Henrique Harguindey
Henrique Harguindey Banet, nado en Lugo o 4 de xaneiro de 1946 e falecido o 20 de decembro de 2024,[1] foi un escritor e tradutor galego.
(2016) | |
Biografía | |
---|---|
Nacemento | 4 de xaneiro de 1946 Lugo, España |
Morte | 20 de decembro de 2024 (78 anos) |
Actividade | |
Ocupación | escritor, tradutor |
Xénero artístico | Ensaio e tradución |
Familia | |
Cónxuxe | Maruxa Barrio |
Fillos | Breixo Harguindey Barrio |
Irmáns | Gerardo Harguindey Banet |
Premios | |
Traxectoria
editarHenrique Harguindey naceu o 4 de xaneiro de 1946 en Lugo, onde seu pai, Gerardo Harguindey, desempeñaba coma dentista, mais tras a morte deste o 11 de maio de 1960[2], mudouse á Coruña, a casa do seu avó materno, Manuel Banet, histórico nacionalista; xunto co seu irmán Xosé Miguel, posteriormente primeiro presidente da Agrupación Cultural O Facho[3] tivo acceso á biblioteca privada do avó, que incluía volumes como a Biblioteca Gallega de Andrés Martínez Salazar, as coleccións de Céltiga e Lar ou as publicacións da editorial Nós[4], alí comezou a beber da cultura galega e desenrolarse o seu galeguismo.[4]
Foi espallando este galeguismo entre os seus amigos, e en agosto de 1963 fixo un chamamento na prensa xunto con Andrés Salgueiro solicitando a participación de todos os interesados na creación dunha asociación cultural co obxectivo de promover e alentar o coñecemento e a difusión da cultura galega.[5] En novembro formouse unha comisión organizadora para acometer a fundación da agrupación, e o 23 de decembro de 1963 foi a primeira xunta, que deu pé á Agrupación Cultural O Facho.[3] Neste espazo de resistencia cultural coincidiu con persoeiros como Leandro Carré Alvarellos, quen dirixiu os cursos de lingua galega da asociación, Manuel Lourenzo, Miguel Anxo Fernán-Vello ou Manuel Beiras.[6][7]. En 1964 naceu o Grupo de teatro O Facho, no que participou como actor nalgunhas obras e adaptou textos para a súa representación como O señor Bonhome e os incendiarios, de Max Frisch, en colaboración con Manuel Lourenzo, estreado no II Certamen de Teatro Nuevo organizado polo Concello da Coruña o 23 de agosto de 1966[8].
Xa na universidade, onde estudou Filoloxía francesa, foi parte do Seminario da Cultura Galega do Club de Amigos da Unesco de Madrid[1]; Neses anos comezou a militar politicamente na esquerda galega, ao considerar que é unha vía renovadora dentro do nacionalismo galego.[9] Foi parte da célula Ché Guevara da Unión do Povo Galego xunto a persoeiros como Ramón Muñiz[10] e membro fundador da UPG de Coruña, partido do que se desvinculou finalmente no 1973.[1]
Licenciado en Filoloxía Francesa e catedrático de francés. Foi concelleiro en Cangas polo Partido Socialista Galego-Esquerda Galega entre 1987 e 1995.
Vida persoal
editarIrmán do antigo senador Gerardo Harguindey, casou coa escritora Maruxa Barrio. É o pai de Breixo Harguindey, editor e crítico de banda deseñada.[11]
Obras
editarEnsaio
editar- A saquetiña da lingua: exercicios de perfeccionamento no galego enxebre, 1999, Xerais
- O fío da lingua, 2005, Laiovento
- Desaprenda a falar galego en 15 días cos erros dun tradutor automático, 2009, Laiovento
- La Galice, dez séculos de olladas francesas, 2009, Universidade de Santiago de Compostela
Obras colectivas
editar- Textos para o ensino do galego, 1976, Edicións do Rueiro
- Xeografía descriptiva de Galicia, 1979, Edicións do Rueiro
- Contos galegos, Biblioteca Básica da Cultura Galega, 1983, Galaxia (con Maruxa Barrio)
- Lerias e enredos para os máis pequenos, 1983, Galaxia (con Maruxa Barrio)
- Antoloxía do conto popular galego, 1994, Galaxia (con Maruxa Barrio)
- Contos populares galegos: animais, 1995, Galaxia (con Maruxa Barrio)
- Estilo de exercicios, para exercicios de estilo, 1995, Xerais (con Xosé Manuel Pazos)
- O mal do zapateiro e outros contos, 1998, Xunta de Galicia
- Unha maré de palabras, 2005, Museo Massó, Xunta de Galicia
- Urbi et orbi. Dende o galego para o mundo, 2011
Traducións
editar- O poema do país que ten fame de Paol Keineg, 1978, Edicións do Rueiro
- O estraño cabaleiro, de Michel de Ghelderode, 1981, Cadernos da Escola Dramática Galega
- Farsa do mestre Pathelin, Cadernos da Escola Dramática Galega
