificamente que "a definición actual coloca o centro do problema na remoción dunha parte dun sistema que xa estea funcionando", pero que a "tarefa difícil que a evolución darwiniana encara, entre tanto, non é remover partes de sistemas sofisticados preexistentes; debe ser colocar xuntos compoñentes que fan un novo sistema en primeiro lugar."

No xuízo do caso Kitzmiller (Kitzmiller v. Dover Area School District), en 2005, Behe testemuñou baixo xuramento que el "non xulga [a asimetría] o suficientemente seria como para [ter revisado o libro] até entón."

Tamén testemuñou sobre a complexidade irredutíbel. O tribunal (o xuíz Jones) entendeu que "a alegación da complexidade irredutíbel do profesor Behe fora refutada en traballos de investigación revisados por pares, e que fora rexeitada pola comunidade científica en xeral".

Alén diso, Behe testemuñou que a presenza de complexidade irredutíbel en organismos non descartaría a implicación de mecanismos evolutivos no desenvolvemento da vida orgánica. Tamén testemuñou que non sabía de "artigos revisados por pares en publicacións científicas discutindo o deseño intelixente da coagulación sanguínea, pero que habería "probabelmente un gran número de artigos revisados por pares en publicacións científicas que demostrarían que o sistema de coagulación do sangue é de feito un arranxo significativo de partes de gran complexidade e sofisticación". (O resultado do xuízo foi a sentenza de que "o deseño intelixente non é ciencia, que é esencialmente relixioso na súa natureza").

De acordo coa teoría da evolución, as variacións xenéticas ocorren sen un proxecto ou intención específica. O ambiente "selecciona" as variacións que son máis aptas, que se transmiten entón á próxima xeración dos organismos. Os cambios suceden pola operación gradual das forzas naturais durante o tempo, algunhas veces lentamente, outras máis rápido. Este proceso é capaz de adaptar estruturas complexas a partir de estruturas iniciais simples, ou converter estruturas complexas dunha función a outra. A maioría dos defensores do deseño intelixente aceptan que a evolución acontece a través da mutación e a selección natural ao "nivel micro", como o cambio da frecuencia relativa das diversas lonxitudes do bico dos pimpíns de Darwin, pero alegan que non pode explicar a complexidade irredutíbel, porque ningunha das partes dun sistema irredutíbel sería funcional ou vantaxosa até que o sistema completo estivese formado.

O exemplo primordial deste argumento é o do flaxelo bacteriano e o como, ao ser este unha das estruturas máis simples, mostra certos indicios de ser parte dun deseño intelixente, xa que a súa estrutura química depende exclusivamente de cada un dos enlaces da súa estrutura molecular.

Aínda que foi este o máis importante de todos os exemplos, máis tarde estas ideas serían refutadas ao demostrarse que o flaxelo podía funcionar sen ter algunhas partes da súa estrutura química. Os outros exemplos cos cales se trataron de demostrar estas ideas foron o funcionamento do noso ollo e a coagulación do sangue.

Os críticos consideran que a maioría dos exemplos (se non todos) están baseados nunha comprensión errónea do funcionamento dos sistemas biolóxicos en cuestión, e consideran a baixa calidade dos mesmos como unha proba excelente do argumento pola ignorancia.

Contrariamente aos argumentos dos promotores do deseño intelixente, o consenso da comunidade científica é que a complexidade irredutíbel non é ciencia senón creacionismo. Pero a pesar diso, a complexidade irredutíbel continúa citándose como un argumento importante polos creacionistas, particularmente polos propoñentes do deseño intelixente.

En si, o argumento baséase nunha interpretación parcial do darwinismo, específica do movemento do deseño intelixente, que nega a existencia na evolución de factores direccionais distintos da adaptación, como as constricións estruturais ou as que afectan aos mecanismos de desenvolvemento, e que frecuentemente na evolución unha estrutura cambia de función, o que ocorre por pasos a través de estadios de dupla función.

Aínda que estas ideas case nunca se aceptan pola comunidade científica, teñen certas aplicacións ás ciencias e mostran o que para o pensamento tradicional é o case perfecto funcionamento do corpo humano.

A analoxía da rateira

Michael Behe cre que moitos aspectos da vida presentan evidencias de deseño, usando a rateira nunha analoxía que é criticada por outros

Behe usa a rateira como un exemplo ilustrativo do concepto do deseño. Unha rateira consiste en varias partes que interactúan: a base, o prendedor, o resorte, o martelo. Behe afirma que todas as partes deben estar presentes para que a rateira funcione, e que a remoción de calquera destas pezas destrúe a función da rateira. De forma semellante, os sistemas biolóxicos precisan da acción en conxunto de múltiplas partes para funcionaren. Os defensores do deseño intelixente din que a selección natural non podería crear do nada estes sistemas para os que a ciencia non encontrou un camiño evolutivo de pequenas modificacións sucesivas, porque a función seleccionada só está presente cando todas as partes están montadas. Os exemplos orixinais de Behe de mecanismos de complexidade irredutíbel inclúen o flaxelo bacteriano da Escherichia coli, a coagulación do sangue, cílios, e o sistema inmunitario adaptativo.

