Melqart era o deus máximo no panteón relixioso da cidade de Tiro en Canaan, e doutras cidades fundadas por tirios, como Cartago ou Gadir. Era denominado comunmente, tamén, Baal Melqart. Outras grafías frecuentes coas que pode aparecer o nome son Melkart e Melcart.

Posíbel representación tardía de Melqart, proveniente de Mozia, Sicilia

Na moedas aparece representado cabalgando un cabalo de mar.

Étimo

editar

O seu nome componse dos vocábulos fenicios milk "rei" e qart "cidade"; é dicir "rei da cidade". O determinante baal significa "señor, dono, amo", e, en xeral, "deus".

Asimilación sincrética

editar

Na civilización grecorromana foi asimilado a Heracles/Hércules, sendo por tanto representado co aspecto e os atributos deste.

Nome téoforo

editar

A importancia do deus pode observarse no éxito do seu nome entre os fenicios, como no do xeneral cartaxinés Hamílcar e doutros membros da súa familia.

Historia

editar

O culto a Melqart, sobre cuxas orixes hai pouca información, estaba asentado en Tiro desde o século X a.C. polo menos. Afírmase que o rei Hiram, contemporáneo de Salomón, construíu o seu templo na cidade.

 
Estatuíña do Hércules gaditano

Os mariñeiros tirios difundiron o seu culto por todo o Mediterráneo, de xeito que Melqart, que era unha divindade solar, adquiríu tamén caracteres mariños. O seu culto foi moi importante en Cartago durante os primeiros séculos da cidade, mais a partir dos desastres bélicos en Sicilia, Melqart perdeu influencia entre os púnicos, sendo desprazado na preeminencia por Baal Hammón. Do mesmo modo a súa parella feminina, Astarté, foi desprazada por Tanit Pene Baal.

En Gadir o seu culto foi tan importante ou, talvez, aínda máis, de xeito que se podía dicir que era a urbe de Melqart. Posuía un famoso templo, sito na actual illa de Sancti Petri, coñecedísimo en todo o Mediterráneo, e a súa imaxe aparecía nas moedas gaditanas. É posíbel que as famosas Columnas de Hércules fosen "de Melqart" orixinariamente, mais carecemos da proba documental directa.

Máis a occidente aínda, no actual Marrocos, outra fundación fenicia, Lixus, posuía tamén un templo dedicado a Melqart.