- Ubu Rei de Alfred Jarry, 1989, Cadernos da Escola Dramática Galega
- Amazonia, de Gabrion, 1990, Xerais
- A máquina perplexa, de Marc Wasterlain, 1990, Xerais
- O mestre dos robots, de Marc Wasterlain, 1990, Xerais
- Alerta en África, de Jean-Pierre Autherman, 1991, Xerais
- A deusa dos ollos de xade, de Dieter, 1991, Xerais
- Dinghys-Dinghys: Lannapurna club, de Marc Barceló, 1991, Xerais
- Gargantúa e Pantagruel de François Rabelais, 1991, Xunta de Galicia
- Os homes transparentes, de Marc Wasterlain, 1991, Xerais
- A prisioneira, de Jean-Pierre Autheman, 1991, Xerais
- Tumuc-Humac, de Gabrion, 1991, Xerais
- A amnesia dos Dalton, de Morris, 1992, Xerais
- Capitán Futuro, de Jean Bourguignon, 1992, Xerais
- O imperio do Pacífico, de Jean-Pierre Autherman, 1992, Xerais
- Satí: Basil & Victoria, de Yann Lepennetier, 1992, Xerais
- Exercicios de estilo, de Raymond Queneau, 1995, Xerais. Con Xosé Manuel Pazos Varela
- Cartas das Illas Bailarinas, de Jacques Prévert, 1996, Xerais
- A noite xusto antes dos bosques. Combate de Negro e de can, de Bernard-Marie Koltès, 1996, Laiovento
- Macbett, de Eugène Ionesco, 1998, Xerais
- O reiciño de Galicia de Victor Hugo, 1998, Laiovento
- Cándido ou o optimismo, de Voltaire, 1999, Xerais
- Historia do rei Kabul 1º e do seu pinche Galván de Max Jacob, 1999, Ir Indo
- Roberto di que_, de Siglint Kessler, 1999, Kalandraka
- Tres pezas cómicas medievais, 1999, Universidade da Coruña
- Os constructores de imperios ou O Schmürz, de Boris Vian, 2000, Laiovento
- A escuma dos días, de Boris Vian, 2001, Laiovento
- A cantante calva de Eugène Ionesco, 2002, Laiovento
- Cuarto libro, de François Rabelais, 2004, Laiovento
- Rinoceronte, de Eugène Ionesco, 2004, Laiovento
- Emilio ou da educación, de Jean-Jacques Rousseau, 2006, Universidade de Santiago
- O burgués fidalgo, de Molière, 2007, Laiovento
- O caso da rúa de Lourcine, de Eugène Labiche, 2008, Laiovento
- Zazí no metro, de Raymond Queneau, 2009, Laiovento
- Historia do nobre Ponto, que foi rei de Galiza e de Bretaña, anónimo, 2015, Rinoceronte
- O derradeiro día dun condenado. Claude Gueux, de Victor Hugo, 2017, Laiovento
- Carta a un profesor mozo, de Philippe Meirieu, 2017, Kalandraka
- O Tartufo, de Molière, 2018, Laiovento
- Os Estados e Imperios da Lúa, de Cyrano de Bergerac, 2019, Rinoceronte Editora
- Obxectivo: a Lúa, de Hergé, 2020, Zephyrum Ediciones (con Breixo Harguindey)[12]
Premios
editar- Premio Ramón Cabanillas 1991 pola tradución de Gargatúa e Pantagruel
- Premio Xohan de Cangas á labor cultural 1996
- Premio de tradución da II Gala do Libro Galego no 2017, por Historia do nobre Ponto, que foi rei de Galiza e de Bretaña.
Notas
editar- ↑ 1,0 1,1 1,2 Torna, Cilia (20 de decembro de 2024). "Falece o tradutor e histórico nacionalista Henrique Harguindey". Nós Diario. Consultado o 20 de decembro de 2024.
- ↑ "El Progreso: Ano LIII Número 16416 - 1960 maio 13". Biblioteca Galiciana.
- ↑ 3,0 3,1 "O Facho como exemplo do asociacionismo galego". Real Academia Galega. 2022-04-26. Consultado o 2024-12-24.
- ↑ 4,0 4,1 "BIOGRAFÍA – PALABRASDESCONXELADAS". Consultado o 2024-12-24.
- ↑ "La Voz de Galicia 16 de agosto 1963, páxina 3". 16 de agosto de 1963. Consultado o 24/12/2024.
- ↑ "Quen somos – Agrupación Cultural O Facho". Consultado o 2024-12-24.
- ↑ "O Facho, Agrupación Cultural na Enciclopedia Universal Galega".
- ↑ Lourenzo Moulla, Cilla (2012). O Teatro Circo na configuración do teatro independente galego (1967-1978). p. 71.
- ↑ Arquivo Biblioteca Canguesa Dixital. Henrique Harguindey por Xosé Manuel González (Oli).
- ↑ Diario, Nós (2018-11-30). "O noso Ramón Muñiz". Nós Diario. Consultado o 2024-12-26.
- ↑ "Breixo Harguindey". CCCB LAB (en castelán). Consultado o 2024-12-20.
- ↑ culturagalega.org (2020-11-16). "Xerais lanza dous novos volume do galo e Zephyrum presenta os dous álbums do reporteiro na Lúa". culturagalega.org (en castelán). Consultado o 2024-12-20.
Véxase tamén
editarBibliografía
editar- Vilavedra, Dolores, ed. (1995). Diccionario da Literatura Galega. Autores I. Vigo: Editorial Galaxia. ISBN 84-8288-019-5.
Outros artigos
editarLigazóns externas
editar- "Palabras desconxeladas".
- "Henrique Harguindey". Diccionario Histórico de la Traducción en España.