Precursores

Denomínanse como precursores aqueles escritores que desenvolveron a súa actividade literaria entre os anos 1833 e 1863. Son as voces ilustradas e patrióticas dos galegos que denuncian a situación da lingua e a cultura galegas.^{[Cómpre referencia]} A súa temática é máis próxima ao realismo xa que primordialmente reflicten acontecementos que lles toca vivir a eles e aos do seu redor. Reciben este nome por cumpriren o papel de iniciadores da literatura galega e o renacemento da súa cultura. Os precursores desenvolven órganos xornalistas na lingua galega e así prepararon o terreo para a chegada do Rexurdimento pleno.

Os precursores
(segundo Murguía)

Antolín Faraldo.

Aurelio Aguirre.

Eduardo Pondal.

Rosalía Castro.

Benito Vicetto.

Serafín Avendaño.

Descrición

Manuel Murguía (1833-1923) non destacou como escritor en galego pero foi unha das figuras máis importantes deste período de cambio en Galiza. Foi un dos mellores defensores do galego e senta as bases que permiten definir a Galiza como nación.^{[Cómpre referencia]} En 1886 publica o libro Los Precursores, obra na que fai unha descrición de varios personaxes da vida cultural galega, como Antolín Faraldo, Aurelio Aguirre, Leonardo Sánchez Deus, Félix Moreno Astray, Eduardo Pondal, Antonio Cendón, Rosalía Castro, Serafín Avendaño e por último, Benito Vicetto. Este concede a esta xeración de 1846 o “descubrimento” de Galicia.

“

Había por aquel entonces escritores que ensalzaban la hermosura de nuestras catro provincias, que las defendían con color de los agravios de los que eran víctimas, que interrogaba a su pasado, que trataban de infundir un novo espíritu en este pueblo, a la sazón más que muerto.

”

Murguía situaba a Antolín Faraldo como un dos máis importantes porque tiña unha reflexión sistemática e ordenada. Estes fundaron periódicos con cabeceiras como: El Centinela de Galicia e El Iris de Galicia. Reivindican a recuperación da unidade galega e queren unha única representación, cousa que non se cumpre pola subdivisión de provincias.

Contexto histórico

No século XIX xorde un movemento de carácter filolóxico e literario baseado na defensa do galego como lingua literaria, chamado Rexurdimento. Ocorreron acontecementos inaugurais como os Xogos Florais da Coruña (1861) e a publicación de Cantares gallegos (1863) escrito por Rosalía de Castro, que foi a primeira obra escrita en galego na súa totalidade. A aparición deste fenómeno está relacionada as ideoloxías galeguistas da época (provincialismo e rexionalismo). Está marcado tamén pola creación das primeiras gramáticas e dicionarios. Os Xogos Florais tiñan como obxectivo fomentar a literatura galega e tiveron unha importante influencia na cultura de Galiza xa que defendían a supervivencia do idioma. Neles premiábase a mellor obra escrita en galego. Coa Guerra da Independencia contra os franceses aumenta o sentimento de identidade galega e sae a palestra a primeira promoción galeguista (a cabeza de Antolín Faraldo).

Los precursores de Murguía.

Os precursores segundo Murguía

Autores	Obras
Antolín Faraldo	artigos progresistas en La Europa
Aurelio Aguirre	Ensayos poéticos, Poesías selectas
Eduardo Pondal	Queixumes dos pinos, Os Eoas
Rosalía de Castro	Cantares gallegos, Follas novas
Benito Vicetto	Los Hidalgos de Monforte, La baronesa de Frije
Leonardo Sánchez Deus	Il Sottopancia
Félix Moreno Astray	El viagero en la ciudad de Santiago
Antonio Cendón, pintor
Serafín Avendaño, pintor	colaborou na revista Blanco y Negro
Ignotus

Segundo autores posteriores como Ricardo Carballo Calero (que inclúe na súa Historia da literatura galega contemporánea, no capítulo II titulado «O romanticismo. Precursores de Rosalía», unha ampla nómina de autores) Xesús Alonso Montero ou Xosé Ramón Pena a listaxe correcta dos precursores é moi distinta da selección feita por Murguía.

• Carballo Calero relaciona na lista a Vicente Turnes, Xacinto Romualdo López, Francisco Fernández Anciles, Xoán Manuel Pintos, Francisco Añón, Xosé María Posada, Xosé García Mosquera, Alberto Camino Sigüer, Marcial Valladares Núñez, Xosé Bieito Amado, Antonio de la Iglesia, Francisco María de la Iglesia, Xosé Pérez Ballesteros, Xan Antonio Saco e Arce, Antonio Fernández Morales, Benito Vicetto, Xosé Domínguez Izquierdo e outros.
• Alonso Montero (que di que non son tódolos que están nin están tódolos que son) suprimiría algúns nomes e engadiría outros como Nicomedes Pastor Díaz, Xoán Manuel Pintos, Francisco Añón, Xosé Pérez Ballesteros ou Juan Antonio Saco y Arce.
• Segundo Pena serían: Xoán Manuel Pintos, Antonio Fernández Morales, Francisco Añón, Alberto Camino, Vicente Turnes, Antonio de la Iglesia, Marcial Valladares, Juan Antonio Saco y Arce e outros.

En esquema sería así:

Autores	Murguía	Carballo Calero	Alonso Montero	Pena
Antolín Faraldo	x
Aurelio Aguirre	x
Eduardo Pondal	x
Rosalía de Castro	x
Benito Vicetto	x	x
Leonardo Sánchez Deus	x
Félix Moreno Astray	x
Antonio Cendón	x
Serafín Avendaño	x
Vicente Turnes		x		x
Jacinto Romualdo López		x
Francisco Fernández Anciles		x
Xoán Manuel Pintos		x	x	x
Francisco Añón		x	x	x
José María Posada		x
José García Mosquera		x
Alberto Camino		x		x
Marcial Valladares		x		x
José Benito Amado Boullosa		x
Antonio de la Iglesia		x		x
Francisco María de la Iglesia		x
Xosé Pérez Ballesteros		x	x
Juan Antonio Saco y Arce		x	x	x
Antonio Fernández Morales		x		x
José Domínguez Izquierdo		x
Nicomedes Pastor Díaz			x

Véxase tamén

Bibliografía

• Fernández del Riego, Francisco (1987). Historia da literatura galega. Vigo, Ed. Galaxia. Páx. 307.
• Murguía, Manuel (1886). Los precursores. A Coruña, Biblioteca Gallega, La Voz de Galicia.
• Vilavedra, Dolores (coord.) (1995-2003) (4 vols.)^Cal?: Diccionario da Literatura Galega, Vigo, Ed. Galaxia.

Outros artigos

• Literatura galega do Prerrexurdimento

Ligazóns externas

• http://diadasletrasgalegas.galiciadigital.com/historia-da-lingua/dos-precursores-o-rexurdimento-i Arquivado 10 de xuño de 2016 en Wayback Machine.