Behe alega que os órganos e funcións biolóxicas que son irredutibelmente complexos non se poden explicar completamente polos modelos actuais da evolución. Afirma que:

Un sistema complexo irredutíbel non pode ser producido directamente (ou sexa, polo perfeccionamento continuo da función inicial, que continúa a funcionar polos mesmos mecanismos) por pequenas modificacións sucesivas, porque calquera precursor dun sistema irredutibelmente complexo que está sen unha parte é por definición non-funcional

A complexidade irredutíbel non é unha alegación de que a evolución non suceda, pero si unha alegación de que é "incompleta". No último capítulo do libro Darwin's Black Box, Behe explica a súa visión de que a complexidade irredutíbel é a proba do deseño intelixente. Os principais críticos, porén, alegan que a complexidade irredutíbel, tal como é definida por Behe, pode ser xerada por mecanismos evolucionistas coñecidos. A afirmación de Behe de que ningunha literatura científica describiu apropiadamente as orixes dos sistemas bioquímicos a través de mecanismos evolucionistas refutouna o TalkOrigins. O xuíz Jones, no caso de Dover escribiu "Ao definir a complexidade irredutíbel na forma en que o fai, o profesor Behe intenta excluír o fenómeno da exaptación por unha definición, ignorando desta forma abundantes evidencias que refutan o seu argumento. Notabelmente, o NAS rexeitou a alegación de Behe de complexidade irredutíbel..."

Exemplos presentados: presuntos exemplos de fisioloxía

Behe e outros suxeriron que unha serie de características biolóxicas que cren que son irredutibelmente complexas. Entre elas están as seguintes:

Ciclo de Krebs

Esquema do ciclo de Krebs ou ciclo do ácido cítrico.

O ciclo do ácido cítrico comeza coa Acetil-CoA transferindo o seu grupo acetilo, de dous átomos de carbono, ao composto receptor oxalacetato, de catro carbonos, formando así un composto de seis carbonos, o citrato.

O citrato entón pasa por unha serie de transformacións químicas, perdendo dous grupos carboxilo en forma de CO₂. Os carbonos liberados en forma de CO₂ veñen do oxalacetato, e non directamente da Acetil-CoA. Os carbonos doados polo Acetil-CoA forman parte do oxalacetato despois do primeiro paso do ciclo do ácido cítrico.

A transformación dos carbonos doados polo Acetil-CoA en CO₂ require varios pasos no ciclo de Krebs. Mentres, a causa do papel do ácido cítrico no anabolismo (síntese de substancias orgánicas), pode non perderse xa que moitas substancias intermediarias do ciclo tamén se usan como precursoras para a biosíntese doutras moléculas.

A maior parte da enerxía dispoñíbel grazas ao proceso oxidativo do ciclo transfírese por electróns altamente enerxéticos que reducen o NAD , transformándoo en NADH. Por cada grupo acetilo que entra no ciclo de Krebs, prodúcense tres moléculas de NADH (o equivalente a 2,5 ATP).

Tamén se transfiren electróns ao receptor Q, formando QH₂.

No final de cada ciclo, o oxalacetato de catro carbonos rexenérase, e o proceso continúa utilizando o resultado do último proceso como base principal para obter un novo ciclo .

O sistema da coagulación do sangue

O sistema de coagulación nos vertebrados é un complexo sistema biolóxico, que é aparentemente unha mostra da complexidade irredutíbel.

O argumento da complexidade irredutíbel asume que as partes necesarias dun sistema sempre son necesarias, e polo tanto non poden ir crecendo secuencialmente.

Porén, a comunidade científica argumenta con evidencias o segundo principio da evolución: "calquera sistema non necesita necesariamente ter a mesma función que o sistema ancestral do cal evolucionou", por exemplo as aletas dos golfiños teñen unha función distinta á das patas dos mamíferos terrestres.

Algo que é simplemente vantaxoso ao principio pode máis tarde volverse necesario. Moitas estruturas chamadas irredutíbeis encontráronse noutros organismos como sistemas moito máis simples que utilizan menos partes. Estes sistemas, á súa vez, puideron ter precursores até máis simples, e que agora están extinguidos.

