Lios Uillt

Lios Uillt


Suidheachadh

Dùthaich	Alba
Comhairle	Dùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh
Siorrachd	Siorrachd Bhaile na h-Ùige
Parraist	Lios Uillt fhèin^[1]
Co-chomharran	54° 93′ 08″ Tuath 05° 09′ 86″ Iar
Feartan fiosaigeach
Àireamh fòn	01776
Còd-puist	DG9^[2]

‘S e baile beag dùthchasail air iomall na Sròine Reamhaire, air an àirde an iar-dheas na h-Alba a th' ann an Lios Uillt (Beurla/Beurla Ghallta: Lewswalt). Tha e suidhichte aig 31m os cionn ìre na mara^[3] ann an ceann a tuath nan Rannaibh, faisg air Ervie, air an àirde an iar Dhùin Phris is Gall-Ghaidhealaibh (Siorrachd Bhaile na h-Ùige ro 1975). Tha e 309km air falbh bho Obar Dheathain, 117km bho Ghlaschu, 93km bho Dhùn Phrìs agus 166km bho Dhùn Èideann, prìomh-bhaile na dùthcha.^[4] 'S e Beurla agus Beurla Ghallta a th' aig a’ mhòr-chuid dhiubh ann an Lios Uillt. Tha Eaconomaidh a' bhaile gu math crochte air àiteachas agus turasachd. Taobh fhoghlaim, tha bun-sgoil^[5] ann ach feumar a dhol dhan àrd-sgoil anns An t-Sròin Reamhair.^[6]

Freumhan an Ainm

A rèir eòlaichean fhreumh-fhaclachd, tha e coltach gur ann à lios neo loch agus allt san tuiseal ginideach anns a' Ghàidhlig fhèin a tha an t-ainm.^[7] Nochd a' Ghàidhlig ann an ceann a deas na h-Alba anns an 7mh Linn agus bha an cànan fhathast làidir ann an Siorrachd Bhaile na h-Ùige fhèin anns an 18mh Linn.^[8] A dh'aindeoin sin, tha cuid dhen bheachd gur ann à Seann Chuimris gwaelod (bun) a th'ann.^[9] 'S ann gu math connspaideach 's a tha freumhan an ainm seo.^[10] Tha iomadh àite ann a tha a' tòiseachadh le lios agus ainm pearsanta, gu h-àraidh naomh air choireigin. Chaidh am baile a chlàradh anns an 16mh Linn mar Loch Woll. Tha cruth na tìre a' toirt cuideam dhan dha theòiridh: àite torrach faisg air creathal na Crìosdaidheachd an Alba far a bheil lochan pailt.

Daoine Ainmeil

Ailig MacFhearghais (1949)

Poileataigs

'S ann gu Comhairle Choimhearsnachd Lios Uillt fhèin a bhuineas Lios Uillt, a ghabhas a-steach an sgìre eadar Lios Uillt, A' Ghlac agus Port Slogan. Tha 563 duine a' fuireach san sgìre air fad.^[11] Tha seachdnar comhairlichean coimhearsnachd a' riochdachadh na sgìre. Tha e a' buntainn dhan uàrd-taghaidh 01 (An t-Sròn Reamhar agus na Rannaibh) airson Comhairle na Roinne.^[12]

	Ainm	Bhòtaichean
Gun phàrtaidh	Willie Scobie	1,925
Tòraidheach	Andrew Giusti	1,703
Nàiseantaich	Ros Surtees	765
Làbaraich	Tommy Sloan	312

Còmhdhail

Chan eil seirbheis rèile ann. A dh'aindeoin sin, tha dà sheirbheis bhus a' frithealadh a' bhaile:

408 An t-Sròn Reamhar - Lios Uillt - Cill Choluim.
412 An t-Sròn Reamhar - Lios Uillt – Ervie - Lios Uillt - An t-Sròn Reamhar.^[13]

Iomraidhean

Bailtean ann an Siorrachd Bhaile na h-Ùige

Achadh na Meilge • Àrd Bhaile • Baile Gheàrr Lios • Baile na h-Ùige • Baile Ùr Ghlinn Lus • Baile Ùr nan Stiùbhartach • Barrachan • Blaidneach • Càrn Rìoghain • Cille Chainneir • Cill Choluim • Cill Chomhghain • Cill na Tràghad • Clachan Ghlinn Lus • Damnaglaur • An Druim Mòr • Dùn Reichit • Eaglais Steafain • An Eilreig • Ervie • A' Ghlac • Na Lochain • Lios Uillt • Am Magh Crom • Am Monadh Rèidh • Port Neasaig • Port Phàdraig • Port Rosnait • Poll an Iùbhair • Sandhead • Soirbidh • An t-Sròn Reamhar • Whauphill • Whithorn

[1] Arcgis

[2] Post Code Maps

[3] Elevation Map

[4] Distance from - to

[5] A' Chomhairle^{[dead link]}

[6] Stranraer Academy

[7] The Placenames of Scotland, James B. Johnston, Dùn Èideann 1892

[8] Transactions and Journal of Proceedings of the Dumfriesshire and Galloway Natural History and Antiquarian Society. Third Series. Volume XI: 147

[9] The Placenames of Scotland, James B. Johnston, Dùn Èideann 1892

[10] The Brittonic Language in the Old North

[11] A' Chomhairle

[12] A' Chomhairle

[13] Còmhdhail na Comhairle

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]