Javier Senosiain

Javier Senosiain Aguilar, nado en Cidade de México en 1948, é un arquitecto mexicano expoñente da denominada Arquitectura Orgánica. Egresado da Facultade de Arquitectura da UNAM. Desenvolve unha arquitectura acorde á contorna onde se establece. Algunhas das súas influencias son Frank Lloyd Wright, Friedensreich Hundertwasser, Antoni Gaudí, a natureza e a arte popular mexicana. Combinou o exercicio profesional coa docencia e a investigación.

Javier Senosiain

Nome orixinal	Javier Senosiain Aguilar
Biografía
Nacemento	5 de maio de 1948 Cidade de México
País de nacionalidade	Mexicana
Actividade
Lugar de traballo	Mendaza
Ocupación	Arquitecto, profesor universitario
Movemento	Arquitectura Orgánica

Traxectoria

Licenciouse con mención honorífica na entón Escola Nacional de Arquitectura da Universidade Nacional Autónoma de México (UNAM) en 1972. Desde entón, imparte Taller de Deseño e Teoría da Arquitectura na Facultade de Arquitectura da UNAM. Desde 1989 até 1991 ocupou o cargo de secretario académico da devandita facultade. No ano 2006, a Facultade de Arquitectura da UNAM concedeulle a “Cátedra Federico Mariscal”.

No campo da investigación e experimentación, profundou na investigación do ferrocemento, tamén realizou estruturas pneumáticas para a súa utilización como cimbra temporal na elaboración de casas.

Na práctica profesional ten desenvolvido proxectos e construcións de edificios de oficinas, casas habitación, plantas industriais e turismo.

Movemento Arquitectónico

A rama da arquitectura coa cal se poden describir as súas obras é Arquitectura Orgánica ou a Bioarquitectura, que promove a harmonía entre o ser humano e o mundo natural.

Pensamento Arquitectónico

Senosiain en certa ocasión comentou "o ser humano non debe desprenderse dos seus impulsos primixenios, do seu ser biolóxico. Debe lembrar que o mesmo provén dun principio natural e que a procura da súa morada non pode desligarse das súas raíces; é dicir, debe evitar que o seu hábitat sexa antinatural".

Co hábitat orgánico nace da idea de crear un espazo adaptado ao home, de acordo ás súas necesidades ambientais, físicas e psicolóxicas, tomando en conta a súa orixe na natureza, e os seus antecedentes históricos.

A idea básica é lograr espazos adaptados ao corpo humano, semellantes ao claustro materno, aos refuxios dos animais, ao dos trogloditas que esculpiron baixo a terra, ao iglú.. Non un regreso, si unha reconciliación meditada.

Obras de Importancia

Vivenda “Pirámide levitando”, Javier Senosiain, Naucalpan, Edo. Méx, Méx. 1978.

Os traballos do seu primeiro período están caracterizados por unha forte presenza volumétrica con cor en tons e gamas cuxa raíz parte de Luis Barragán. Na casa “Pirámide Levitando” o seu volume trapezoidal de cor laranxa está suspendido sobre a paisaxe ancorándoa ao terreo e permitindo que este se deslice baixo ela e a súa área verde se incremente co xardín no que se converte a azotea; a integración do verde e as vistas da casa, as cores de muros, lucernario, tiro da cheminea, etc. Esta procura colorista tamén se aprecia nos edificios “Parella Prismática” e os Laboratorios en Celaya “Oasis Produtor”.

O seguinte paso que a súa linguaxe arquitectónica dá é en 1984 coa "Casa orgánica", onde a idea embrionaria toma forma nunha casca de cacahuete: dous amplos espazos ovais iluminados unidos por un espazo en penumbras baixo e estreito. Un espazo para convivir, con estancia, comedor e cociña, e outro para durmir con habitación e baño. Moldeando os muros, pisos, teitos e xanelas coma se fosen un vaso de barro creouse un espazo adaptado ao home onde se resolvían as súas necesidades de confort e en harmonía coas formas da natureza.  

As súas construcións posúen desde a súa concepción unha integración ao espazo exterior. Neste concepto radica tamén un enfoque diferente, máis aló do racional funcional de como debe habitarse unha casa, de como as actividades que se desenvolven nela deben estar arroladas polas formas da casa mesma, isto reflíctese no deseño de baños, estancias, cociñas, etc. En palabras súas, referíndose á vivenda Nautilus en Naucalpan:

"Para desenvolver o deseño e dar forma ao espazo que sería habitado foi necesaria unha profunda observación da natureza. Unha observación que nos permitiu facer, como diría Bachelard, unha poética do espazo onde o concepto é que desde dentro é unha vivenda-organismo. Así xorde Nautilus, case espontaneamente, non se impón nada. A forma atópase en lugar de dar forma; é liberada desde fóra; noutras palabras, trata de axudar ás cousas a descubrir a súa forma. Aquí o plano arquitectónico é a espiral. Deu a espiral que se adaptaba no chan e para a liña trazouse dita espiral logarítmica”.