O "argumento da improbabilidade" tamén presenta de forma errada a selección natural. É correcto dicir que un conxunto de mutacións simultáneas que forman unha proteína de estrutura complexa é improbábel, pero non era iso o que Darwin defendía. A súa explicación baséase en pequenos cambios acumulados que acontecen sen un obxectivo final. Cada paso ten que ser vantaxoso por si mesmo, a pesar de que os biólogos non consigan, de momento, entender a razón de ser de todos eles.

O flaxelo

O flaxelo bacteriano invócase frecuentemente como un exemplo da complexidade irredutíbel.

Outro exemplo é a complexidade do flaxelo bacteriano, cuxa estrutura é, efectivamente, moi complexa. O flaxelo dalgunhas bacterias constitúe un motor molecular exixindo a interacción de cerca de 40 partes proteicas complexas, e a ausencia de calquera destas proteínas fai que o flaxelo non funcione. Behe mantén que o "mecanismo" do flaxelo é irredutibelmente complexo porque se tentamos reducir a súa complexidade situándoo nunha fase anterior máis simple do seu desenvolvemento evolutivo, obteriamos un organismo que non funciona de maneira apropiada.

Pero as similitudes das proteínas que o compoñen con outros sistemas de excreción celular é incribelmente similar. A adecuación, a organización paulatina de ditas estruturas, foi conferindo outras funcións distintas a través de moitas xeracións, dun lento refinamento das estruturas que lle foi proporcionando vantaxes no medio onde vivía, o que se fixo grazas ao proceso de selección natural. Ditas estruturas non aparecen completas e dun só golpe, como propón o creacionismo (deseño intelixente).

Os científicos entenden que este argumento foi refutado á luz de investigacións recentes. Apuntan que o corpúsculo basal do flaxelo é similar ao sistema secretor Tipo III (TTSS na sigla en inglés), unha estrutura en forma de agulla que algúns xermes patóxenos como a Salmonella e a Yersinia pestis usan para inxectar toxinas en células eucariotas vivas. A base da agulla posúe dez elementos en común co flaxelo, pero aínda faltan corenta das proteínas que fan o flaxelo funcional. Non obstante, este sistema parece negar a alegación de que tirar calquera das partes do flaxelo transfórmao nunha estrutura inútil. Isto fixo que Kenneth Miller anotase que "As partes deste sistema supostamente irredutibelmente complexo en verdade teñen funcións propias."

Este modelo explicativo propúxoo en 2003 Nicholas J. Matzke, e o modelo foi verificado e comprobado por procesos experimentais mediante análises de proteinas e ADN, o que deixa sen argumentos a Behe.

O ollo

A evolución do ollo, usada a miúdo como un exemplo de complexidade irredutíbel.
(a) Mancha de pigmento
(b) Copa simple simple de pigmento
(c) Copa simple óptica da peneira (Haliotis tuberculata)
(d) Ollo complexo do polbo (Octopus vulgaris).

O ollo é un exemplo famoso dunha estrutura irredutibelmente complexa, debido ás súas moitas partes elaboradas e interconectadas, parecendo todas elas dependentes unhas das outras.

Por iso, o ollo cítase frecuentemente polos defensores do deseño intelixente e o creacionismo como un exemplo de complexidade irredutíbel.

Behe usou o "problema do desenvolvemento do ollo" como unha evidencia do deseño intelixente no seu libro Darwin's Black Box.

A pesar de que Behe recoñece que a evolución das grandes estruturas anatómicas do ollo están ben explicadas, alega que a complexidade das reaccións bioquímicas necesarias a nivel molecular para a sensibilidade á luz aínda desafían as explicacións.

O creacionista Jonathan Sarfati describiu o ollo como o "gran desafío" dos biólogos evolucionistas e "un exemplo soberbio da 'complexidade irredutível' na creación de Deus", apuntando especificamente a súa suposta "vasta complexidade" necesaria para a transparencia.

O ollo é tan complexo que a súa explicación segundo as teorías de Darwin sería moi complicada, xa que a coordinación das moléculas para poder percibir a luz e facer que o cerebro a interprete é un proceso que ten unha complexidade enorme. Nun fragmento citado xeralmente de forma equivocada de A orixe das especies, Charles Darwin parece recoñecer que o desenvolvemento do ollo é unha dificultade para a súa teoría.

A cita, no seu debido contexto, mostra que Darwin tiña unha boa comprensión da evolución do ollo.

