Comarca de Valdeorras

Comarca de Valdeorras

Localización
42°24′N 7°00′O
Estado	España
Comunidade autónoma	Galicia
Provincia	provincia de Ourense
Capital	O Barco de Valdeorras
Contén a división administrativa	A Rúa A Veiga Carballeda de Valdeorras Larouco O Barco de Valdeorras O Bolo Petín Rubiá Vilamartín de Valdeorras
Poboación
Poboación	25.381 (2020) (26,2 hab./km²)
Xentilicio	valdeorrés
Xeografía
Superficie	968,9 km²

A comarca de Valdeorras é unha comarca galega situada na provincia de Ourense e a súa capital é O Barco de Valdeorras. Pertencen á comarca os concellos de O Barco de Valdeorras, O Bolo, Carballeda de Valdeorras, Larouco, Petín, A Rúa, Rubiá, A Veiga e Vilamartín de Valdeorras. En total abrangue 968,90 km², e caracterízase pola súa elevación pois nela está o maior cumio de Galicia, a Pena Trevinca (2127 m). O seu xentilicio é valdeorrés/valdeorresa.

Xeografía

O río Sil conforma a comarca en tres áreas, o propio val e as serras que se sitúan ao seu norte e sur. O val do Sil contén numerosos sedimentos terciarios, nas serras do sur, Serra do Eixe, Serra Calva e Serra Segundeira atópanse as maiores altitudes de Galicia, dominando os relevos abruptos con abondosas formas periglaciais. O relevo montañoso do norte fórmano a Serra de Cereixedo, Serra dos Cabalos e Serra da Enciña da Lastra. O sistema fluvial da comarca céntrase no Sil, que é o principal curso de auga e todos os outros ríos son afluentes del. Os tributarios da dereita son ríos curtos, xa que os cumios están próximos ao val, destacando o río Éntoma, e o Leira, os tributarios da esquerda son máis longos, destaca entre eles o Casaio. O clima da comarca é oceánico de montaña nas áreas máis elevadas e oceánico de matiz mediterráneo no Val do Sil. Valdeorras conta con espazos protexidos, o parque natural da Serra da Enciña da Lastra, o Macizo Central e o Pena Trevinca.

Demografía

Poboación da comarca

Concello	habitantes ano 2020
O Barco de Valdeorras	13.431
O Bolo	850
Carballeda de Valdeorras	1.499
Larouco	417
Petín	849
A Rúa	4.283
Rubiá	1.383
A Veiga	857
Vilamartín de Valdeorras	1.812
Total	25.381
Fonte: IGE

Padrón municipal 2020	25.381 habitantes
Menores de 15 anos	2.630 (10,36 %)
Entre 16 e 64 anos	15.423 (60,77 %)
Maiores de 65 anos	7.328 (28,87 %)

Historia

A chegada dos romanos cambiou substancialmente o val. O principal elemento romanizador foi a construción da Vía XVIII da que quedan como mostra varias pontes na actualidade. Tras os romanos, que buscaban o ouro que había no río Sil, chegaron os suevos e os visigodos e posteriormente, a repoboación, o cristianismo e a influencia das ordes monásticas.

En 1624 púxose en marcha o mosteiro das Ermidas, que se converteu no máis importante lugar de culto da comarca. Durante a Guerra da Independencia, o val de Valdeorras asistiu a diversas escaramuzas entre as tropas francesas por unha banda e o exército inglés xunto coas tropas españolas e os guerrilleiros locais.

En 1822, esta comarca, xunto coa veciña de Trives, pertenceu á provincia do Bierzo (a provincia do Vierzo), coa que aínda pertencendo hoxe día a provincias diferentes, León e Ourense, manteñen importantes lazos económicos e de servizos. En 1833 separouse a provincia berciana en dúas; segundo o deputado leonés, Benito Lobato, “era partidario de deixar para Ourense unha parte do Bierzo con tal de manter a maior porción con León (…)”.

A finais do século XIX tivo lugar un feito decisivo para a economía e a historia humana de Valdeorras: o 1 de setembro de 1883 abriuse ao tráfico a liña férrea Palencia-A Coruña, quedando o val comunicado por ferrocarril á modernidade. Finalmente, durante boa parte do século XX o acontecemento máis notable foi a constante emigración primeiro a Cuba e América do Sur (a Arxentina, o Uruguai...) e posteriormente a Alemaña, Francia e Suíza principalmente.

Galería de imaxes

Vexa o artigo principal en Galería de imaxes da comarca de Valdeorras

• 
• 
  Viño de denominación de orixe Valdeorras. Na comarca de Valdeorras, e en concreto nas ribeiras do río Sil, o cultivo da vide é unha das principais actividades económicas.
• 
  Concellos da comarca.

Véxase tamén

Bibliografía

• Docampo Paradelo, Gustavo e Picouto, Millán (1992). O Barco e a terra de Valdeorras. A Coruña: Baía Edicións. ISBN 978-84-87674-23-5. 

Outros artigos

• Sector da lousa en Valdeorras.

---

Este artigo sobre comarcas de Galicia é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.  Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.

---