Renfe AVE
| Renfe AVE | |
|---|---|
 | |
 | |
| Tipo | Servizo ferroviario de alta velocidade |
| Fundación | 1992 |
| Matriz | Renfe Operadora |
| Localización | Madrid, España |
| Industria | Transporte |
| Na rede | |
| http://www.renfe.com/ | |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
Renfe AVE, acrónimo de Alta Velocidade Española, é unha marca comercial da empresa Renfe Operadora pola que define o servizo comercial con trens de alta velocidade en España. Está operativo dende abril de 1992, cando se inaugurou Novo acceso ferroviario a Andalucía.
Esta división de RENFE creouse en 1992, ao escindírense da empresa matriz outras pequenas empresas, chamadas unidades de negocio. O seu obxectivo era operar os servizos con trens de alta velocidade sobre a mencionada liña Madrid-Sevilla vía Cidade Real, Puertollano e Córdoba.
Actualmente existe unha rede de aproximadamente 2.380 km de vías de largo internacional en España.
Historia
[editar | editar a fonte]Os inicios
[editar | editar a fonte]En xuño de 1966, durante unha serie de ensaios da locomotora 2000-T de Talgo especial para remolcar o Talgo III, alcánzanse os 200 km/h no traxecto entre Sevilla e Los Rosales: era a primeira vez que en España se circulaba a esa velocidade, aínda que tiveron que pasar moitos anos máis para que a alta velocidade se consolidase, cousa que non ocorreu ata a década de 1990.
Varios anos logo deste ensaio, en maio de 1972, a locomotora 3005-T de Talgo-Krauss Maffei, bautizada como Virgen de La Bien Aparecida, alcanza os 222 km/h na liña Madrid-Barcelona, entre as estacións de Azuqueca de Henares (Guadalaxara) e Meco (Madrid).
En 1976, comezouse a investigar en España cun tren derivado do ETR-401 Pendolino italiano, enmarcado en España dentro da serie 443 de Renfe, do que só se construíu unha unidade que se preserva en Castejón (Navarra). Con este tren levouse a cabo unha serie de ensaios, sendo nun deles, e xa no ano 1987, no que se alcanzarían os 206 km/h entre os puntos quilométricos 220 e 221 da liña de Madrid a Alacant.
O AVE chega a España
[editar | editar a fonte]A finais da década de 1980 empezouse a proxectar a construción dunha liña de alta velocidade, a inspiración da realizada por SNCF en Francia (o TGV). Entre outros proxectos realizouse un dun traxecto que unise a meseta castelá con Andalucía sen pasar por Despeñaperros. Tras varios anos de proxectos, chegouse á conclusión de que unha liña en largo internacional sería acertada, xa que permitiría aproveitar trens e instalacións probadas en Europa, e propúxose a creación da primeira liña de alta velocidade (LAV) en España. O proxecto de NAFA (Novo acceso ferroviario a Andalucía) estábase estudando como alternativa á liña por Despeñaperros, dada a necesidade de revitalizar a estancada economía do sur do país. En 1988 decídese polo ancho de vía internacional en vez do ancho ibérico co que en principio se proxectara. Tras varios anos de obras, a primeira liña inaugurouse o 14 de abril de 1992, coincidindo coa Expo 92 celebrada en Sevilla. Nos seus dous primeiros anos de funcionamento, o AVE circulaba entre Madrid e a capital andaluza en 2 horas e 55 minutos, con paradas intermedias en Cidade Real, Puertollano e Córdoba.
O 23 de abril de 1993 alcanzouse a marca de velocidade dos trens AVE con 356,8 km/h, o que permitiu iniciar en 1994 a explotación comercial a 300 km/h nos trens AVE de longa distancia, reducíndose en 40 minutos a duración do traxecto entre Madrid e Sevilla.
Extensión da Alta Velocidade
[editar | editar a fonte]En 1987 comezaron os proxectos para reformar o Corredor mediterráneo e dotalo de dobre vía en toda a súa totalidade, proxecto do que en 1996 se inauguraron os primeiros tramos de alta velocidade, situados entre Vandellòs e Orpesa, permitindo circular ao tren a 200 km/h nunha infraestrutura apta para esa velocidade.
