Mario Andretti

Mario Gabriel Andretti, nado en Montovun (Croacia) o 28 de febreiro de 1940, é un piloto estadounidense (Italoamericano, posto que é oriúndo de Motovun, antiga cidade de Italia, hoxe en Croacia). Durante a súa carreira, gañou catro títulos de Champcar, e o campionato mundial de Fórmula Un do ano 1978. Andretti é a primeira e única persoa en gañar as 500 millas de Indianápolis, as 500 millas de Daytona e o Campionato Mundial de Fórmula 1.

Mario Andretti

(2021)
Biografía
Nacemento	28 de febreiro de 1940 (84 anos) Motovun, Croacia (pt)
Actividade
Ocupación	piloto de Fórmula Un, piloto de automobilismo
Deporte	automobilismo
Traxectoria   Equipo Vehículo empregado - Alfa Romeo F1
Participou en
	24 Horas de Le Mans
Familia
Fillos	Michael Andretti, Jeff Andretti
Irmáns	Aldo Andretti
Premios
(2006)  Premio Grandes Inmigrantes  Lenda Viva da Biblioteca do Congreso dos Estados Unidos
Sitio web	marioandretti.com

Traxectoria

Naceu en Motovun, unha cidade da península de Istria, chamada daquela Montona e pertencente a Italia. Logo da segunda guerra mundial, Istria pasou a ser parte de Iugoslavia e a súa familia, como moitos outros italianos, fuxiron en 1948 e pasaron os sete anos seguintes nun campo de refuxiados. Finalmente a familia Andretti estableceuse en Nazareth (Pensilvania).

Debut nas carreiras

En 1959 Andretti comezou a correr nun vello automóbil Hudson en pistas de terra preto da cidade onde vivía. O seu irmán xemelgo, Aldo, corría nas mesmas pistas e co mesmo automóbil, pero deixou de facelo logo dun accidente. Xa en 1964, Mario participou por primeira vez no campionato de Campionato de coches IndyCar da USAC (que se converterá na CART en 1979 e a Champ Car en 2003), despois volvera a correr nestas carreiras. Gañou o campionato en 1966. Mario tamén gañou, na serie NASCAR en 1967, a carreira máis importante da competición, as 500 millas de Daytona. E a primeira das súas tres vitorias nas 12 horas de Sebring. Mario tamén está considerando participar nunha carreira na F1. Isto farase en 1968.

Coche co que gañou as 500 millas de Indianápolis.

Fórmula 1

Ferrari e Lotus

Co equipo Lotus, impresionou inmediatamente ao gañar a súa primeira pole no seu primeiro Gran Premio en Watkins Glen. No ano 1969, correu tres carreiras antes de pasar a March. Ese ano gañou o seu terceiro campionato da USAC e sobre todo a súa sorprendente vitoria na mítica proba das 500 millas de Indianápolis. En 1970, terminou a súa primeira carreira en España, co seu primeiro podio cun 3° posto. En 1971, foi contratado pola Scuderia Ferrari. Desde a súa primeira carreira cos coches de Maranello, gañou unha carreira en Kyalami. Posteriormente, terminou dúas veces en cuarto lugar nas carreiras en Alemaña e Suráfrica en 1971 e 1972. Tamén obtivo catro vitorias en coche deportivos, dando a Ferrari como fabricante a súa última vitoria como escuadra fora do ámbito da Fórmula 1 por última vez neste campo.

O Lotus co que fixo o seu debut na Fórmula 1.

Con Parnelli e de Novo, un novo intento definitivo co Team Lotus

Logo dun ano sabático, Mario volve en 1974 co equipo Parnelli, co que competiría na USAC. En 1975, durante a súa primeira tempada completa, conseguiu un cuarto e quinto lugar, logo, obtivo un sexto lugar en 1976, antes de que o equipo deixase a Fórmula 1. Mario é contratado unha vez máis por Collin Champman para correr en Lotus. O equipo non resulta competitivo como de costume, pero Mario restaura a gloria das cores do coche que porta nas súas mans ao gañar o último Gran Premio da tempada no Xapón. En 1977, Mario gañou catro carreiras e terminou 3° no campionato. Ademais é celebre que en 1977 convertésese no primeiro estadounidense en gañar o Gran Premio dos Estados Unidos en Long Beach(California). Co revolucionario "Efecto solo", a tempada 1978 sería a da súa consagración, coas súas oito pole positions e seis vitorias, suficiente para que Mario gañase o título de campión do mundo de F1, lamentablemente esta foi unha vitoria amarga debido á morte do seu compañeiro de equipo Ronnie Peterson. De todos os xeitos, Andretti non volveu gañar outra carreira logo de 1978.

