Nagorno-Karabakh

Nagorno-Karabakh
	Լեռնային Ղարաբաղ (hy); Dağlıq Qarabağ (az)
Localización
	39°48′55″N 46°45′07″L / 39.81528, 46.75194
Poboación
Poboación	148.000 (2019) (33,61 hab./km²)
Lingua usada	lingua armenia ; Lingua azerí
Xeografía
Parte de	Carabaque (pt)
Superficie	4.402,979787 km²
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC 04:00

Para o Estado non recoñecido véxase: República de Artsakh.

Nagorno-Karabakh^[1]^[2] ou Nagorno-Karabaj^[3] (en armenio: Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն, en azerí: Dağlıq Qarabağ ou Yuxarı Qarabağ, literalmente significa "Karabakh montañoso" ou "Alto Karabakh"; en ruso: Нагорный Карабах, Nagornyy Karabakh), historicamente coñecido como Artsakh (en armenio: Արցախ), é unha rexión da antiga República Socialista Soviética de Azerbaidján, situada no sur do Cáucaso. Localízase a preto de 270 km ao oeste da capital de Azerbaidján, Bakú. É unha rexión maioritariamente poboada por armenios que pasou á xurisdición de Azerbaidján en 1923, debido a unha decisión de Stalin.

Este artigo amosa escritos armenios. Sen o soporte axeitado, o texto pode mostrar símbolos sen sentido, coma caixas, marcas e outros.

Xeografía

Superficie: 4.400 km².
Poboación: 145.000 hab. (est. 2002). A gran maioría da poboación (95%) é de etnia armenia, e o 5% de minorías étnicas.
A capital é a cidade de Stepanakert.

Esta provincia armenia autoproclamada república independente, non recoñecida por ningún país excepto Armenia,^{[Cómpre referencia]} o 10 de decembro de 1991, fica situada no macizo do Pequeno Cáucaso. O seu relevo culmina no monte Jiamys. O río Terter é o principal curso de auga.

Historia

Véxase tamén: República de Artsakh, Primeira guerra de Nagorno-Karabakh e Segunda guerra de Nagorno-Karabakh.

Nagorno-Karabakh é un enclave de poboación armenia cristiá encravado en Azerbaidján (país maioritariamente islámico) onde, entre 1987-1988 deflagrou un conflito moi sanguento. Este conflito foi aínda máis atizado debido ao pogrom masivo anti-armenio organizado pola cidade acerbaixana de Sumgait a finais de febreiro de 1988 - a primeira explosión de violencia étnica nesta antiga república soviética. En novembro do 1991, esperando debelar as contestacións armenias, o parlamento acerbaixano aboliu o estatuto de autonomía da rexión. Como resposta os armenios de Nagorno-Karabakh realizaron un referendo o 10 de decembro de 1991, no cal a esmagadora maioría da poboación votou pola independencia. A comunidade acerbaixana de Nagorno-Karabakh boicoteou o referendo.^{[Cómpre referencia]}

Estes acontecementos conduciron a accións violentas contra armenios que vivían en Bakú e o resto de Azerbaidján, e de acerbaixanos residentes en Armenia. Como resultado, unha vasta maioría de acerbaixanos de Armenia e armenios en Azerbaidján (excepto Nagorno-Karabakh) víranse obrigados a saír. Aos eventos de violencia civil seguiu unha guerra entre Armenia e Azerbaidján. As accións militares foron fortemente influenciadas pola inspiración militar rusa. As vitorias das ofensivas armenias nos anos seguintes proporcionáranlle o control de gran parte do territorio, ata que o 12 de maio de 1994 foi negociado un acordo de alto o fogo que permanece en vigor aínda hoxe.^{[Cómpre referencia]}

Actualmente Nagorno-Karabakh é de feito un estado independente autoproclamándose República de Artsakh. Fortemente dependente da República de Armenia, usa a súa moeda, o dron. Os sucesivos gobernos armenios teñen resistido á presión interna de unir Nagorno-Karabakh a Armenia, temendo as represalias de Azerbaidján e da comunidade internacional, que considera Nagorno-Karabakh parte de Azerbaidján.^{[Cómpre referencia]} A política de Armenia e de Nagorno-Karabakh están tan intimamente ligadas que un antigo primeiro ministro da República de Nagorno-Karabakh, Robert Kocharian, tornouse primeiro ministro (1997) e despois presidente de Armenia (de 1998 ata o presente).

En setembro de 2004 realizáranse conversacións entre os presidentes de Armenia e de Azerbaidján, mais a disputa por este territorio continúa e o futuro permanece incerto.

Economía

Nas ladeiras e nos vales cultívanse árbores froiteiras, tabaco e viñas, alén de cereais e algodón. A sericultura e a cría de gado bovino e ovino están moi difundidas. O principal centro industrial ata o conflito de 1991 era a cidade de Stepanakert. As industrias máis importantes eran as madeireiras e as alimentarias.

Notas

↑ "Nagorno-Karabakh". Diccionario enciclopédico galego universal 44. La Voz de Galicia. 2003-2004. p. 18. ISBN 84-7680-429-6.
↑ "Nagorno-Karabakh". Enciclopedia Galega Universal 12. Ir Indo Edicións. 1999-2002. p. 321. ISBN 84-7680-288-9.
↑ "Nagorno-Karabaj". Diciopedia do século 21 2. Do Cumio, Galaxia e do Castro. 2006. p. 1437. ISBN 978-84-8288-942-9.

Véxase tamén

Ligazóns externas

[DEGU-1] "Nagorno-Karabakh". Diccionario enciclopédico galego universal 44. La Voz de Galicia. 2003-2004. p. 18. ISBN 84-7680-429-6.

[EGU-2] "Nagorno-Karabakh". Enciclopedia Galega Universal 12. Ir Indo Edicións. 1999-2002. p. 321. ISBN 84-7680-288-9.

[DS21-3] "Nagorno-Karabaj". Diciopedia do século 21 2. Do Cumio, Galaxia e do Castro. 2006. p. 1437. ISBN 978-84-8288-942-9.

[1]

[2]

[3]