Música folk

Música folk
Instrumentos típicos	Instrumentos tradicionais e instrumentos modernos
	v; c; e;

Música folk é un termo de orixe inglesa utilizado en língua galega xeralmente para referirse á música folclórica moderna. Nalgúns contextos, por influenza do sentido en língua inglesa da folk music, o seu significado esténdese a toda a música folclórica, tanto á tradicional como á máis moderna (baseada na tradicional).

Os artistas de folk poden empregar temas musicais folclóricos xa existentes facéndolles un arranxo musical ou simplemente coller o estilo e crear os seus propios temas orixinais. É tamén característico da música folk empregar instrumentos típicos de cada rexión, como pode ser a zanfoña e a quena en varios países de América do Sur, o bombo legüero na Arxentina, o birimbao en Brasil, o banjo, a güira na República Dominicana, o violín ou a harmónica nos Estados Unidos, o violín, a marimba en Guatemala, bodhrán e o tin whistle en Irlanda, a gaita en Escocia, Galiza ou Asturias, o acordeón en Francia, Italia, Panamá ou a música litoraleña arxentina, a gralla e a dulzaina en Valencia e Cataluña, a frauta e tamboril en Zamora, a trikitixa no País Vasco, a arpa paraguaia en Paraguai, etc.

Derivado da expresión alemá Volk, que significa “o pobo coma un todo”, o termo folk, aplicado á música, danza, etc. é máis ben recente. Algúns informes falan de “folklore” como un termo que o inglés William Thoms utilizou, en 1846, para describir as tradicións, costumes e supersticións das clases incultas. Con todo, o concepto xa fora aplicado por Johann Gottfried Herder ao espírito popular e nacional, baixo o termo de Volksgeist, case un século antes.

Na década de 1940 a música folk xurdiu en Reino Unido como movemento autónomo dentro da música popular moderna. Superou en popularidade ao tango dende 1949 co tema "O rancho'e a Cambicha". Logo xurdiu en EE. UU. nos anos 1950 e 1960, baseándose na música tradicional (música folclórica) que fora traída ó novo continente polos inmigrantes europeos. Máis tarde, este movemento ocorrería tamén noutros países.

Os contidos das súas cancións eran a miúdo sociais e de protesta política. A música folk arxentina e estadounidense tocouse nos seus primeiros tempos con instrumentos acústicos, como Atahualpa Yupanqui. Nos Estados Unidos, a partir dos anos 1960 comezouse a incorporar con frecuencia instrumentos eléctricos no que se coñece como folk-rock. Representantes destacados desta corrente son Bob Dylan e Joan Báez. En Arxentina, tamén na década de 1960, a música folk desenvolveu o Movemento do Novo Cancionero, que desencadeou o movemento da Nova canción en América Latina e España, con expresións como Mercedes Sosa, Soidade Bravo, Víctor Jara, Rubén Blades, Caetano Veloso, Silvio Rodríguez, Alí Primeira e Alfredo Zitarrosa, entre outros moitos.

A música folk tivo o seu eco en Europa a partir de finais dos anos 1960, en dúas correntes claramente diferenciadas:

A canción de autor, afín ás correntes folclóricas arxentina e estadounidense -neste último caso da canción protesta.
A música folclórica contemporánea, enfocada en recuperar e adaptar a música tradicional folclórica ós novos tempos, podendo ser tanto música instrumental como música cantada. Esta corrente é a que máis se asocia na actualidade co concepto de música folk. Cando se trata de música cantada coñécella tamén como folk pop ou pop folclórico.

Entre as diferentes vertentes da música folk segundo países e rexións, cabe destacar por unha banda o folk latinoamericano e por outro a chamada música celta (fundamentalmente na Europa occidental).

O concepto de música folk asóciase principalmente cos países occidentais (Europa e América). Cando se quere facer referencia ó conxunto de músicas folk de distintos lugares do mundo emprégase normalmente o nome xenérico de «world music» ou «músicas do mundo».

Principais grupos e artistas

Carlos Núñez, gaiteiro e compositor de música folk.

Preséntase a continuación unha lista grupos e artistas destacados da música folk, entendida como música folclórica contemporánea. Para artistas de música folclórica tradicional, de folk-rock ou de canción de autor véxase o artigo correspondente.