Sufraxio feminino
Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde agosto de 2007.) |
O movemento internacional polo sufraxio feminino, levado a cabo polas sufraxistas, foi un movemento reformista social, económico e político que promovía a extensión do sufraxio (isto é, o dereito a votar) ás mulleres, avogando polo «sufraxio igual» (abolición da diferenza de capacidade de votación por xénero) en lugar do «sufraxio universal» (abolición da discriminación debida principalmente á raza), xa que este último era considerado demasiado revolucionario.
Liña temporal
editarO sufraxio feminino foi aprobado (e revogado) varias veces en distintos países do mundo. Nalgúns países como Estados Unidos ou Suráfrica o sufraxio feminino autorizouse antes que o sufraxio universal; así, unha vez concedido este ós homes e mulleres brancos, aínda se lles seguía negando o dereito a votar a homes e mulleres doutras razas. Porén, na maioría de países o sufraxio feminino foi o que levou ao universal.
En 1776 en Nova Jersey autorizouse accidentalmente o primeiro sufraxio feminino (empregouse accidentalmente a palabra «persoas» no canto de «homes»), aínda que se aboliu en 1807.
En 1838 aprobouse o sufraxio feminino (coa mesmas características propias que o masculino) nas illas Pitcairn.
En 1853 aprobouse o sufraxio feminino na provincia de Vélez (no actual departamento colombiano de Santander). Foi o primeiro caso nun país independente; non obstante foi revogado no ano 1857 e restablecido o 25 de agosto de 1954 pero, como o país vivía a ditadura de Gustavo Rojas Pinilla, só puido poñerse en práctica a partir de 1957.
Na segunda metade do século XIX, varios países e estados recoñeceron un tipo de sufraxio feminino restrinxido comezando por Australia do Sur en 1861.
En 1869, o Territorio de Wyoming converteuse no primeiro estado dos EUA onde se instaurou o «sufraxio igual» (sen diferenzas de xénero) aínda que non era sufraxio universal, xa que non podían votar os homes e mulleres de pel negra.
En 1893 aprobouse en Nova Zelandia o primeiro sufraxio feminino sen restrinxir, grazas ao movemento liderado por Kate Sheppard. De tódolos xeitos, ás mulleres só se lles permitía votar sen poder presentarse ás eleccións. Só puideron presentarse a partir de 1919 a ser elixidas para un cargo político.
O primeiro país en ofrecer o sufraxio universal (e tamén permitir ás mulleres presentarse ás eleccións para o parlamento) foi Australia do Sur en 1902 (segundo outros en 1894) e Tasmania en 1903.
Lista comparativa de países con sufraxio feminino (por orde de aprobación)
editarPaíses | Dereito masculino ao voto en eleccións nacionais | Voto das mulleres en igualdade cos homes |
---|---|---|
Nova Zelandia | 1879 | 1893 |
Australia | 1901 | 1902 |
Finlandia | 1906 | 1906 |
Noruega | 1898 | 1913 |
Dinamarca | 1920 | 1915 (dende 1908 podían votar as mulleres de máis de 25 anos e que pagasen impostos) |
Uruguai | 1830 | 1917 (votan por primeira vez o 3 de xullo de 1927) |
Irlanda | ? | 1918 |
Polonia | ? | 1918 |
Xeorxia | ? | 1918 |
Rusia | 1918 | 1918 |
Islandia | ? | 1919 |
Luxemburgo | ? | 1919 |
Alemaña | 1867 | 1919 |
Suecia | 1909 | 1919 |
Países Baixos | 1917 | 1919 |
Austria | ? | 1920 |
Hungría | ? | 1920 |
Checoslovaquia | 1920 | 1920 |
Reino Unido | 1918 | 1928 (dende 1918 podían votar as mulleres maiores de 30 anos) |
Ecuador | ? | 1929 |
España | 1869 | 1931 |
Cuba | ? | 1934 |
Turquía | 1924 | 1934 |
Filipinas | 1936 | 1937 (gañado en 1935 cun referendo, 95% a favor) |
O Salvador | ? | 1939 |
Canadá | 1920 | 1940 (en Quebéc. De 1916 a 1922 no resto do país) |
República Dominicana | ? | 1942 |
Xamaica | ? | 1944 |
Francia | 1848 | 1944 |
Guatemala | ? | 1945 |
Panamá | ? | 1945 |
Italia | 1919 | 1945 |
Trinidad e Tobago | ? | 1946 |
Albania | ? | 1946 |