"Casa Orgánica"

Para os acabados dos seus hábitats orgánicos utiliza materiais como pedras, anacos de azulexo (trencadís), mármore, madeira, espellos, entre moitos outros.

“A balea mexicana”. Estrutura pneumática sobre a que se botou o Poliuretano. Naucalpan, México (1992).

Posteriormente en “La Ballena Mexicana” e a “Casa Flor” cunha cimbra pneumática e a aplicación de spray de poliuretano lográronse volumes continuos resultado da procura do espazo natural do home, as súas raíces históricas e culturais, así como as tradicións construtivas da plástica mexicana.

No conxunto "Nido de Quetzalcóatl" traballou coas irregularidades dun terreo moi accidentado con covas e corgas que resultaron ser desafiantes pero inspiradoras para Senosiain. O proxecto consiste na construción de dez departamentos. As áreas verdes e os espazos abertos respectáronse para manter as características naturais do lugar integrando os departamentos ao relevo cunha volumetría que lembra o corpo dunha cobra. Xunto a ese conxunto realízase o Parque Quetzalcóatl, de 19 hectáreas onde a arquitectura e a paisaxe fúndense.

Listaxe de obras

• Casa Orgánica (Naucalpan, 1984)
• La serpiente (Cidade de México, 1986)
• Ciudad Verde (proxecto, 1985-2014)
• El Cacahuate (Edo. Méx.,1990)
• El Tiburón (Edo. Méx, 1990)
• Ballena Mexicana (Edo. Méx.,1992)
• Casa Flor (Naucalpan, Edo. Méx,1994)
• Conxunto Satélite (Naucalpan, Edo. Méx., 1995)
• El Kiss (Naucalpan, Edo. Méx, 1999)
• Sarape y Sombrero (Guanajuato, 1994): Tumba de José Alfredo Jiménez.
• Nautilus (Naucalpan, 2007)
• Conxunto “Nido de Quetzalcóatl” (Naucalpan, Edo. Méx., 2007)
• El paraguas (Celaya, Guanajuato, 2008)
• El Hongo (Acapulco Gro, 2010)
• NAJWA (Xordania, 2010): “Resort Wadi Rum” Wadi Rum, (proxecto)
• Auroville (Mac Masters Beach, Australia 2010)
• La Casa del Árbol (Celaya, Guanajuato, 2013)
• Casa Amiba (São Paulo, Brasil, 2013)
• Villa de los Cisnes (Placencia, Belize, 2014)
• Casa de las Piedras (Brisbane, Australia, 2014) (Proxecto)
• Casa entre Árboles (Santa Fe, Cidade de México, 2014)
• Parque Quetzalcóatl (Naucalpan, 2008-2023) En construción

Exposicións

• “Naturaleza e Identidad como fuente de Inspiración”. Galería Jose Luis Benlliure, Facultade de Arquitectura. 2006
• “Nautilus” Royal Academy of Arts. 2012
• “Nido de Quetzalcóatl” - México en Francia. 2015
• “Arquitectura Orgánica de Senosiain” Museo de Arquitectura, Palacio de Bellas Artes. 2017.
• “Javier Senosiain architecture Organique”, Instituto Cultural de México Montreal. 2018-2019.
• “Utopía: De la Ficción a lo Factible”. Museo Tamaio CDMX, 2018-2019.
• “Javier Senosiain Arquitectura Orgánica”, Instituto Cultural de México Miami. 2019.
• “Javier Senosiain Organic Architecture”, Mexican Cultural Institute en Nova Orleáns. 2019.

Libros

Bio-Arquitectura En busca de un espacio. Javier Senosiain.

• "BioArquitectura, En busca de un Espacio" (2000). México: Editorial Noriega. ISBN 9789681852986.
• Arquitectura Orgánica. Memorias de la Exposición en el Museo Nacional de Arquitectura (2017). México, D.F.: AM Editores. ISBN 978-970-9726-89-3

  

  Arquitectura Orgánica, Javier Senosiain, Editorial Arquine, 2017.

• "Arquitectura de raíces, naturaleza e identidad". Cátedra extraordinaria Federico E. Mariscal. Javier Senosiain. UNAM, Facultade de Arquitectura, 2020.

Véxase tamén

Outros artigos

• Organicismo arquitectónico

Ligazóns externas

• Sitio oficial de Javier Senosiain
• Sitio oficial do Parque Quetzalcóatl
• Sitio oficial de Casa Orgánica