No verán de 1997 entrou en servizo comercial o tren Euromed, un tren de alta velocidade de ancho ibérico, que cobre a liña entre Barcelona e Alacant pasando por Tarragona, Castelló de la Plana e Valencia. Ao Euromed sumaríaselle en 1999 o Alaris, circulando entre Madrid e Valencia vía Albacete a unha velocidade máxima de 200 km/h. En 1999 proxectouse a construción da LAV Córdoba-Málaga, para poder levar o AVE á Costa do Sol.
Na liña Madrid-Valladolid comezan en 2002 as obras dos túneles de Guadarrama, para salvar o Sistema Central. Ademais, en vista a un futuro relativamente próximo, estase executando a variante de Pajares (que inclúe os túneles de Pajares) para conectar devandita liña con Asturias.
A construción dunha nova liña de ancho internacional de Madrid á fronteira francesa, na súa primeira fase Madrid-Zaragoza-Lleida, culmínase en 2003, en que se fai a primeira viaxe oficial. Entra en servizo o 11 de outubro de 2003 o AVE Longa Distancia Madrid-Zaragoza-Lleida, que conecta estas cidades xunto a Guadalaxara-Yebes e Calatayud. Durante os primeiros anos non o fai á velocidade prevista por non ter listo o sistema europeo normalizado de sinalización ERTMS. Esta liña é a primeira en España en contar co sistema de electrificación a 2x25kV 50 Hz, que permite afastar a distancia á que se sitúan as subestacións de tracción, sen necesidade de aumentar a tensión.
En decembro de 2004 inaugurouse o servizo Avant Sevilla-Córdoba, cuxos traxectos duran uns 40 minutos co novo material S-104, que tamén se introduce no servizo Avant Madrid-Cidade Real-Puertollano (anterior AVE Lanzadeira) en xaneiro de 2005. Un material similar, os S-102, cobren o servizo AVE Longa Distancia Madrid-Zaragoza-Huesca, que se inaugura en abril de 2005.
A construción dun novo acceso ferroviario de alta velocidade ata Toledo de 21 km, partindo da primeira infraestrutura na comarca toledana de La Sagra, permite inaugurar o servizo Avant Madrid-Toledo en novembro de 2005. O traxecto dura menos de 30 minutos. Esta liña de alta velocidade xerou e xera controversia pola eliminación do resto dos servizos ferroviarios que operaban en Toledo, xa que ao pasar a relación pola vía de ancho UIC, varios municipios grandes como Xetafe, Aranjuez e Algodor perderon o tren directo a Toledo, quedando a estación de Algodor sen servizo comercial, e tendo a cidadanía das capitais de provincia de Castela-A Mancha (Albacete, Cuenca e Cidade Real) que viaxar ata Madrid-Puerta de Atocha para transbordar ao tren pola liña Madrid-Sevilla; cousa que fixo aumentar as viaxes en autobús desde devanditos lugares, posto que a viaxe leva menos tempo e é máis económica respecto ao ferrocarril. Actualmente Toledo só ten acceso á rede de alta velocidade en ancho UIC, o que imposibilita o transporte de mercancías e viaxeiros doutras procedencias que non sexan de liñas de alta velocidade.
En maio de 2006 anunciouse o incremento de velocidade nos servizos AVE S-102 que operan na liña Madrid-Zaragoza-Lleida, pasando dos 200 km/h aos 250 km/h grazas á entrada en funcionamento do ERTMS de nivel 1, un sistema de condución automática dos trens compatible nun futuro coas liñas francesas e do resto de Europa. Desde o 17 de outubro dese ano, devanditos servizos circulan a 280 km/h. En agosto de 2007 alcánzanse os 300 km/h. Para alcanzar os 350 km/h hai que esperar ao nivel 2 do ERTMS.
En maio de 2006 entraron en servizo os Alvia, uns trens capaces de operar en ancho internacional ou ibérico coa mesma locomotora, e de cambiar de ancho sobre a marcha. Estes trens recortan o tempo de viaxe entre Madrid e varias cidades do norte de España, como Bilbao, Vitoria, Santander ou Xixón.
O 16 de decembro de 2006 ábrese o tramo Córdoba-Antequera da liña Madrid-Córdoba-Málaga, que inclúe as estacións de Puente Genil-Herrera e Antequera-Santa Ana. Isto permitiu un recorte do tempo nas viaxes entre Madrid e Alxeciras, ademais dun novo itinerario cara a Granada. Dous días despois ábrese o tramo Lleida-Camp de Tarragona da liña Madrid-Barcelona-Fronteira Francesa.