Xapón | 1925 | 1946 |
Bulgaria | ? | 1947 |
Iugoslavia | ? | 1947 |
Arxentina | 1912 | 1947 |
Venezuela | 1946 | 1947 |
Suriname | ? | 1948 |
Romanía | ? | 1948 |
Bélxica | 1919 | 1948 (dende 1920 as mulleres podían votar nas eleccións comunais) |
Chile | 1935 | 1949 (dende 1935 as mulleres podían votar en eleccións municipais) |
Costa Rica | ? | 1949 |
Barbados | ? | 1950 |
Haití | ? | 1950 |
Antiga e Barbuda | ? | 1951 |
Dominica | ? | 1951 |
Granada | ? | 1951 |
San Vicente e as Granadinas | ? | 1951 |
Santa Lucía | ? | 1951 |
Bolivia | ? | 1952 |
Grecia | ? | 1952 |
Saint Kitts e Nevis | ? | 1952 |
India | 1950 | 1950 |
Güiana | ? | 1953 |
México | 1909 | 17 de outubro de 1953 (dende 1947 en eleccións municipais) |
Paquistán | ? | 1954 |
Siria | ? | 1954 |
Honduras | ? | 1955 |
Nicaragua | ? | 1955 |
Perú | ? | 1955 |
Costa do Marfil | ? | 1955 |
Vietnam | ? | 1955 |
Exipto | ? | 1955 |
Tunisia | ? | 1956 |
Colombia | 1957 (dende 1853, na provincia de Vélez -Santander-, podían votar. En 1857 perderon o dereito ao voto ao formarse o Estado de Santander. Recuperándoo de novo o 25 de agosto de 1954 e poñéndoo en práctica dende 1957). | |
Paraguai | ? | 1961 |
Brasil | 1889 | 1961 |
Bahamas | ? | 1962 |
Mónaco | ? | 1962 |
Irán | ? | 1963 |
Kenya | ? | 1963 |
Belize | ? | 1964 |
Estados Unidos | 1870 | 1965 (dende 1920 podían votar só as mulleres de pel branca) |
Suíza | 1848 | 1971 |
Portugal | ? | 1971 (dende 1931 podían votar as mulleres coa escola secundaria completa) |
Liechtenstein | ? | 1984 |
República Centroafricana | ? | 1986 |
Djibuti | ? | 1986 |
Samoa | ? | 1990 |
Suráfrica | 1994 | 1994 (dende 1930 podían votar só as mulleres de pel branca) |
Afganistán | ? | 2003 |
Kuwait | ? | 2005 |
Listaxe de países sen sufraxio feminino
editarNa actualidade, algúns países non recoñecen o sufraxio ás mulleres. E se o recoñecen (como no Líbano), fano dun xeito diferente ós homes. A seguinte listaxe non inclúe os países que non permiten o sufraxio nin a homes nin a mulleres:
- Arabia Saudita
- Brunei Darussalam
- Emiratos Árabes Unidos
- Líbano: De 1952 a 1957, as mulleres requiren unha proba educativa, os homes non. O voto era obrigatorio para os homes e opcional para as mulleres durante estes cinco anos[1].
Sufraxistas
editarOs e as sufraxistas foron a miúdo membros de diferentes asociacións co mesmo obxectivo, aínda que usando diferentes tácticas. Por exemplo, as sufraxistas británicas caracterizábanse por un tipo de defensa máis combativa. Noutros países o sufraxio feminino logrouse dende as institucións do estado mediante leis que foron impulsadas directamente por mulleres na política como o caso de España con Clara Campoamor ou a Arxentina con Eva Perón.
Os primeiros obxectivos do movemento feminista seguiron sendo os mesmos: a incorporación da muller ao traballo durante a primeira guerra mundial, o dereito de voto, a mellora da educación, a capacitación profesional, a apertura de novos horizontes laborais, a equiparación de sexos na familia como medio de evitar a subordinación da muller e a dobre moral sexual. A gran novidade viu da ampla mobilización colectiva que soubo dirixir o movemento sufraxista en determinados países.
Notas
editar- ↑ Dieter Nohlen; Florian Grotz; Christof Hartmann (15 November 2001). Elections in Asia and the Pacific: A Data Handbook : Volume I: Middle East, Central Asia, and South Asia: Volume I: Middle East, Central Asia, and South Asia (en francés). OUP Oxford. pp. 174–. ISBN 978-0-19-153041-8.
Véxase tamén
editarOutros artigos
editarLigazóns externas
editar- Sufraxio Universal, Fraude da Esquerda. Artigo de Inés Maldonado en Debate 21
- Sufraxio feminino en Alemaña Arquivado 18 de setembro de 2019 en Wayback Machine. - 19 de xaneiro 1919 - primeiro sufraxio feminino en Alemaña.