To suppose that the eye, with all its inimitable contrivances for adjusting the focus to different distances, for admitting different amounts of light, and for the correction of spherical and chromatic aberration, could have been formed by natural selection, seems, I freely confess, absurd in the highest possible degree. Yet reason tells me, that if numerous gradations from a perfect and complex eye to one very imperfect and simple, each grade being useful to its possessor, can be shown to exist; if further, the eye does vary ever so slightly, and the variations be inherited, which is certainly the case; and if any variation or modification in the organ be ever useful to an animal under changing conditions of life, then the difficulty of believing that a perfect and complex eye could be formed by natural selection, though insuperable by our imagination, can hardly be considered real. How a nerve comes to be sensitive to light, hardly concerns us more than how life itself first originated; but I may remark that several facts make me suspect that any sensitive nerve may be rendered sensitive to light, and likewise to those coarser vibrations of the air which produce sound.

Parece absurdo de todo punto —confésoo espontaneamente— supoñer que o ollo, con todas as súas inimitábeis disposicións para acomodar o foco a diferentes distancias, para admitir cantidade variábel de luz e para a corrección das aberracións esférica e cromática, puido formarse por selección natural. A razón dime que, se se puidese demostrar que existen moitas gradacións, desde un ollo sinxelo e imperfecto a un ollo completo e perfecto, sendo cada grao útil ao animal que o posúa; se ademais o ollo varía lixeiramente e as variacións son hereditarias, como ocorre certamente; e se estas variacións son útiles a un animal en condiciónes variábeis da vida, entón a dificultade de crer que un ollo perfecto e complexo puido formarse por selección natural, aínda que insuperábel para a nosa imaxinación, pode apenas considerarse real. O modo no que un nervio se fai sensíbel á luz apenas debería preocuparnos máis que o propio feito do xurdimento da vida, pero podo recalcar que varios motivos me fan sospeitar que calquera nervio sensíbel pode volverse sensíbel á luz, e así mesmo ás grandes vibracións do aire as cales producen o son.

Os ollos dos vertebrados (esquerda) e dos invertebrados, como os do polbo (dereita) desenvolvéronse independentemente: os dos vertebrados desenvolveron unha retina invertida cun punto cego sobre o seu disco óptico, mentres que o polbo evitou iso cunha retina non invertida.

Desde os tempos de Darwin, a evolución dos antecedentes do ollo compréndese mellor. A pesar de que o entendemento da construción dos ollos antigos a través do rexistro fósil é problemático debido ao feito de que os tecidos brandos non deixan impresións ou restos, as evidencias xenéticas e de anatomía comparada apoian a idea dunha orixe común a todos os ollos.

Conforme Behe admite, a evidencia actual suxire posíbeis liñas evolutivas para a orixe das estruturas anatómicas do ollo; por exemplo, que os ollos tiveron a súa orixe como simples manchas de células fotorreceptoras que podían detectar a presenza ou a ausencia da luz, pero non a súa dirección. Ao desenvolver unha pequena depresión para as células fotosensíbeis, os organismos gañaron unha mellor capacidade de descubrir a orixe da luz, e como o continuo aprofundamento da depresión nun burato en forma de copa, de maneira que a luz atinxe certas células dependendo do seu ángulo, fixo posíbel unha información visíbel cada vez máis precisa. A abertura do ollo era entón diminuída, de forma que a luz chegaba enfocada, transformándose o ollo nunha cámara escura e permitindo ao organismo percibir formas. O náutilo é un exemplo moderno dun animal cun ollo deste tipo. Finalmente, a capa protectora de células transparentes sobre a abertura diferenciouse nunha lente primitiva, e o interior do ollo encheuse de humores para axudar a situar as imaxes no foco. Desta forma, os biólogos modernos recoñecen os ollos como unha estrutura relativamente simple que evolucionou, e moitos dos principais desenvolvementos da evolución do ollo crese que aconteceron nalgúns poucos millóns de anos, durante a explosión cambriana.

Porén, e de acordo con Behe, a complexidade da sensibilidade á luz no nivel molecular e as reaccións bioquímicas necesarias para as "primeiras manchas simples de fotorreceptores" aínda desafían as explicacións científicas.

Véxase tamén

Bibliografía

• Behe, Michael J. (2000). La caja negra de Darwin: el reto de la bioquímica a la evolución. Editorial Andrés Bello. ISBN 978-84-95407-02-3. 
• Immanuel Kant (1788). Crítica de la razón práctica. 

Outros artigos

• Complexidade especificada
• Deseño intelixente
• Caso Kitzmiller
• Evolución da complexidade biolóxica
• Probas da evolución

Ligazóns externas

• Entre la bioquímica obsoleta y la seudociencia (en castelán)
• El argumento de la complejidad irreductible (en castelán)
• Creación versus evolución: del 'Origen de las especies' al diseño inteligenteArquivado 21 de xuño de 2010 en Wayback Machine. (en castelán)
• Cómo responder a los argumentos teístasArquivado 02 de setembro de 2011 en Wayback Machine. (en castelán)