O 22 de decembro de 2007 inaugurouse a liña Madrid-Segovia-Valladolid, e un día despois o tramo que quedaba da L.A.V. Córdoba-Málaga, entre Antequera e Málaga.
Aínda que inicialmente prevista para o 21 de decembro, o 20 de febreiro de 2008 abriuse ao público o tramo Roda de Berà-Barcelona da L.A.V. Madrid-Zaragoza-Barcelona-Fronteira Francesa. Deste xeito a conexión por alta velocidade entre Madrid e Barcelona está operativa, cun tempo de viaxe de 2 horas e 38 minutos.
En maio de 2009, asinouse o convenio para construír o ferrocarril de alta velocidade en Navarra, pondo fin a trece anos de paros e movementos en falso.[1]
Desde 2010 o Goberno de España conta coa 2ª maior rede de alta velocidade ferroviaria no mundo, con 2.230 km, superando a países pioneiros na alta velocidade, como o Xapón ou Francia, e só por detrás da China.[2] A última liña de alta velocidade en ser inaugurada é o traxecto Madrid-Cuenca-Motilla del Palancar-Valencia, xunto co ramal Motilla del Palancar-Albacete, que desde o 18 de decembro de 2010 incorpora á rede AVE as súas 438 km (Madrid-Valencia, 391 km, e Motilla-Albacete, 47 km).[3]
O 19 de decembro de 2010 producíase un feito histórico para a Alta Velocidade, ao conectar Barcelona con París en sete horas e 25 minutos, salvando por primeira vez os Pireneos. No traxecto era necesario facer un transbordo, cambiando de plataforma, na estación de Figueres-Vilafant, xa que entre Figueres e Barcelona as vías eran de largo convencional.[4]
O 10 de decembro de 2011 a Alta Velocidade chegaba a Galicia, coa inauguración duns 150 km entre Ourense e A Coruña, con parada tamén en Santiago de Compostela.[5]
O 8 de xaneiro de 2013 inaugurouse o tramo entre Barcelona, Xirona e Figueres, que conectaba co TGV francés. Así finalizaba a esperada conexión con Francia, despois de máis de 15 anos de obras.
O 17 de xuño de 2013 inaugurouse o tramo entre Albacete e Alacant.[6]
O 16 de decembro de 2013 entrou en servizo a conexión directa con Francia, con traxectos sen transbordo entre Barcelona e París nun tempo aproximado de seis horas e vinte minutos. Posteriormente puxéronse tamén en servizo traxectos directos a Lión e Tolosa.
O 29 de setembro de 2015 inaugúrase o tramo que une Valladolid con Palencia e León. Chega nunha soa vía, a diferenza do dobre trazado do resto da rede do país.
Liñas de alta velocidade
[editar | editar a fonte]Liñas en servizo
[editar | editar a fonte]Liñas en construción (2015)
[editar | editar a fonte]| Liña | Cidades que conecta | Apertura prevista |
|---|---|---|
| Corredor Sur | ||
| L.A.V. Sevilla-Cádiz | Sevilla · Xerez da Fronteira · Cádiz | 2016 |
| Eixe Ferroviario Transversal | Sevilla · Antequera · Granada | 2016 |
| Corredor Central | ||
| LAV Madrid (Atocha-Chamartín) | Madrid-Atocha · Madrid-Chamartín | 2018 |
| Corredor Norte | ||
| L.A.V. Venta de Baños-Burgos-Vitoria | Venta de Baños · Burgos | 2016 |
| Burgos · Miranda de Ebro · Gasteiz | - | |
| Y vasco | Gasteiz · Bilbao · Donostia · Irún · Fronteira francesa | 2018 |
| L.A.V. León-Xixón | León · La Robla | - |
| La Robla · Pola de Lena | 2016 | |
| Pola de Lena · Oviedo · Xixón | - | |
| Corredor Noroeste | ||
| L.A.V. Meseta-Galicia | Olmedo · Medina del Campo · Zamora | 2016 |
| Zamora · Ourense | 2018 | |
| LAV Vigo-Ourense | Vigo · Pontevedra · Ourense | 2017 |
