Jump to content

Cànan nam Māori

O Uicipeid
Te reo Māori
Far a bheil i 'ga bruidhinn
Luchd-labhairt iomlan

50,000 a' bhruidhinn "gu math" neo "glè mhath"[1]

Teaghlach-chànan

Austronèis

  • Cànain a' Chuain Sèimh
Siostam-litreachaidh Aibidil Laideannach
Inbhe Oifigeil
Far a bheil i 'na chànan oifigeil Sealainn Nuadh
'Ga riaghladh le Coimisean Cànan nam Māori[2]
Còdan Cànan
ISO 639-1 mi
ISO 639-2 mri no mao
ISO 639-3 mri
Luchd-labhairt cànan nam Māori a rèir cunntas sluaigh 2013. ██ < 5% ██ 5–10% ██ 10–20% ██ 20–30% ██ 30–40% ██ 40–50% ██ > 50%

'S e cànan austronèis à Sealainn Nuadh a tha ann an cànan nam Māori (Te reo Māori).

Eachdraidh ghoirid

[deasaich | deasaich an tùs]

'S ann ann an 1814 a chaidh an cànan a sgrìobhadh airson a' chiad turas agus chaidh a bhun-tomhasachadh ann an 1820. Bha e cànan aig a' mhòr-chuid dhen daoine Sealainn Nuadh ro 1860 ach cha do theagaisg ach beagan sgoiltean an cànan anns na 1890an.

Chaidh an cànan na chànan oifigeil Shealainn Nuadh an dèidh do tagartas ro Thribiunal Waitangi ann an 1985.[3] Aig an aon àm chaidh Coimisean Cànan nam Māori a stèidhicheadh.[4]

Chaidh stèisean telebhisean ann an cànan nam Māori a stèidheachadh ann an 2008. Thoisich Statistics New Zealand suirbhidh ùr, Te Kupenga, a tha a' dèanamh measadh air sunnd nam Māori, ann an 2013.[5]

Cànanachas

[deasaich | deasaich an tùs]

'S e gnìomhair–cùisear–cuspair a tha an t-òrdugh àbhaisteach ach ann an seantansan àicheil bi an cùisear àicheil a' dol ron gnìomhair. Tha roimhearan ann. 'S ann beag a tha am maoin-chunntas nan connragan ach tha am maoin-chunntas nam fuaimreagan cumanta.[6]

Iomraidhean

[deasaich | deasaich an tùs]
  1. Ngā puna kōrero: Where Māori speak te reo”. Stats NZ / Tatauranga Aotearoa. Air a thogail 7mh dhen Iuchar 2020.
  2. Te Taura Whiri i te Reo Māori”. Te Taura Whiri i te Reo Māori (Coimisean Cànan nam Māori). Air a thogail 7mh dhen Iuchar 2020.
  3. History of the Māori language”. Ministry for Culture and Heritage. Air a thogail 7mh dhen Iuchar 2020.
  4. 1900 | Tātai Kōrero”. Te Taura Whiri i te Reo Māori (Coimisean Cànan nam Māori). Air a thogail 7mh dhen Iuchar 2020.
  5. 2000 | Tātai Kōrero”. Te Taura Whiri i te Reo Māori (Coimisean Cànan nam Māori). Air a thogail 7mh dhen Iuchar 2020.
  6. WALS Online - Language Maori”. World Atlas of Linguistic Structures Online. Air a thogail 7mh dhen Iuchar 2020.