Lotus 79 de Mario Andretti.

Os seus últimos anos na Fórmula 1 e os seus anos en CART e Retiro

En 1979 e 1980, Mario segue en Lotus, pero o coche carecía de fiabilidade e rendemento. Mario non volvería a lograr máis vitorias, apenas unha pole, e subiríase unha vez máis ao podio en España. Mario deixa Lotus por Alfa Romeo. Á parte dun cuarto lugar na primeira carreira da tempada, non logra quedar nos primeiros lugares tanto en carreira como ao final de tempada. En 1982 Mario correría unha carreira con Williams no Gran Premio do oeste dos Estados Unidos, logo outras dúas carreiras para Ferrari, cun 3° posto en Monza e unha retirada. Finalmente, Mario dedicaríase exclusivamente a correr os seus últimos anos na categoría que o viu nacer como piloto, a serie CART.

Carreira en CART/IndyCar World Series

Nos anos 80 volveu a CART/IndyCar World Series. En 1984, co equipo Newman-Haas, gañou seis carreiras e gañou o título. Logo logrou dez vitorias ata a súa retirada das competicións en 1993.

Mario Andretti correndo na Serie CART para Newman-Hass en 1991.

Noutras competicións

Mario participou 5 veces nas 24 horas de Le Mans, sen lograr gañar, o seu mellor resultado foi 2° en 1995. trataría de participar nos 500 quilómetros en 2003, antes tivo un serio accidente durante as probas, que lle recordou aquela proba na Indy 500 de 1993, que lle obrigou definitivamente abandonar as carreiras.

Un dos coches no que competiu en Le Mans, este modelo para a carreira de 1989, correu xunto ao seu fillo Michael Andretti.

Legado

Moita xente, particularmente nos Estados Unidos, considérao un dos mellores corredores de todos os tempos. No ano 2000, a Associated Press e a revista RACER nomeárono "Automobilista do Século". O mesmo ano foi introducido ao International Motorsports Hall of Fame (Vestíbulo da fama internacional dos deportes a motor).

Os dous fillos de Mario Andretti, Michael e Jeff, están no mundo das carreiras. Michael gañou o Champcar como antes o fixo o seu pai. O sobriño de Mario, John, tivo éxito tanto en Champ Car como en NASCAR. O seu neto Marco gañou o campionato de karting "Stars of Tomorrow" (estrelas do mañá) de Champ Car.

E por suposto, unha frase para a historia. «"Se todo está baixo control, é que non vas suficientemente rápido"».

Resultados completos na Fórmula Un

(Chave) As carreiras en letra grosa indican pole position; as carreiras en cursiva indican volta rápida.