| Corredor Mediterráneo | ||
| L.A.V. Tarragona-Valencia | Camp de Tarragona · Castelló de la Plana · Valencia | 2016 |
| L.A.V. Valencia-Alacant | Valencia · Alacant | 2016 |
| L.A.V. Alacant-Cartaxena | Alacant · Elx · Murcia · Cartaxena | 2016 |
| L.A.V. Murcia-Almería | Murcia · Almería | - |
| Corredor Suroeste | ||
| L.A.V. Madrid-Extremadura-Fronteira portuguesa | Madrid · Talavera de la Reina · Plasencia · Cáceres · Mérida · Badaxoz | 2020 |
Liñas proxectadas
[editar | editar a fonte]Prevese un aumento da oferta xeográfica do AVE, aproveitando a posta en marcha de novas liñas de alta velocidade por parte de ADIF, segundo o Plan Estratéxico de Infraestruturas e Transporte (PEIT), que culminará en 2020, e que pretende cubrir toda a Península Ibérica, chegando aos 10.000 km de liñas de alta velocidade.[7]
| Liña | Cidades que conecta | Estado |
|---|---|---|
| Novo acceso ferroviario a Andalucía / Corredor Sur | ||
| L.A.V. Córdoba-Xaén | Córdoba · Xaén | |
| L.A.V. Xaén-Granada | Xaén · Granada | |
| Eixe Ferroviario Transversal | Fronteira portuguesa · Huelva | |
| Granada · Almería | ||
| Túnel de Xibraltar | San Fernando · Chiclana de la Frontera · Alxeciras · Facinas · Marrocos | |
| Corredor Nordés | ||
| L.A.V. Soria-Calatayud | Soria · Calatayud | |
| Travesía Central Pirenaica | Huesca · Fronteira francesa | |
| Eixe transversal de Cataluña | Lleida · Manresa · Xirona | |
| Corredor Cantábrico-Mediterráneo | ||
| L.A.V. Zaragoza-Teruel-Sagunt | Zaragoza · Teruel · Sagunt | |
| L.A.V. Zaragoza-Castejón-Pamplona/Logroño | Zaragoza · Castejón · Pamplona · Logroño | |
| L.A.V. Logroño-Miranda de Ebro | Logroño · Miranda de Ebro | |
| Conexión Pamplona-Y vasco | Pamplona · Y vasco | |
| L.A.V. Bilbao-Santander | Bilbao · Santander | |
| Corredor Norte | ||
| L.A.V. Palencia-Santander | Palencia · Santander | |
| Corredor Noroeste | ||
| L.A.V. Ávila-Segovia | Ávila · Segovia | |
| L.A.V. Medina-Salamanca-Fronteira portuguesa | Medina del Campo · Salamanca · Fronteira portuguesa | |
| L.A.V. SubCantábrica | León · Ponferrada · Monforte de Lemos · Lugo · A Coruña | |
| Eixe interior de Galicia | Ourense · Monforte de Lemos | |
| Corredor Oeste | ||
| L.A.V. Ruta da Prata | Sevilla · Xixón | |
Relacións de alta velocidade
[editar | editar a fonte]No Novo acceso ferroviario a Andalucía
[editar | editar a fonte]| Percorrido | Denominación comercial | Material móbil |
|---|---|---|
| Madrid - Sevilla | AVE | S100 Alsthom |
| Madrid - Málaga | AVE | S102 Talgo-Bombardier "Pato" |
| Barcelona - Sevilla Barcelona - Málaga |
AVE | S103 Siemens "Velaro" |
| Madrid - Puertollano Madrid - Toledo Sevilla - Málaga |
Avant | S104 Alsthom-Fiat |
| Cádiz - Xaén | Avant | S121 |
| Madrid - Cádiz Madrid - Huelva |
Alvia | S130 |
| Madrid - Alxeciras Madrid - Granada |
Altaria | Locomotora Talgo VI |
| Barcelona - Cádiz | Trenhotel | Locomotora Talgo |
No Corredor Nordés
[editar | editar a fonte]| Percorrido | Denominación comercial | Material móbil |
|---|---|---|
| Madrid - Barcelona | AVE | S103 Siemens "Velaro" |
| Madrid - Zaragoza | AVE | S102 Talgo-Bombardier "Pato" S103 Siemens "Velaro" |
| Madrid - Huesca | AVE | S102 Talgo-Bombardier "Pato" |
| Barcelona - Sevilla Barcelona - Málaga Barcelona - Zaragoza |
AVE | S103 Siemens "Velaro" |
