Leabhar na gCeart

Cnuasach téacsanna Gaelacha na meánaoise is ea Leabhar na gCeart (Sean-Ghaeilge Lebor na Cert), ina bhfuil liostaí de dhíolachán agus cánacha, a raibh íoctha as nó dlite do rí Chaisil (inniu i gContae Thiobraid Árann) agus ríthe eile na hÉireann.

Níl ann sa saothar ach amháin nach mór ach liostaí agus cuntais loma tomhaiste, a chláiríonn an iad cíosanna nó tairiscintí dheonacha atá i gceist; cé mhéad damh, bó, capall, reithe, bean luí, sclábhaí, gaisce, boird fhichill agus coirceog gur cheart bheith ann; agus cé chomh fada ba chóir an rí a riar agus é ar cuairt.

De réir seannóis, foilsíodh an chéad leagan in AD 450, agus an leagan deireanach ag Cormac Ua Cuilleannáin, rí-easpag Chaisil, i 900. Agus an téacs curtha i gcomparáid le stair pholaitiúil na hÉireann, áfach, creideann roinnt scoláirí an lae inniu amhail is Daniel Anthony Binchy, gurb é is dóichí ná gur den 11ú haois é. Caomhnaítear an saothar inniu i Leabhar Bhaile an Mhóta, Leabhar Deathan Leasa Mhóir agus Leabhar Mór Leacáin.

Foinsí

• Helmut Birkhan: Kelten. Versuch einer Gesamtdarstellung ihrer Kultur. Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien 1997, ISBN 3-7001-2609-3.
• Myles Dillon: Lebor na Cert: The Book of Rights. Irish Texts Society, Baile Átha Cliath, 1962.

Naisc sheachtracha

• Myles Dillon (Übers.): Lebor na gCert, The Book of Rights. Book of Lismore & Lecan version, in: Celtic Literatur Collective
• John T. Koch: Celtic culture: a historical encyclopedia, Bände 1-5. ABC-CLIO, 2006, ISBN 9781851094400, S. 1126. (books.google.de)