Ano	Equipo	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	Posición	Puntos
1968	Lotus	RSA NP	ESP NP	MON NP	BEL NP	HOL NP	FRA NP	RU NP	ALE NP	ITA NP	CAN NP	USA Ret	MEX NP						41º	0
1969	Lotus	RSA Ret	ESP NP	MON NP	HOL NP	FRA NP	RU NP	ALE Ret	ITA NP	CAN NP	USA Ret	MEX NP							21º	0
1970	March	RSA Ret	ESP 3	MON NP	BEL NP	HOL NP	FRA NP	RU Ret	ALE Ret	AUT Ret	ITA NP	CAN NP	USA NP	MEX NP					16º	4
1971	Ferrari	RSA 1	ESP Ret	MON NSC	HOL Ret	FRA NP	RU NP	ALE 4	AUT NP	ITA NP	CAN 13	USA NP							8º	12
1972	Ferrari	ARG Ret	RSA 4	ESP Ret	MON NP	BEL NP	FRA NP	RU NP	ALE NP	AUT NP	ITA 7	CAN NP	USA 6						12º	4
1974	Parnelli	ARG NP	BRA NP	RSA NP	ESP NP	BEL NP	MON NP	SUE NP	HOL NP	FRA NP	RU NP	ALE NP	AUT NP	ITA NP	CAN 7	USA DSC			8º	15
1975	Parnelli	ARX Ret	BRA 7	RSA 17	ESP Ret	MON Ret	BEL NP	SUE 4	HOL NP	FRA 5	RU 12	ALE 10	AUT Ret	ITA Ret	USA Ret				14º	5
1976	Lotus	BRA Ret			ESP Ret	BEL Ret	MON NP	SUE Ret	FRA 5	RU Ret	ALE 12	AUT 5	HOL 3	ITA Ret	CAN 3	USA Ret	XAP 1		6º	22
	Parnelli		RSA 6	USW Ret
1977	Lotus	ARX 5	BRA Ret	RSA Ret	USW 1	ESP 1	MON 5	BEL Ret	SUE 6	FRA 1	RU 14	ALE Ret	AUT Ret	HOL Ret	ITA 1	USA 2	CAN 9	XAP Ret	3º	47
1978	Lotus	ARX 1	BRA 4	RSA 7	USW 2	MON 11	BEL 1	ESP 1	SUE Ret	FRA 1	RU Ret	ALE 1	AUT Ret	HOL 1	ITA 6	USA Ret	CAN 10		1º	64
1979	Lotus	ARXG 5	BRA Ret	RSA 4	USW 4	ESP 3	BEL Ret	MON Ret	FRA Ret	RU Ret	ALE Ret	AUT Ret	HOL Ret	ITA 5	CAN 10	USA Ret			12º	14
1980	Lotus	ARX Ret	BRA Ret	RSA 12	USW Ret	BEL Ret	MON 7	FRA Ret	RU Ret	ALE 7	AUT Ret	HOL 8	ITA Ret	CAN Ret	USA 6				20º	1
1981	Alfa Romeo	USW 4	BRA Ret	ARXG 8	SMR Ret	BEL 10	MON Ret	ESP 8	FRA 8	RU Ret	ALE 9	AUT Ret	HOL Ret	ITA Ret	CAN 7	LVG Ret			17º	3
1982	Williams	RSA NP	BRA NP	USW Ret	SMR NP	BEL NP	MON NP	USA NP	CAN NP	HOL NP	RU NP	FRA NP	ALE NP	AUT NP	SUI NP				19º	4
	Ferrari															ITA 3	LVG Ret

Predecesor: Niki Lauda

Campión da Fórmula 1 1978

Sucesor: Jody Scheckter

Resultados nas 24 Horas de Le Mans

Ano	Clase	Nº	Pneumáticos	Coche	Equipo	Compañeiro	Voltas	Posición Final	Clase Posición na súa clase
1966	P 5.0	6	G	Ford GT40 Mk.II Ford 7.0L V8	Holman & Moody	Lucien Bianchi	97	Ret	Ret
1967	P 5.0	3	F	Ford GT40 Mk.IV Ford 7.0L V8	Holman Moody|Holman & Moody	Lucien Bianchi	188	Ret	Ret
1983	C	21	G	Porsche 956 Porsche Tipo-935 2.6L Turbo Flat-6	Porsche Kremer Racing	Michael Andretti Philippe Alliot	364	3°	3°
1988	C1	19	D	Porsche 962C Porsche Type-935 3.0L Turbo Flat-6	Porsche AG	Michael Andretti John Andretti	375	6°	6°
1995	WSC	13	M	Courage C34 Porsche Tipo-935 3.0L Turbo Flat-6	Courage Compétition	Bob Wollek Eric Hélary	297	2°	1°
1996	LMP1	4	M	Courage C36 Porsche Tipo-935 3.0L Turbo Flat-6	Courage Compétition	Jan Lammers Derek Warwick	315	13°	3°
1997	LMP	9	M	Courage Compétition C36 Porsche Type-935 3.0L Turbo Flat-6	Courage Compétition	Michael Andretti Olivier Grouillard	197	Ret	Ret
2000	LMP900	11	M	Panoz LMP-1 Roadster-S Élan 6L8 6.0L V8	Panoz Motorsports	David Brabham Jan Magnussen	315	15°	8°