| Barcelona - Lleida Calatayud - Zaragoza Huesca - Zaragoza |
Renfe Avant | S104 Alsthom-Fiat |
| Barcelona – Cádiz Barcelona – Bilbao Barcelona – Vigo Madrid – Pamplona Madrid – Logroño |
Alvia | S120 CAF S130 Talgo-Bombardier |
| Barcelona – Hendaia Barcelona – A Coruña Barcelona – Vigo Barcelona – Xixón |
Trenhotel | Locomotora Talgo |
No Corredor Norte: Liña Madrid - Segovia - Valladolid
[editar | editar a fonte]| Percorrido | Denominación comercial | Material móbil |
|---|---|---|
| Valladolid – Segovia - Madrid | Avant | S121 |
| Alacant/Madrid – Xixón Alacant/Madrid – Santander Madrid – Bilbao Madrid – Hendaia |
Alvia | S130 Talgo-Bombardier |
No Corredor Mediterráneo e no Corredor de Levante
[editar | editar a fonte]Só se citan os trens de altas prestacións (160–200 km/h), aínda que polas liñas circulan nalgúns tramos trens de media distancia e de proximidades. Non se poden separar ambos corredores xa que moitos trens percorren os dous e o treito La Encina-Alacant é común a ambos.
| Percorrido | Denominación comercial | Material móbil |
|---|---|---|
| Valencia - Cuenca - Madrid | AVE | S102 |
| Barcelona - Valencia - Alacant | Euromed | S130 |
| Barcelona - Valencia - Alacant Madrid - Valencia Madrid - Castelló de la Plana Madrid - Orpesa Madrid - Gandia |
Alaris | S490 S120 |
| Barcelona - Murcia Barcelona - Lorca Montpellier - Cartagena Pontevedra / A Coruña - Alacant |
Talgo | locomotora Talgo IV/VI |
| Madrid - Alacant Xixón - Alacant Santander - Alacant |
Alvia | S130 Talgo-Bombardier "Patito" |
| Barcelona - Badaxoz / Sevilla / Málaga / Granada / Almería | Arco | locomotora coches B11x 10200 reformados |
| Barcelona - Granada | Trenhotel | locomotora Talgo VI |
Trens de alta velocidade
[editar | editar a fonte]
- AVE Serie 100
- Euromed Serie 101
- AVE Talgo 350, Serie 102
- AVE Siemens Velaro Serie 103
- AVE Serie 112
- Avant Alstom Pendolino Serie 104
- Avant Alstom Pendolino Serie 114
- Alvia CAF ATPRD Serie 120
- Alvia Talgo 250 / Serie 130
- Alaris Fiat Pendolino Serie 490
- Locomotoras serie 252
- Talgo VI
- Arco
- AVRIL (sen uso comercial)
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ «Chegada do TAV a Navarra» Arquivado 21 de xuño de 2009 en Wayback Machine., Diario de Navarra, 16/05/2009
- ↑ "Alta velocidad china de California a São Paulo" Arquivado 24 de xullo de 2010 en Wayback Machine., "Cotizalia" (18 de abril)
- ↑ "O AVE comezará a funcionar entre o 15 e o 20 de decembro", "Las Provincias" (14 de setembro)
- ↑ "O AVE salva por primeira vez os Pireneos". Arquivado dende o orixinal o 28 de decembro de 2010. Consultado o 22 de decembro de 2010.
- ↑ Arrinca o AVE galego
- ↑ O AVE de Sevilla chega a Alacant
- ↑ Zapatero di que os AVE reforzan a cohesión territorial ao inaugurar a liña Córdoba-Antequera (en castelán)
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Renfe AVE  |
Outros artigos
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- Páxina web dos servizos de AVE de Renfe Operadora
- Páxina web sobre a evolución e desenvolvemento da rede ferroviaria española
- Alta Velocidade Ferroviaria en España: detalles e características dos trazados
- Páxina web da Alianza da Alta Velocidade Europea
- A alta velocidade revoluciona o modelo de transporte
- O AVE chegará á Comunidade Valenciana en 2010 Arquivado 25 de setembro de 2019 en Wayback Machine.