Resultados na CART/IndyCar World Series

Ano	Equipo	Chasis	Motor	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	Posición Final	Puntos
1979	Team Penske	Penske PC-6	Ford Cosworth TC	PHX	ATL1	ATL2	IND	TRE1	TRE2	MIS1	MIS2	WGL	TRE3	ONT 3	MIS3 NTS	ATL3	PHX2				11°	700
1980	Team Penske	Penske PC-9	Ford Cosworth	ONT	IND 20	MIL	POC 17	MDO	MIS1	WGL	MIL	ONT2	MIS2 1	MEX	PHX 2						16°	580
1981	Patrick Racing	Wildcat	Ford Cosworth TC	PHX1 11	MIL1 3	ATL1 3	ATL2 2	MIS	RIV	MIL2	MIS2 2	WGL 16	MEX	PHX2 4							11°	81
1982	Patrick Racing	Wildcat 8B	Ford Cosworth	PHX1 2	ATL 11	MIL1 9	CLE 2	MIS1 2	MIL2 3	POC 14	RIV 23	ROA 14	MIS2 2	PHX2 3							3°	188
1983	Newman/Haas	Lola T-700	Ford Cosworth TC	ATL 5	IND 23	MIL 18	CLE 14	MIS1 3	ROA 1	POC 7	RIV 16	MDO 2	MIS2 4	CEA 1	LAG 2	PHX 2					3°	133
1984	Newman/Haas	Lola T800	Ford Cosworth	LGB 1	PHX1 20	IND 17	MIL 8	POR 26	MEA 1	CLE 21	MIS1 1	ROA 1	POC 19	MDO 1	SAN 7	MIS2 1	PHX 12	LAG 2	CEA 2		1°	176
1985	Newman/Haas	Lola T900	Ford Cosworth	LGB 1	IND 2	MIL 1	POR 1	MEA 26	CLE 14	MIS1 10	NTS	POC 7	MDO 7	SAN 15	MIS2 21	LAG 11	PHX 3	MIA 27			5°	114
1986	Newman/Haas	Lola T8600	Ford Cosworth TC	PHX1 7	LGB 5	IND 32	MIL 5	POR 1	MEA 24	CLE 3	TOR 3	MIS1 21	POC 1	MDO 24	SAN 8	MIS2 10	ROA 9	LAG 4	PHX2 4	MIA 11	5°	136
1987	Newman/Haas	Lola T8700	Chevy A	LGB 1	PHX 5	IND 9	MIL 17	POR 10	MEA 2	CLE 10	TOR 15	MIS 19	POC 19	ROA 1	MDO 17	NAZ 19	LAG 17	MIA 4			6°	100
1988	Newman/Haas	Lola T8800	Chevy A	PHX 1	LGB 15	IND 20	MIL 17	POR 5	CLE 1	TOR 25	MEA 2	MIS 12	POC 17	MDO 2	ROA 3	NAZ 3	LAG 3	MIA 15			5°	126
1989	Newman/Haas	Lola T8900	Chevy A	PHX 8	LGB 18	IND 4	MIL 7	DET 3	POR 25	CLE 2	MEA 20	TOR 26	MIS 3	POC 5	MDO 7	ROA 7	NAZ 8	LAG 2			6°	110
1990	Newman/Haas	Lola T9500	Chevy A	PHX 4	LGB 5	IND 27	MIL 21	DET 25	POR 2	CLE 4	MEA 24	TOR 6	MIS 3	DEN 4	VAN 3	} MDO 2	ROA 5	NAZ 4	LAG 26		7°	136
1991	Newman/Haas	Lola T9100	Chevy A	SUR 17	LGB 19	PHX 9	IND 7	MIL 3	DET 7	POR 5	CLE 6	MEA 15	TOR 2	MIS 4	DEN 15	VAN 4	MDO 7	ROA 3	NAZ 5	LAG 3	7°	132
1992	Newman/Haas	Lola T9200	Ford XB	SUR 7	PHX 17	LGB 23	IND 23	DET	POR 6	MIL 6	NHA 7	TOR 4	MIS 15	CLE 5	ROA 5	VAN 6	MDO 5	NAZ 5	LAG 2		6°	105
1993	Newman/Haas	Lola T9300	Ford XB	SUR 4	PHX 1	LGB 18	IND 5	MIL 18	DET 3	POR 6	CLE 5	TOR 8	MIS 2	NHA 20	ROA 15	VAN 5	MDO 7	NAZ 13	LAG 9		6°	117
1994	Newman/Haas	Lola T9400	Ford XB	SUR 3	PHX 21	LGB 5	IND 32	MIL 14	DET 18	POR 9	CLE 27	TOR 4	MIS 18	MDO 10	NHA 19	VAN 11	ROA 16	NAZ 25	LAG 19		14°	45

• Total: 1 Campionato, 19 vitorias

Predecesor: Al Unser

CART/IndyCar World Series 1984

Sucesor: Al Unser

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Mario Andretti Official Web Site
• Andretti Family Official Web Site
• Andretti Winery